Soạn siêu ngắn Lịch sử và địa lí 4 chân trời bài 23: Thiên nhiên vùng Nam Bộ

BÀI 23: THIÊN NHIÊN VÙNG NAM BỘ

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Các hình 1, 2, 3 gợi cho em biết điều gì về thiên nhiên vùng Nam Bộ?

Trả lời:

- Các hình 1, 2, 3 cho em biết:

+ Vùng Nam Bộ nằm ở phía nam của Tổ quốc. Nơi đây có vùng biển rộng lớn.

+ Vùng Nam Bộ có mạng lưới sông ngòi dày đặc, với nhiều sông lớn như: sông Đồng Nai, sông Tiền, sông Hậu. Các con sông này đã cung cấp nguồn nước dồi dào cho đời sống sản xuất và sinh hoạt của cư dân; đồng thời bồi đắp nên những đồng bằng phù sa màu mỡ, trù phú.

+ Vùng biển ở Nam Bộ rất giàu tiềm năng về du lịch, vận tải biển và khai thác khoáng sản.

KHÁM PHÁ

1. Vị trí địa lí

Câu hỏi: Quan sát hình 4, em hãy:

- Xác định vị trí vùng Nam Bộ trên lược đồ.

- Tìm và nêu tên các quốc gia, biển, vịnh và các vùng tiếp giáp với vùng Nam Bộ

Trả lời:

• Vị trí: Phần lớn địa hình Nam Bộ là đồng bằng phù sa thuộc hệ thống sông Đồng Nai và sông Cửu Long, Nam Bộ được chia làm hai vùng là Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long (hay còn gọi là Tây Nam Bộ, miền Tây). 

Vùng tiếp giáp với 

• Cam-pu-chia, vùng Tây Nguyên và Duyên hải miền Trung.

• tiếp giáp với Biển Đông và Vịnh Thái Lan

2. Đặc điểm thiên nhiên

a) Địa hình

Câu hỏi: Quan sát hình 4 và đọc thông tin, em hãy xác định trên lược đồ các khu vực địa hình có độ cao: 0 - 50m, 50 - 200m, 200 - 500m của vùng Nam Bộ. Khu vực nào có diện tích lớn nhất?

Trả lời:

- Xác định:

+ Vùng Tây Nam Bộ (còn gọi là Đồng bằng sông Cửu Long) có độ cao trung bình dưới 50 m so với mực nước biển.

+ Phần lớn khu vực Đông Nam Bộ có độ cao từ 50 - 200 m so với mực nước biển.

+ Một phần phía tây bắc của khu vực Đông Nam Bộ có độ cao từ 200 - 500 m so với mực nước biển.

- Khu vực Tây Nam Bộ có diện tích lớn nhất

b) Khí hậu

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy cho biết đặc điểm khí hậu vùng Nam Bộ

Trả lời:

- Vùng Nam Bộ có nhiệt độ cao, trung bình trên 27°C.

- Khí hậu chia thành hai mùa rõ rệt:

+ Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau.

+ Mùa khô thường mưa ít, gây ra tình trạng thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất.

c) Đất

Câu hỏi: Quan sát hình 5 và đọc thông tin, em hãy:

- Nêu tên các loại đất chính của vùng Nam Bộ.

- Cho biết loại đất nào có diện tích lớn nhất và phân bố ở đâu.

Trả lời:

• Có 12 nhóm đất với 3 nhóm đất rất quan trọng là Đất nâu đỏ trên nền bazan, đất nâu vàng trên nền bazan, đất xám trên nền phù sa cổ
• Đất đỏ ba dan và đất xám chiếm diện tích lớn nhất. Nhờ vậy mà thuận lợi cho việc trồng cây công nghiệp lâu năm.

d) Sông ngòi

Câu hỏi: Quan sát hình 4 và đọc thông tin, em hãy:

- Xác định trên lược đồ vị trí các sông của vùng Nam Bộ.

- Cho biết đặc điểm sông ngòi của vùng Nam Bộ.

Trả lời:

- Một số sông lớn ở khu vực Nam Bộ, là: sông Đồng Nai; sông Tiền; sông Hậu; sông Sài Gòn.

- Đặc điểm chính của sông ngòi:

+ Vùng Nam Bộ có mạng lưới sông ngòi dày đặc. Các sông lớn của vùng là sông Đồng Nai, sông Tiền, sông Hậu,… có nguồn nước dồi dào.

+ Các sông thường có mùa lũ và mùa cạn.

3. Ảnh hưởng của thiên nhiên đến sản xuất và sinh hoạt

Câu hỏi: Quan sát các hình 7, 8, 9, 10 kết hợp hiểu biết của bản thân, em hãy nêu một số ảnh hưởng của thiên nhiên đến sản xuất và sinh hoạt của người dân vùng Nam Bộ.

Trả lời:

Ảnh hưởng của thiên nhiên đến sản xuất và sinh hoạt của người dân vùng Nam Bộ:

+ Vùng đất đỏ bazan và đất xám ở Đông Nam Bộ thuận lợi để trồng các loại cây công nghiệp lâu năm (cao su, điều, hồ tiêu, cà phê,...).

+ Đất phù sa ở Tây Nam Bộ thuận lợi cho trồng lúa, cây ăn quả.

+ Mạng lưới sông ngòi, kênh rạch và vùng biển rộng ở Nam Bộ thuận lợi cho giao thông đường thuỷ, khai thác và nuôi trồng thuỷ sản, du lịch.

+ Tại nhiều tỉnh thuộc khu vực Tây Nam Bộ, vào mùa khô, nước biển lấn sâu vào đất liền, khiến cho đất bị nhiễm mặn, gây thiệt hại lớn đối với sản xuất nông nghiệp.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện đặc điểm thiên nhiên vùng Nam Bộ

Trả lời:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em hãy sưu tầm tranh ảnh hoặc câu chuyện về một địa danh ở vùng Nam Bộ và chia sẻ với các bạn trong nhóm của mình

Trả lời: