Giải SBT cánh diều ngữ văn 7 bài 7: Mẹ và quả

Câu 4: Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

a) Nêu cách ngắt nhịp của từng dòng thơ trong khổ thơ trên.

b) Trong hai dòng thơ đầu, tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác dụng của biện pháp đó là gì?

c) Hai dòng thơ sau có gì đặc sắc về nghệ thuật? Em hình dung như thê snafo về tâm trạng của nhân vật trữ tình trong hai dòng thơ này?

Trả lời:

a) Các dòng thơ có thể được ngắt nhịp như sau:

Lũ chúng tôi / từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu / thì lớn xuống

Chúng mang dáng / giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng / thầm lặng mẹ tôi.

b) Trong hai dòng thơ đầu, tác giả sử dụng biện pháp tu từ tương phản, đối lập qua hai từ "lớn lên" - "lớn xuống". Biện pháp tu từ đó cho thấy sự liên tưởng thú vị của tác giả về "hướng" phát triển của "chúng tôi" với "bí và bầu". "Chúng tôi" ngày càng cao lên, còn những quả bí và quả bầu ở trên giàn thì ngày càng dài ra theo chiều hướng xuống mặt đất. Cả "chúng tôi" cùng "bí và bầu" đều "lớn" nhờ bàn tay của mẹ. Mặc dù mẹ trồng "bí và bầu" để nuôi "chúng tôi" nhưng dường nhưu chúng đều là những đứa "con" của mẹ, hay "chúng tôi" cũng chính là một thứ "quả" mẹ "trồng". Qua đó, tác giả nhấn mạnh công lao của mẹ.

c) Hai câu thơ sau sử dụng phép so sánh: "chúng" (bí và bầu) có hình dánh giống như những giọt mồ hôi của mẹ rơi xuống mỗi khi vất vả, nhưng đó là những giọt mồ hôi rơi trong thầm lặng, không phải lúc nào những đứa con cũng nhìn thấy điều đó. "Chúng" là thành quả mà mẹ vun trồng được, nhưng cũng tượng trưng cho những nhọc nhằn, gian khổ, hi sinh mà mẹ phải trải qua và chịu đựng. Qua đó, tác giả cho thấy sự thấu hiểu của người con với những gian truân của mẹ, thương và xót xa cho mẹ; đồng thời, gián tiếp cho thấy sự day dứt khi mẹ phải vất vả vì mình.