Soạn siêu ngắn Lịch sử và địa lí 4 chân trời bài 7: Đền Hùng và lễ Giổ Tổ Hùng Vương

BÀI 7: ĐỀN HÙNG VÀ LỄ GIỖ TỔ HÙNG VƯƠNG

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Những câu ca dao dưới đây nói về lễ hội nào của nước ta? Em hãy chia sẻ những hiểu biết của em về lễ hội này.

Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng Mười tháng Ba

Khắp miền truyền mãi câu ca

Nước non vẫn nước non nhà nghìn năm.

(Ca dao)

Trả lời:

• Những câu ca dao trên nói về lễ Giỗ Tổ hùng Vương. 

• Ngày giỗ Tổ Hùng Vương còn được gọi là Lễ hội Đền Hùng hoặc Quốc giỗ, là ngày để người dân Việt Nam tưởng nhớ đến công lao dựng nước của các vị Vua Hùng. Vào ngày 6/12/2012, ý nghĩa của ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã được cả thế giới biết đến khi UNESCO công nhận "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ" - biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết, truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn’’.

KHÁM PHÁ

1. Khu di tích Đền Hùng

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 1, 2, em hãy xác định:

- Vị trí của khu di tích Đền Hùng

- Một số công trình kiến trúc chính trong khu di tích Đền Hùng

Trả lời:

• Vị trí: Trên núi Nghĩa Lĩnh, Hy Cương, Thành phố Việt Trì, Phú Thọ

• Một số công trình kiến trúc chính trong khu di tích Đền Hùng

• Cổng đền.

• Đền Hạ

• Đền Trung (Hùng Vương Tổ miếu)

• Đền Thượng và Lăng Hùng Vương.

• Đền Giếng (tên chữ là Ngọc Tỉnh)

• Đền Tổ mẫu Âu Cơ

• Bảo tàng Hùng Vương.

2. Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 3, 4, 5, em hãy cho biết:

- Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức vào thời gian nào và ở đâu.

- Lễ được tổ chức như thế nào.

- Cảm nhận của em về lễ Giỗ Tổ Hùng Vương

Trả lời:

• Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức vào ngày mồng Mười tháng Ba âm lịch hằng năm tại tỉnh Phú Thọ

• Cách tổ chức: Phần Hội diễn ra xung quanh khu vực núi Hùng, gồm các hoạt động văn hóa văn nghệ, các trò chơi dân gian như: Đấu vật, bắn nỏ, rước kiệu, thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giầy, thi kéo lửa thổi cơm; hát Xoan, hát ghẹo, hát chèo, kịch nói…

• Cảm nhận của em: Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng là dịp để giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, lòng biết ơn sâu sắc các Vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền nhân kiên cường chống giặc ngoại xâm giữ nước. Đồng thời còn là dịp quan trọng để chúng ta quảng bá ra thế giới về một Di sản vô cùng giá trị, độc đáo, đã tồn tại hàng nghìn năm, ăn sâu vào tâm hồn, tình cảm, trở thành đạo lý truyền thống của đồng bào cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài, là ngày để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta cùng nguyện một lòng mãi mãi khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước - Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

3. Truyền thuyết về thời kỳ Hùng Vương

Câu hỏi: Đọc các thông tin, em hãy:

- Kể tên một số truyền thuyết liên quan đến thời kì Hùng Vương

- Cho biết các truyền thuyết dưới đây thể hiện nội dung gì.

Trả lời:

• Một số truyền thuyết liên quan đến thời kì Hùng Vương: Ngoài các truyền thuyết về Phù Đổng Thiên Vương - Thánh Gióng và Sơn Tinh - Thủy Tinh, còn có các truyền thuyết về Bọc trăm trứng, về Bánh Dày - Bánh Chưng, về Dưa hấu, về Chứ Đồng Tử, về Cột đá thề... Vào đời Vua Hùng Vương thứ 6 có giặc Ân rất mạnh, đã thôn tính nhiều nước xung quanh. Chúng kéo sang xâm lược nước ta.

• Những truyền thuyết dân gian trên đã phản ánh đa dạng cuộc sống sinh hoạt và truyền thống đạo lý tốt đẹp của cha ông từ ngàn đời xưa.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Vẽ sơ đồ thể hiện các công trình kiến trúc chính trong khu di tích Đền Hùng

Trả lời:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nghĩ của em về công lao của các Vua Hùng và truyền thống dân tộc qua lễ Giỗ Tổ Hùng Vương.

Trả lời:

Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng là lễ hội văn hóa tâm linh lớn nhất trong toàn quốc được tổ chức theo nghi thức quốc gia. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương mùng 10 tháng 3 âm lịch hằng năm đã trở thành điểm hẹn tâm linh của mỗi người dân nước Việt. Việc tổ chức lễ hội giàu giá trị văn hóa truyền thống nhằm tiếp tục nêu cao truyền thống yêu nước, bày tỏ biết ơn sâu sắc các Vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây còn là dịp quan trọng để Việt Nam quảng bá ra thế giới về một di sản vô cùng giá trị, độc đáo, đã tồn tại hàng nghìn năm, ăn sâu vào tâm hồn, tình cảm, trở thành truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của đồng bào cả nước và kiều bào Việt Nam ở nước ngoài.