Soạn văn cánh diều 6 bài: Thánh Gióng- tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước

[toc:ul]

1. Chuẩn bị

Xem lại phần chuẩn bị ở bài Nguyên Hồng  nhà văn của những người cùng khổ để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này

Câu 1: Đọc trước văn bản Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Bùi Mạnh Nhị

Trả lời:

Tác giả Bùi Mạnh Nhị

   Bùi Mạnh Nhị - cựu học sinh của trường THPT chuyên Lê Hồng Phong Nam Định là một ngọn lửa như thế. Ông là một người con của huyện Vụ Bản, là học sinh của trường khóa 1970-1973, khóa học đã trải qua thời kì chiến tranh dữ dội nhất ở miền Bắc. Trưởng thành từ những năm tháng gian khổ mà hào hùng ấy, tên tuổi người học trò năm nào đã làm rạng rỡ thêm cho ngôi trường trăm tuổi. PGS.TS Bùi Mạnh Nhị là tác giả của hàng chục đầu sách đã xuất bản, là người thầy dạy văn trồng người của biết bao thế hệ.

Câu 2: Vận dụng những hiểu biết về truyền thuyết Thánh Gióng ( Bài 1) để tìm hiểu thêm văn bản nghị luận này

Trả lời:

 Văn bản viết về Thánh Gióng là tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước. 

 Người viết định thuyết phục vấn đề chính là Thánh Gióng được xem như tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước.

 Để thuyết phục người viết đã nêu ra những lí lẽ và bằng chứng: 

• Xây dựng lên nhân vật phi thường qua niềm yêu mến, tốn kính, tin rằng nhân vật đã ra đời kì lạ
• Gióng lớn lên từ sức mạnh, từ tình yêu nước cùa nhân dân
• Gióng đánh trận bảo vệ đất nước
• Hình tượng bất tử của Gióng

2. Đọc hiểu

* Câu hỏi giữa bài:

Câu 1: Ở phần 1, tác giả khẳng định điều gì?

Trả lời:

   Ở phần 1, tác giả khẳng định Thánh Gióng thể hiện tập trung chủ đề đánh giặc cứu nước. => Thuộc loại tác phẩm hay nhất cho chủ đề này.

Câu 2: Việc ra đời kì lạ của Gióng có ý nghĩa gì?

Trả lời:

   Việc ra đời kì lạ của gióng có ý nghĩa: Báo trước cho một con người phi thường khác hoàn toàn với những người khác. Người xưa cho rằng đã là anh hùng thì phải phi thường, phải có khả năng như thần thánh, do trời sai xuống giúp đời.

Câu 3: Trích dẫn ý kiến của Lê Trí Viễn ở đây có tác dụng gì?

Trả lời:

   Trích dẫn ý kiến của Lê Trí Viễn để chứng minh cho nhận địch, Gióng lớn lên cũng chính là từ sức mạnh, từ tình yêu nước, tinh thần của nhân dân cùa nhân dân

Câu 4: Ở phần 4, tác giả tập trung phân tích nội dung gì?

Trả lời:

   Ở phần 4 tác giả tập trung phân tích nội dung Gióng ra trận đánh giặc

Câu 5: Ở phần 5, tác giả nêu lên các nội dung chính nào

Trả lời:

Ở phần 5 tác giả nêu lên các nội dung: 

• Gióng bay lên trời, cởi giáp sắt bỏ lại rồi bay về trời
• Những vết tích còn lại của chuyện Thánh Gióng

Câu 6: Tìm hiểu các từ " bất tử hóa", " Gióng hóa"

Trả lời:

• Bất tử hóa: sống mãi với thời gian
• Gióng hóa: tức là Gióng biến thành, tựa như một vị thần sử dụng phép thần thông 

Câu 7: Bằng chứng nào cho thấy Gióng để lại các chứng tích?

Trả lời:

Bằng chứng nào cho thấy Gióng để lại các chứng tích:

• Vết ngựa phun ra lửa làm nên màu tre đằng ngà vàng óng, đấy chân ngựa thành những ao hồ chi chít
• Hội Gióng
• Viện bảo tàng thiên nhiên, bảo tàng lịch sử, bảo tàng văn hóa về Gióng

* Câu hỏi cuối bài:

Câu 1: Văn bản Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước viết về vấn đề gì? Vấn đề ấy được nêu khái quát ở phần nào? Qua văn bản, em hiểu truyền thuyết Thánh Gióng có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời:

Văn bản Thánh Gióng- tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước viết về vấn đề:" Thánh Gióng chính là tượng đài vĩnh cửu tượng trưng cho lòng yêu nước dân tộc."

Vấn đề ấy được nêu khái quát ngay từ nhan đề của bài

Ý nghĩa về truyền thuyết Thánh Gióng: 

• Thành Gióng là hiện thân của sức mạnh thiên nhiên và con người, sức mạnh đó dung hòa và kết tinh lại thành sức mạnh to lớn để quật ngã mọi kẻ thù to lớn. 
• Bên cạnh đó, truyền thuyết cũng nói lên sức mạnh tiềm tàng, ẩn sâu bên trong những con người kì dị

Câu 2: Các mục 2 Gióng ra đời kì lạ; 3 Gióng lớn lên cũng kì lạ; 4 Gióng vươn vai ra trận đánh giặc; 5 Gióng bay lên trời và dấu xưa còn lại đều dựa vào trình tự các sự kiện trong truyện Thánh Gióng nhưng tác giả không kể lại các sự kiện mà chủ yếu nêu lên nội dung gì?

Trả lời:

   Chủ yếu trong các phần tác giả đều phân tích các chi tiết nổi bật làm rõ luận điển: "Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước viết về vấn đề" 

Câu 3: Vì sao văn bản Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước là văn bản nghị luận văn học? Em hãy chỉ ra các lí lẽ và bằng chứng mà tác giả nêu ra trong văn bản.

Trả lời:

Bởi vì  văn bản này nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về một vấn đề: " Thánh Gióng chính là tượng đài vĩnh cửu tượng trưng cho lòng yêu nước dân tộc. thông qua các luận điểm, luận cứ:

• Xây dựng lên nhân vật phi thường qua niềm yêu mến, tốn kính, tin rằng nhân vật đã ra đời kì lạ
• Gióng lớn lên từ sức mạnh, từ tình yêu nước cùa nhân dân
• Gióng đánh trận bảo vệ đất nước
• Hình tượng bất tử của Gióng

Câu 4: Hãy viết một đoạn văn (khoảng 4 - 5 dòng) về hình tượng Thánh Gióng, trong đó có sử dụng thành ngữ “độc nhất vô nhị” (“có một không hai”).

Trả lời:

Bài viết tham khảo

   Hình tượng Thánh Gióng với nhiều màu sắc thần kì, hoang đường song là biểu tượng về lòng yêu nước và sức mạnh chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta. Người anh hùng độc nhất vô nhị ấy được sinh ra từ nhân dân, do nhân dân nuôi dưỡng thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân ta về hình mẫu lí tưởng của người anh hùng chống giặc ngoại xâm, là sức mạnh của sự kết hợp giữa con người và thiên nhiên, bằng cả vũ khí thô sơ và hiện đại.