Hướng dẫn giải nhanh khoa học 4 Cánh diều bài 6: Vai trò của không khí và bảo vệ môi trường không khí

Câu hỏi 1: Khi thổi không khí vào bếp than hoặc bếp củi thì lửa sẽ cháy to lên hay nhỏ đi? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

Khi thổi không khí vào bếp than hoặc bếp củi thì lửa sẽ cháy to lên. Vì khi thổi sẽ cung cấp thêm oxi cho ngọn lửa, thổi càng mạnh càng nhiều khí oxy, vì thế sự diễn ra cháy càng mạnh hơn.

Câu hỏi 2: Không khí cần cho sự cháy

Thí nghiệm thực hành:  Chứng minh không khí cần cho sự cháy

- Chuẩn bị: Ba cây nến A, B, C giống nhau và hai cốc thuỷ tinh có kích thước khác nhau.

- Tiến hành: Đốt cho ba cây nến cháy. Sau đó, đồng thời úp cốc thuỷ tinh nhỏ lên cây nền B và cốc thuỷ tinh to lên cây nén C (hình 1). 

Quan sát và cho biết cây nến nào cháy lâu hơn. Giải thích kết quả.

Hướng dẫn giải:

- Quan sát 3 cây nến ta thấy:

+ Cây nến A cháy lâu nhất, tiếp đó là cây nến B và cuối cùng là cây nến C.

+ Giải thích kết quả: Cây nến A được cung cấp lượng không khí dồi dào nên sẽ cháy cho đến khi nến hết. Vì thế cây nến cháy nhanh hay lâu phụ thuộc vào lượng không khí cung cấp cho sự cháy.

Câu hỏi 3: Câu hỏi và thảo luận: Cần phải làm gì để duy trì sự cháy đối với các cây nến B, C? Vì sao? 

Hướng dẫn giải:

Để duy trì sự cháy đối với các cây nến B, C thì cần bỏ cốc ra khỏi các cây nến. Vì cây nến sẽ nhận được không khí bên ngoài sẽ duy trì sự cháy cho đến khi nến hết. 

Câu hỏi 4: Trong các buổi diễn tập phòng cháy chữa cháy, người ta sử dụng chăn ướt chụp lên đám cháy để dập lửa. Hãy giải thích vì sao có thể dập lửa như vậy.

Hướng dẫn giải:

Khi dùng chăn ướt chụp lên đám cháy sẽ ngăn cho ngọn lửa tiếp xúc với không khí khiến cho ngọn lửa bị tắt. Ngoài ra, chăn ướt còn có tác dụng giảm nhiệt độ của đám cháy khiến chúng được dập tắt nhanh hơn.

Câu hỏi 5: Quan sát: Trình bày vai trò của không khí đối với sự sống. 

Hướng dẫn giải:

Vai trò của không khí đối với sự sống: không khí có vai trò quan trọng đối với sự sống.

- Khí ô-xi trong không khí cần cho hoạt động hô hấp của con người, động vật và thực vật. 

- Khí các-bô-níc cần cho quá trình quang hợp ở thực vật.

Câu hỏi 6: Nêu ý nghĩa của mỗi việc làm trong các hình dưới đây

Hướng dẫn giải:

- Hình 3: Việc sử dụng quạt thông gió cho nhà kính là để tạo hiệu ứng làm mới không khí trong nhà kính, đảm bảo không khí từ ngoài có thể vào trong nhà kính và ngược lại. Từ đó cung cấp đủ lượng oxi cho cây phát triển và thải được khí cacbonic ra bên ngoài. 

- Hình 4: Sử dụng bình oxy khi lặn là để cung cấp oxi cho sự thở của người thợ lặn.

Câu hỏi 7: Nêu các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí trong các hình dưới đây. 

Hướng dẫn giải:

- Các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí trong các hình: 

+ Hình 5: Khí thải từ các khu công nghiệp.

+ Hình 6: Khí thải từ các đám cháy rừng.

+ Hình 7: Khí thải từ quá trình đốt cháy nhiên liệu của ô tô, xe máy. 

+ Hình 8: Do rác thải phân hủy làm ô nhiễm không khí

Câu hỏi 8: Kể những nguyên nhân khác gây ô nhiễm không khí. 

Hướng dẫn giải:

Những nguyên nhân khác gây ô nhiễm không khí: 

• Ô nhiễm từ gió, bụi: Gió là một trong những nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm môi trường không khí, khi mà các bụi, chất độc hay mùi hôi thối bị gió đẩy đi hàng trăm kilômét. Điều này làm lan truyền ô nhiễm không khí ảnh hưởng trực tiếp đến sinh, thực vật và con người.

• Bão, lốc xoáy: làm cho bụi, chất độc, rác thải … bị gió lốc đẩy đi hàng trăm kilômét.

•  Núi lửa phun trào: Khi có sự phun trào của núi lửa thì một lượng khí metan, clo, lưu huỳnh,… ở sâu trong các tầng nham thạch sẽ bị đẩy ra ngoài. Khiến không khí trở nên ô nhiễm hơn.

• Các quá trình phân hủy, thối rữa của xác động – thực vật.

Câu hỏi 9: Câu hỏi và thảo luận: Điều gì có thể xảy ra đối với con người, động vật và thực vật khi sống ở môi trường không khí bị ô nhiễm?

Hướng dẫn giải:

Khi không khí bị ô nhiễm sẽ có nguy cơ:

• Gây bệnh đường hô hấp, bệnh tim mạch, viêm họng, đau ngực, tức thở cho con người. 

• Khí CO2 sinh ra từ các nhà máy và các phương tiện qua lại còn làm tăng hiệu ứng nhà kính, làm Trái Đất ngày một nóng dần lên, các khu sinh thái sẵn có dần bị phá hủy.

• Khói lẫn sương làm giảm ánh sáng mặt trời mà thực vật nhận được để thực hiện quá trình quang hợp.

Câu hỏi 10: Nhận xét về môi trờng không khí nơi em sống.

Hướng dẫn giải:

Em sống ở một khu dân cư trong thành phố. Xung quanh nơi em ở có nhiều cây xanh, không khí trong lành. 

Câu hỏi 11: Nêu một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí ở địa phương em.

Hướng dẫn giải:

Một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí ở địa phương em: 

• Khí thải từ ô tô, xe máy.

• Khí thải từ khu công nghiệp. 

• Các bãi rác chưa được xử lí.

• Nước thải chưa qua xử lí đã đổ trực tiếp ra môi trường. 

• Bụi từ các công trình xây dựng.

Câu hỏi 12: Câu hỏi và thảo luận: Vì sao chúng ta cần phải bảo vệ môi trường không khí?

Hướng dẫn giải:

Chúng ta cần phải bảo vệ môi trường không khí vì: 

• Không khí có vai trò quan trọng đối với sự sống của con người, động vật, thực vật. 

• Không khí bị ô nhiễm gây hại cho sức khỏe của con người, động vật, thực vật.

• Nếu được sống trong môi trường không khí trong sạch, tuổi thọ của con người sẽ cao hơn. 

Câu hỏi 13: Quan sát: Nêu những việc làm phù hợp để bảo vệ môi trường không khí. 

Hướng dẫn giải:

Những việc làm phù hợp để bảo vệ môi trường không khí:

• Tăng cường đi bộ, đi xe đạp và sử dụng phương tiện công cộng thay cho việc sử dựng phương tiện cá nhân như ô tô, xe máy.

• Tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

• Vệ sinh môi trường sạch sẽ.

• Trồng nhiều cây xanh.

• Xây dựng các khu công nghiệp cách xa nhà dân

Câu hỏi 14: Em, gia đình và địa phương nơi em sống đã có những hoạt động gì để bảo vệ môi trường không khí?

Hướng dẫn giải:

Em, gia đình và địa phương nơi em sống đã có những hoạt động để bảo vệ môi trường không khí:

• Phát động phong trào trồng nhiều cây xanh, trồng cây gây rừng.

• Phát động phong trào vệ sinh đường làng, ngõ xóm vào mỗi chiều thứ 7. 

• Sử dụng phương tiện công cộng như xe buýt thay cho ô tô, xe máy. 

• Đổ rác đúng nơi quy định.

Câu hỏi 15: Chọn một trong những chủ đề sau để vận động những người xung quanh tham gia bảo vệ môi trường không khí:

• Tăng cường đi bộ, đi xe đạp, sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

• Tham gia bảo vệ rừng và trồng cây xanh.

• Tham gia phong trào vệ sinh nơi ở và nơi công cộng.

Hướng dẫn giải:

Em chọn: Tham gia bảo vệ rừng và trồng cây xanh.