1. Sự phát ra âm thanh
Thí nghiệm, thực hành:
Thí nghiệm 1:
Câu hỏi 1. Dự đoán khi gõ trống thì có hiện tượng các vụn giấy di chuyển.
Câu hỏi 2. Giải thích hiện tượng đó: khi gõ trống, mặt trống sẽ rung lên làm di chuyển các vụn giấy.
Câu hỏi 3. Em có nhận xét về mối liên quan giữa sự phát ra âm thanh và rung động của mặt trống: Mặt trống rung động làm cho lớp không khí tiếp xúc vói mặt động rung theo và truyền âm thanh đến tai ta.
Thí nghiệm 2:
Khi nói (phát ra âm thanh), tay em có cảm giác bị rung.
Luyện tập, vận dụng:
Đổ vào trong cốc thủy tinh một ít nước, sau đó gõ vào thành cốc ta nghe có âm thanh phát ra đồng thời mặt nước trong cốc bị sóng sánh, chứng tỏ thành cốc đã dao dộng.
2. Âm thanh lan truyền qua chất khí, chất rắn, chất lỏng
Câu hỏi và thảo luận:
Câu 1. Âm thanh có lan truyền qua không khí. Khi đó, âm thanh đã lan truyền từ miệng của giáo viên qua lớp không khí tới tai học sinh.
Câu 2. Lấy thêm ví dụ cho thấy âm thanh lan truyền qua không khí từ nguồn âm tới tai người:
- Khi ca sĩ hát, khán giả sẽ nghe thấy giọng hát của ca sĩ.
- Khi một người thổi sáo, nếu đứng trong khoảng cách đủ gần thì sẽ nghe được tiếng sáo của người đó.
Thí nghiệm thực hành:
Thí nghiệm 1:
Em có nghe được âm thanh. Âm thanh đã truyền từ chỗ gõ qua mặt bàn đến tai em.
Thí nghiệm 2:
Em có nghe được tiếng gõ của hai thanh sắt. Từ kết quả thí nghiệm, em có nhận xét: âm thanh đã truyền qua nước, qua thành cốc, qua mặt bàn đến tai em.
-> Âm thanh truyền đuọc trong chất lỏng.
Câu hỏi và thảo luận:
Câu 1. Khi đứng gần ti vi thì chúng ta nghe thấy âm thanh to hơn.
Câu 2. Người đứng bên đường nghe thấy tiếng ồn từ động cơ xe thay đổi khi xe chạy lại gần và chạy ra xa dần:
- Khi xe chạy lại gần thì sẽ nghe tiếng ồn từ động cơ xe lớn dần.
- Khi xe chạy ra xa thì sẽ nghe tiếng ồn từ động cơ xe nhỏ dần.
Câu 3. Khi ra xa nguồn âm thì âm thanh nghe nhỏ hơn (độ to của âm thanh giảm đi).
Luyện tập, vận dụng:
- Âm thanh truyền qua chất rắn : gõ lên mặt bàn rồi úp tai xuống bàn thì nghe thấy tiếng vang của tiếng gõ.
- Âm thanh truyền qua chất lỏng : khi chúng ta bơi dưới nước, chúng ta có thể nghe được tiếng sùng sục của bong bóng nước.
- Âm thanh truyền qua chất khí : người kia nói thì người khác đứng gần đó có thể nghe thấy.