Câu chuyện Sự tích con cua
Ngày xửa ngày xưa, không ai nhớ rõ khi nào, có một cô gái xinh đẹp, nết na nhưng kém may mắn hơn những người khác. Cô mồ côi mẹ lúc chưa đầy tháng tuổi. Cha lấy vợ kế được một thời gian thì chẳng sao ông sinh bệnh rồi qua đời, để lại cô con gái bé bỏng một mình.
Cô gái sống với mẹ kế cùng đứa con riêng của mẹ. Cô con gái riêng của bà mẹ kế suốt ngày chỉ ra ngắm vào vuốt, chẳng phải làm việc gì cả, mà có làm gì thì cũng chẳng thành. Nhưng mọi lời khen ngời bà mẹ đều dành cho cô ta và cô ta lấy thế làm hãnh diện lắm. Lúc nào công ta cũng vênh vênh, váo váo, kiêu kỳ, tự cao tự đại cứ như mình là lá ngọc cành vàng vậy.
Còn cô gái mồ côi thì phải làm hết mọi việc. Biết thân phận mình, vốn tính hiền lành, ngoan ngoãn, cô chịu đựng hết thảy, nín lặng làm hết mọi việc bà mẹ ghẻ đổ lên đầu. Cô dằn lòng gánh chịu mọi lời mắng chửi trút xuống đầu mình. Bao nhiêu người thương mến cô, thông cảm cho hoàn cảnh của cô, nhưng họ chẳng biết làm gì để giúp cô bớt khổ.
Một hôm, thấy cô mặc chiếc váy hoa rực rỡ, mụ dì ghẻ nổi cơn tam bành. Bởi xưa nay cô vốn đã xinh đẹp, giờ trong chiếc váy mới, trông cô lại càng xinh đẹp, kiều diễm hơn. Con con gái mụ dì ghẻ thì có đắp bao nhiêu lụa là gấm vóc vào mà vẫn không sao che lấp được vẻ ngoài xấu xí. Bao nhiêu chàng trai tuấn tú tài giỏi đều chỉ muốn lấy được cô gái mồ côi làm vợ. Đến nước này, mụ không sao chịu đựng nổi. Mụ dì ghẻ sôi máu, xấn xổ vào cô gái đáng thương mà tru tréo, đánh đập:
– Con ranh kia, sao mày cứ luẩn quẩn trước mắt tao. Đồ lười chảy thây. Biết kiếm việc gì cho mày làm bây giờ, không kẽ ra sông giặt đống giẻ rách vứt ngoài ngõ. Mà này, chiếc váy đẹp thế này, mày ăn cắp ở đâu vậy. Nói mau.
Mụ dì ghẻ thẳng tay đánh cô con chồng. Mụ không ngớt gào thét:
– Nói ngay, đồ thối thây, thằng khốn nạn nào cho mày chiếc váy đó hả.
– Mẹ ơi! Con xin mẹ. Chẳng có gã đàn ông nào cho con cả, mà chính của một bà già cho con đấy chứ!
Nghe thấy thế, mụ dì ghẻ nghiến răng ken két quát lên:
– Bà già? Làm gì có bà già nào mà lại tốt bụng quá vậy. Thôi, nói thật đi, tao tha cho.
– Thưa mẹ! Con nói thật đấy, con chẳng biết bà già ấy là ai nữa. Hôm ấy, con ra sông giặt quần áo cho mẹ và em, bỗng có một và cụ rách rưới, bẩn thỉu đứng bên cạnh con phều phào xin nước uống. Nước sông đục ngầu nên con lấy ống nước đem theo đưa cho bà cụ. Bà cụ uống nước xong liền cho con cái bọc nhỏ, bảo là thưởng cho lòng tốt của con. Mở ra thấy chiếc váy đẹp này, con định trả lại cho bà cụ, nhưng không thấy bà đâu nữa.
Mụ di ghẻ nghĩ: “Có lẽ đúng thế, con nhãi này chắc không dám nói dối. Thảo nào bấy lâu nay người làng cứ bàn tán xôn xao là có một bà tiên nào đó. Đúng là bà tiên ấy đã cho con ranh chiếc váy đó. Vậy ta phải cho con gái ta ra sông để xin bà tiên cho nó xinh đẹp được không”.
Thế là từ ngày ấy, cô gái mồ côi không phải đi giặt nữa. Con gái riêng của mụ thay thế công việc không lấy gì dễ dàng đối với cô ta. Nhưng mong muốn được gặp bà tiên để xin cho mình đỡ xấu đã thôi thúc cô ta. Ngày nào cô cũng ra sông với vài cái khăn nhỏ, hy vọng gặp được bà tiên nọ.
Thế rồi hôm ấy, một buổi sáng đẹp trời. Mây trôi bồng bềnh, chim sơn ca hót véo von, hoa thi nhau khoe sắc. Cô gái đỏng đảnh õng ẹo đi ra sông để giặt. Cô thấy mộ bà cụ lạ mặt xuất hiện. Nhìn thấy bà cụ, cô gái kiêu kỳ định lấy bầu nước của mình ra đưa cho bà. Bà cụ tới gần bảo:
– Chào cô gái! Vạt váy của tôi lấm bùn, cô làm ơn lấy nước gột cho tôi với.
Cô gái đỏng đảnh cong cớn đáp:
– Cái mụ già bẩn thỉu này. Bà nghĩ tôi là gì mà bảo tôi làm cái việc ghê tởm ấy. Dạng bà xách dép cho tôi còn chưa xứng.
– Chà! Đúng là một đứa con gái hư hỏng, hỗn láo. Con bé này không giống con bé kia.
– Sao, bà biết chị gái tôi à?
Cô gái đỏng đảnh hốt hoảng kêu lên. Cô ta hiểu là mình đã phạm sai lầm không thể cứu vãn được. Thế là công toi mấy ngày mình phải chịu khổ sở. Cô gái mở miệng định xin bà cụ tha lỗi và cầu xin cụ cho mình được xinh đẹp thì bà cụ đã nghiêm sắc mặt.
– Một con người có tâm hồn xấu xí thì không thể trở thành người con gái xinh đẹp được. Lũ các ngươi phải bị trừng phạt.
Bà cụ nói xong thoắt biến mất như chưa từng xuất hiện ở đấy. Liền sau đó, cô gái đỏng đảnh cũng biến mất. Ở chỗ cô ta vừa đứng, xuất hiện một con vật nho nhỏ, xám xịt, chân cẳng tua tủa. Đến nay cứ thấy người lại gần con vật đó lại vội lủi xuống sông. Đó chính là con cua.