CH: Quan sát hình 4.1 và cho biết các sản phẩm dưới đây được làm từ vật liệu gì?
Hướng dẫn trả lời:
Trục khuỷu động cơ làm từ hợp kim.
Thân trụ trước cứu hỏa làm bằng hợp kim
1. Gang
CH: Trình bày tính chất của gang?
Hướng dẫn trả lời:
Tính chất của gang: cứng, giòn, nhiệt độ nóng chảy thấp, dễ đúc.
CH: Hãy kể tên một số sản phẩm hoặc một bộ phận của sản phẩm trong gia đình em được làm từ gang.
Hướng dẫn trả lời:
Một số sản phẩm: bánh đà, vỏ máy, bệ máy.
2. Thép
CH: Tính chất của thép carbon và thép hợp kim khác nhau như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Tính chất của thép carbon và thép hợp kim khác nhau: Thép carbon có cơ tính không cao, dễ bị ăn mòn hóa học.
CH: Kể tên một số sản phẩm được làm từ thép carbon và thép hợp kim mà em biết.
Hướng dẫn trả lời:
Sản phẩm làm từ thép cacbon: bánh răng, trục, ốc vít,…
Sản phẩm làm từ thép hợp kim: ổ bi, thước cặp, dao phay, dao tiện,…
3. Hợp kim nhôm
CH: Nêu tính chất của hợp kim nhôm?
Hướng dẫn trả lời:
Tính chất của hợp kim nhôm: màu trắng bạc, khối lượng riêng nhỏ, tính dẫn điện, dẫn nhiệt cao, chống ăn mòn tốt, dẻo.
CH: Kể tên một số sản phẩm cơ khí được làm bằng hợp kim nhôm mà em biết.
Hướng dẫn trả lời:
Một số sản phẩm cơ khí: vỏ máy bay, pít tông, vành bánh xe, chân vịt tàu thủy,…
4. Hợp kim đồng
CH: Nêu tính chất của hợp kim đồng.
Hướng dẫn trả lời:
Hợp kim đồng có đặc tính chống ăn mòn tốt trong môi trường bình thường.
CH. Vì sao các chi tiết như ống nối, bạc đỡ được làm từ đồng thau, các chi tiết như bạc lót, ổ trượt được làm từ đồng thanh?
Hướng dẫn trả lời:
Các chi tiết trên đều đòi hỏi độ bền, độ dẻo, độ chống mài mòn. Nhưng ống nối và bạc đỡ đòi hỏi khả năng chịu áp lực tốt, đồng thau đáp ứng được nhu cầu đó.
5. Gốm ôxit
CH: Vì sao đá mài, đĩa cắt thường được làm bằng gốm ôxit? Kể tên một số sản phẩm được làm từ gốm ôxit mà em biết?
Hướng dẫn trả lời:
Vì gốm oxit có độ bền nhiệt và độ bền cơ học rất cao.
6. Nhựa nhiệt rắn
CH: Vì sao nhựa nhiệt rắn được sử dụng để chế tạo các chi tiết như ổ đỡ, bánh răng?
Hướng dẫn trả lời:
Vì nó có độ bền, độ cứng cao và chịu được nhiệt độ cao hơn nhựa nhiệt dẻo.
CH: Kể tên một số chi tiết máy được làm bằng nhựa nhiệt rắn mà em biết?
Hướng dẫn trả lời:
Một số chi tiết máy: băng tải, bánh xe, ổ đỡ, bánh răng, …
7. Cao su
CH: Vì sao các sản phẩm ở hình 4.11 được làm bằng cao su mà không phải vật liệu khác?
Hướng dẫn trả lời:
Vì cao su có tính đàn hồi, độ bền dẻo cao, chịu mài mòn, chịu ma sát tốt.
1. Composite nền kim loại
CH: Vì sao vật liệu composite nền kim loại được sử dụng làm mảnh lỡi cắt của dao tiện, dao phay (hình 4.12)?
Hướng dẫn trả lời:
Vì nó có độ cứng, độ bền cơ học và độ bền nhiệt cao.
2. Composite nền hữu cơ
CH: Vì sao vật liệu composite nền hữu cơ được sử dụng để chế tạo thân vỏ xuồng, ca nô, nhà vui chơi trẻ em?
Hướng dẫn trả lời:
Vì vật liệu composite nền hữu cơ bền, nhẹ, chống ăn mòn, chị va đập tốt và chịu được nhiệt độ cao.
3. Vật liệu nano
CH: Vật liệu nano có tính chất gì? Kể tên một số ứng dụng của vật liệu nano.
Hướng dẫn trả lời:
Vật liệu nano có tính chất mới so với trạng thái bình thường: Nhôm bổ sung hạt nano làm độ bền và độ dẻo tăng lên nhiều lần, gốm sứ kết hợp hạt nano có cường độ và tính dẻo cao nhiều lần gốm sứ truyền thống.
CH: Hãy liệt kê tính chất và ứng dụng của các vật liệu theo gợi ý ở bảng 4.1 dưới đây
Bảng 4.1. Tính chất, ứng dụng của một số vật liệu
Vật liệu | Tính chất | Ứng dụng |
Gang |
|
|
Thép |
|
|
Hợp kim đồng |
|
|
Hợp kim nhôm |
|
|
Gốm ô xit |
|
|
Nhựa nhiệt rắn |
|
|
Cao su |
|
|
Hướng dẫn trả lời:
Vật liệu | Tính chất | Ứng dụng |
Gang | cứng và giòn, nhiệt độ nóng chảy thấp, dễ đúc | bánh đà, vỏ máy, bệ máy |
Thép | có độ bền, độ dẻo, dễ gia công | Thép cacbon: bánh răng, trục Thép hợp kim: ổ bi, thước cặp |
Hợp kim đồng | chống ăn mòn tốt trong môi trường bình thường | ống nối, ống lót, bạc đỡ |
Hợp kim nhôm | màu trắng bạc, khối lượng riêng nhỏ, tính dẫn điện, dẫn nhiệt cao, chống ăn mòn tốt, dẻo | vỏ máy bay, chân vịt tàu thủy |
Gốm ôxit | độ bền nhiệt và độ bền cơ học rất cao | đá mài, đĩa cắt |
Nhựa nhiệt rắn | độ bền, độ cứng cao và chịu được nhiệt độ cao hơn nhựa nhiệt dẻo | băng tải, bánh xe, ổ đỡ |
Cao su | có tính đàn hồi, độ bền dẻo cao, chịu mài mòn, chịu ma sát tốt | dây đai, vòng đệm |
CH: Kể tên một số sản phẩm trong trường học của em được làm từ các vật liệu cơ khí. Giải thích vì sao chúng được làm từ vật liệu đó?
Hướng dẫn trả lời:
Một số sản phẩm: