Hướng dẫn giải nhanh khoa học 4 Cánh diều bài 5: Sự chuyển động của không khí

Câu hỏi 1: Nhờ đâu diều có thể bay lên cao?

Hướng dẫn giải:

Diều có thể bay lên cao là nhờ có gió cụ thể hơn là nhờ có không khí chuyển động. 

Câu hỏi 2: Thí nghiệm, thực hành: Nhận biết không khí chuyên động gây ra gió.

- Chuẩn bị: Một chiếc quạt và một tờ giấy đặt trên bàn.

- Tiến hành: Đứng cách tờ giấy và quạt về phía tờ giấy (hình 2). Quan sát tờ giấy.

Hãy dùng cụm từ không khí chuyển động và từ gió để giải thích kết quả quan sát được khi quạt. 

Hướng dẫn giải:

- Khi bạn nữ dùng quạt quạt về phía tờ giấy ta thấy tờ giấy chuyển động.

- Nguyên nhân là do khi dùng quạt để tác động vào không khí thì không khí sẽ chuyển động và tạo thành gió, làm tờ giấy bay. 

Câu hỏi 3: Chuẩn bị: Một chiếc hộp có nắp kéo trong suốt ở mặt trước, mặt trên có gắn hai ống A, B; một cốc nến; một đĩa sứ có vài màu hương (hình 3).

- Tiến hành: Đặt cóc nến đang cháy dưới ống A và đĩa đựng các mẫu hương đang bốc khói dưới ống B (hình 4), rồi đóng nắp.

Quan sát và cho biết:

- Khói hương đi từ trong hộp ra ngoài qua ống nào?

- Hướng chuyển động của khói hương trong hộp.

- Vùng nào của hộp có không khí nóng?

- Vùng nào của hộp có không khí lạnh hơn?

- Hãy chỉ và nói đường đi của không khí ở hình 4. Từ đó rút ra nhận xét về sự chuyển động của không khí. 

Hướng dẫn giải:

- Qua quan sát ta thấy: 

+ Khói hương đi từ trong hộp ra ngoài qua 2 ống, cụ thể khói hương đi từ trong ra ngoài qua ống A nhiều hơn

+ Hướng chuyển động của khói hương trong hộp: chuyển động xung quanh trong lòng hộp rồi đi ra ngoài thông qua 2 ống. 

+ Vùng xung quanh đĩa sứ đựng những mẩu hương đang bốc khói và cốc nến đang cháy của hộp có không khí nóng (vùng cột A).

+ Vùng của hộp có không khí lạnh hơn là những vùng xa đĩa sứ đựng những mẩu hương đang bốc khói và cốc nến đang cháy (vùng cột B).

+ Đường đi của không khí ở hình 4: Không khí đi vào hộp lúc hộp đang mở nắp. Sau đó, khi bị làm nóng nhờ nến và mẩu hương đang cháy, không khí sẽ đi ra ngoài thông qua hai ống A, B.  Không khí đi vào hộp qua cột B và đi ra khỏi hộp qua cột A.

• Rút ra nhận xét về sự chuyển động của không khí: Không khí luôn luôn chuyển động từ nơi có khí áp cao về nơi khí áp thấp.

Câu hỏi 4: Câu hỏi và thảo luận: Nêu nguyên nhân làm không khí chuyển động?

Hướng dẫn giải:

Nguyên nhân làm không khí chuyển động: do sự nóng lên không đều nhau của không khí.

Câu hỏi 5: Hãy cho biết hướng gió thổi giữa biển và đất liền vào ban ngày và ban đêm ở hình 5 và 6. Giải thích vì sao hướng gió lại thay đổi như vậy.

Hướng dẫn giải:

- Hướng gió thổi giữa biển và đất liền vào ban ngày và ban đêm ở hình 5 và 6: 

+ Hình 5: Vào ban ngày, gió thổi từ biển vào đất liền vì ban ngày không khí trong đất liền nóng, không khí ngoài biển lạnh.

+ Hình 6: Vào ban đêm, gió thổi từ đất liền ra biển vì ban đêm không khí trong đất liền nguội nhanh hơn nên lạnh hơn ngoài biển.

Câu hỏi 6: Vì sao giàn lạnh của máy điều hòa không khí được đặt ở trên cao hình 7. 

Hướng dẫn giải:

Giàn lạnh của máy điều hòa không khí được đặt ở trên cao là vì: Điều hoà thổi không khí lạnh ra từ giàn lạnh, khí lạnh sẽ đi xuống dưới, đẩy khí nóng lên trên, cứ như vậy khí nóng bị đẩy dần lên trên sẽ được làm lạnh dần.

Câu hỏi 7: Nêu công dụng của gió được sử dụng ở gia đình và địa phương em?

Hướng dẫn giải:

Công dụng của gió được sử dụng ở gia đình và địa phương em:

- Làm mát vào những ngày mùa hè nóng bức

- Làm khô quần áo khi chưa khô

- Hong khô một số nông sản: thóc, ngô, sắn,..

- Làm quay tua bin, lấy nước trong trồng trọt.

Câu hỏi 8: Quan sát: Dùng các từ: nhẹ, mạnh, khá mạnh, rất mạnh để nhận xét và so sánh mức độ mạnh của gió trong các tình huống dưới đây. 

Hướng dẫn giải:

a. Gió ở mức độ nhẹ

b. Gió ở mức độ khá mạnh

c. Gió ở mức độ mạnh

d. Gió ở mức độ rất mạnh

Câu hỏi 9: Bão có thể gây ra tác hại gì?

Hướng dẫn giải:

Bão có thể gây ra tác hại: tổn thất mùa màng, tốc mái nhà, làm đổ cây cối, phá hủy các công trình công cộng như trụ điện. Đặc biệt còn gây nguy hiểm đến tính mạng con người. 

Câu hỏi 10: Dựa vào thông tin dưới đây, nêu một số việc làm để phòng tránh bão?

Hướng dẫn giải:

Một số việc làm để phòng tránh bão: 

1. Trước khi có bão

- Thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết.

- Gia cố, chằng chống nhà cửa, cắt tỉa cành cây.

- Dự trữ nước uống, lương thực, thực phẩm, thuốc men; các vật dụng cần thiết như: đèn pin, máy thu thanh, quần áo…

- Xác định vị trí an toàn để trú ẩn, chủ động sơ tán khỏi các nhà không đảm bảo an toàn.

- Đưa tàu, thuyền về neo đậu ở nơi an toàn.

2. Trong khi có bão

- Đề phòng tai nạn do đổ nhà, cây cối, cột điện, các vật bị gió thổi bay, điện giật…

- Không trú tránh dưới gốc cây, vật dễ đổ. Tốt nhất không ra khỏi nhà, đóng kín các cửa.

- Thông tin kịp thời, chính xác vị trí, tình trạng nguy hiểm khi cần cứu nạn, cứu hộ.

3. Sau khi có bão

- Không đến gần các toà nhà đã bị hư hại, đường ngập nước, cột điện bị đổ, dây điện bị đứt

Câu hỏi 11:  Những việc làm để phòng tránh bão ở gia đình và địa phương em. Trong đó, em đã thực hiện những công việc nào?

Hướng dẫn giải:

- Những việc làm để phòng tránh bão ở gia đình và địa phương em:

+ Thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết cập nhật tình hình về bão

+ Gia cố nhà cửa chắc chắn, cắt tỉa cành cây

+ Dự trữ thực phẩm, nước, thuốc

+ Chuẩn bị các vật dụng cần thiết như đèn pin, quần áo, …

+ Chủ động sơ tán đến những nơi an toàn để trú ẩn. 

- Trong đó, em đã thực hiện những công việc: dự trữ nước, tìm nơi an toàn để trú ẩn, thường xuyên theo dõi thông tin về bão.