Tải giáo án điện tử dạy thêm Ngữ văn 8 cánh diều Bài 9 TH tiếng Việt

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Các em quan sát ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi:

              “Vũ Thị Thiết, người con gái Nam Xương, tính tình đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp. Trong làng có chàng Trương Sinh, mến vì dung hạnh, xin mẹ đem trăm lạng vàng cưới về. Song Trương Sinh có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. Nàng cũng giữ gìn khuôn phép, không từng để lúc nào vợ chồng phải bất hòa. Cuộc sum vầy chưa được bao lâu thì xảy ra việc triều đình bắt lính đi đánh giặc Chiêm. Trương tuy con hào phú nhưng không có học, nên phải ghi trong sổ lính vào loại đầu”.

(Chuyện người con gái Nam Xương, Nguyễn Dữ)

Tìm thành phần biệt lập trong đoạn văn trên? Nêu tác dụng?

BÀI 9:

NGHỊ LUẬN VĂN HỌC

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: THÀNH PHẦN BIỆT LẬP TRONG CÂU

01

HIỂU BIẾT CHUNG VỀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP

Hoạt động nhóm

Cả lớp chia thành 4 – 5 nhóm, mỗi nhóm hãy thảo luận và thực hiện yêu cầu dưới đây: Hệ thống kiến thức về thành phần biệt lập trong câu (có thể dùng bảng hoặc sơ đồ).

a. Thành phần gọi – đáp

Được dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp.

Thành phần này được biểu hiện bởi các từ như: này, ơi, dạ, vâng, ừ, anh ơi, thưa ông,…

Ví dụ:

•       “Này, thầy nó ạ” (Kim Lân)

•       “Vâng, tôi xin đi” (Nguyễn Công Hoan)

b. Thành phần cảm thán

Được

Được dùng để bộc lộ cảm xúc (vui, buồn, tức giận, ngạc nhiên,…) của người nói.

Thành phần này thường được biểu hiện bởi các từ, tổ hợp từ có ý nghĩa cảm thán: a, ô, ồ, ô hay, ôi chao, ơ, ơ kìa, chao ôi, trời ơi,…

Ví dụ: “Ôi chao, sớm với muộn thì có ăn thua gì” (Thạch Lam).

c. Thành phần tình thái

−      Được dùng để biểu thị cách nhìn nhận, đánh giá của người nói (người viết) đối với sự việc được nói đến trong câu

−      Thành phần tình thái thường được thể hiện bằng các từ: chắc, có lẽ, dường như, lẽ ra, quả là, không lẽ, chả nhẽ, chừng như, hình như, may sao, may ra, nhất định, thật ra,…

−      Ví dụ: “Hình như tức quá không thể chịu được, chị Dậu liều mạng cự lại…” (Ngô Tất Tố)

d. Thành phần chuyển tiếp

−         Được dùng để nêu lên một ý chuyển tiếp giữa câu chứa nó với một câu, một đoạn đứng trước hoặc sau đó.

−         Thành phần này thường được biểu hiện bởi các từ ngữ như: tóm lại, ấy thế mà, hơn nữa, ngoài ra, nhân đây, như đã nói trên, như vật, nói cách khác, nói chung, trái lại, thì ra, trước hết, thứ đến, tiếp theo,…

−         Ví dụ: “Như đã giải thích bên trên, mưa sao băng là do những ngôi sao chổi gây ra” (theo Hồng Nhung).

e. Thành phần phụ chú

Được

Được dùng để giải thích hoặc nêu ý kiến bình luận đối với sự vật, sự việc được nói đến trong câu.

Khi nói thành phần này thường được tách biệt về ngữ điệu; khi viết, được đánh dấu bằng dấu phẩy hoặc dấu gạch ngang, dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm.

Ví dụ: “Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp” (Thanh Tịnh).

02

NHẮC LẠI KIẾN THỨC VỀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP

LÀM VIỆC CÁ NHÂN

Em hãy nêu những ví dụ phân tích và làm rõ dấu hiệu nhận biết của các thành phần biệt đã nêu trên?