Giải chi tiết tin học ứng dụng 12 cánh diều bài 1 Giới thiệu về trí tuệ nhân tạo

KHỞI ĐỘNG

1. Theo em, máy tính làm được những việc gì tốt hơn con người?

2. Em hãy cho ví dụ một việc mà máy tính chưa làm được tốt hơn con người?

Bài làm chi tiết:

1. Máy tính có thể thực hiện tính toán nhanh chóng và chính xác hơn con người, đặc biệt trong lĩnh vực tính toán số học và phép tính phức tạp. Máy tính cũng có khả năng lưu trữ và truy xuất thông tin một cách hiệu quả.

2. Một việc mà máy tính chưa làm được tốt hơn con người là nhận diện và thực hiện các tác vụ liên quan đến sự linh hoạt, sáng tạo và tương tác xã hội. Ví dụ, máy tính hiện tại chưa thể thực hiện công việc nghệ thuật sáng tạo như viết một bài thơ hay sáng tác một bức tranh mang tính cá nhân. Máy tính cũng chưa thể thay thế hoàn toàn khả năng tương tác xã hội và khả năng đưa ra quyết định dựa trên các yếu tố phi logic như con người có thể làm được.

1. KHÁI NIỆM TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (AI)

Hoạt động: Theo em, máy tính làm được những gì thì ta nói máy tính đó trí tuệ?

Bài làm chi tiết:

Máy tính có thể được coi là có trí tuệ khi nó có khả năng thực hiện các nhiệm vụ thông minh mà trước đây chỉ con người mới có thể làm. Điều này bao gồm khả năng học từ dữ liệu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và giải quyết các vấn đề phức tạp. Tuy nhiên, máy tính vẫn thiếu những khía cạnh như nhận thức, cảm xúc và sự hiểu biết sâu sắc như con người.

2. MỘT SỐ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN AI

Luyện tập: Em hãy cho biết mỗi phát biểu sau về AI là đúng hay sai?

a) “Turing Test” là bài kiểm tra trí tuệ của máy tính

b) Nhờ mở rộng phạm vi ứng dụng mà AI yếu phát triển thành AI mạnh

c) AI tạo sinh có thể giúp học sinh viết được một bài văn tả cảnh đẹp của quê hương

d) AI có thể tự hành động một cách hợp lí.

Bài làm chi tiết:

a) Đúng: Turing Test là bài kiểm tra trí tuệ của máy tính.

b) Sai: Mở rộng phạm vi ứng dụng thúc đẩy AI yếu phát triển nhưng chưa đủ để tạo ra AI mạnh.

c) Đúng: AI tạo sinh có thể hỗ trợ học sinh viết bài văn tả cảnh đẹp quê hương nhưng cần kiểm soát hợp lý.

d) Đúng: AI có thể tự hành động trong một số trường hợp nhất định nhưng vẫn còn nhiều hạn chế.

Vận dụng: Năm 1997, máy tính Deep Blue của IBM đánh bại Đại kiện tướng cờ vua Garry Kasparow. Đây là lần đầu tiên một chương trình máy tính đánh bại một nhà vô địch thế giới cờ vua. Em hãy giải thích vì sao sự kiện đó được xem là một thành tựu của trí tuệ nhân tạo.

Bài làm chi tiết:

Sự kiện Deep Blue đánh bại Kasparov được xem là thành tựu của trí tuệ nhân tạo vì:

- Khả năng học hỏi và thích ứng: Deep Blue học hỏi từ chính trận đấu, đưa ra nước đi bất ngờ và hiệu quả.

- Khả năng tính toán và đánh giá: Deep Blue tính toán hàng triệu nước đi tiềm năng, lựa chọn nước đi tối ưu.

- Vượt qua giới hạn con người: Deep Blue tập trung cao độ, tính toán chính xác, tốc độ xử lý thông tin vượt xa con người.

- Ý nghĩa lịch sử: Chứng minh khả năng máy móc thực hiện nhiệm vụ đòi hỏi trí thông minh cao.

- Khuyến khích phát triển AI: Thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực.

TỰ KIỂM TRA

Câu 1: AI là gì? AI mạnh là gì? AI yếu là gì?

Bài làm chi tiết:

- AI (Artificial Intelligence) là khả năng của máy tính có thể làm những công việc mang tính trí tuệ con người.

- AI mạnh là loại AI có khả năng tư duy và hành động như con người ở mọi lĩnh vực. Nó có thể hiểu và sử dụng ngôn ngữ, học hỏi và thích ứng với môi trường mới, đưa ra quyết định sáng tạo, v.v. Hiện nay, AI mạnh vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển.

- AI yếu là loại AI được thiết kế để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể với độ chính xác cao. Nó không có khả năng tư duy và hành động như con người ở nhiều lĩnh vực. Ví dụ, AI yếu có thể được sử dụng để nhận diện khuôn mặt, chơi cờ vua, hoặc dịch ngôn ngữ.

Câu 2: Lĩnh vực nghiên cứu nào giúp máy tính có khả năng học để tự nâng cao năng lực?

Bài làm chi tiết:

Lĩnh vực nghiên cứu giúp máy tính có khả năng học để tự nâng cao năng lực là Học máy (Machine Learning).

Học máy là một nhánh của trí tuệ nhân tạo (AI) tập trung vào việc phát triển các thuật toán cho phép máy tính học hỏi từ dữ liệu và cải thiện hiệu suất thực hiện nhiệm vụ mà không cần được lập trình rõ ràng.

Câu 3: Đặc trưng nào của AI được thể hiện từ lĩnh vực nghiên cứu về xử lí ngôn ngữ tự nhiên.

Bài làm chi tiết:

- Khả năng hiểu ngôn ngữ: NLP giúp máy tính hiểu ý nghĩa của văn bản và lời nói.

- Khả năng giao tiếp: NLP giúp máy tính giao tiếp với con người một cách tự nhiên và hiệu quả.

- Khả năng học hỏi: NLP giúp máy tính học hỏi từ dữ liệu ngôn ngữ và cải thiện khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ.

- Khả năng thích ứng: NLP giúp máy tính thích ứng với các ngữ cảnh và phong cách ngôn ngữ khác nhau.

- Khả năng sáng tạo: NLP giúp máy tính tạo ra văn bản và lời nói sáng tạo, như thơ ca, kịch bản, v.v.

Câu 4: Đặc trưng nào của AI được thể hiện từ lĩnh vực nghiên cứu về thị giác máy tính.

Bài làm chi tiết:

Đặc trưng của AI thể hiện từ lĩnh vực nghiên cứu về thị giác máy tính:

- Khả năng nhận thức: Thị giác máy tính giúp máy tính nhận biết và phân loại các đối tượng trong hình ảnh và video.

- Khả năng hiểu: Thị giác máy tính giúp máy tính hiểu được nội dung của hình ảnh và video, như ngữ cảnh, hành động, v.v.

- Khả năng học hỏi: Thị giác máy tính giúp máy tính học hỏi từ dữ liệu hình ảnh và video để cải thiện khả năng nhận thức và hiểu.

- Khả năng thích ứng: Thị giác máy tính giúp máy tính thích ứng với các điều kiện ánh sáng, góc nhìn và môi trường khác nhau.

- Khả năng sáng tạo: Thị giác máy tính giúp máy tính tạo ra hình ảnh và video mới, như chỉnh sửa ảnh, tạo hiệu ứng đặc biệt, v.v.