Bài làm
Ai đó đã nói rằng, bài thơ "Đồng chí" như là lời nói chuyện tâm tình, thủ thỉ của hai người chiến sĩ trong một đêm rét chung chăn.
Có hai nhân vật trữ tình là "anh" và "tôi" với những nét riêng của từng người và những nét chung của hai người. Một điều thú vị là nếu đem thay tất cả những chữ "anh" bằng chữ "tôi" và ngược lại thì cả vần lẫn nhịp và nội dung của bài thơ hầu như không thay đổi. sự hoán vị ấy thực hiện dễ dàng chính bởi vì "anh" và "tôi" rất giống nhau, vì tác giả không nhằm mục đích nói về nét riêng mà cái đích tới giả hướng tới ở đây là "đồng chí", là gương mặt tinh thần của đội quân cách mạng lúc bấy giờ. Vì thế có khi đọc bài thơ, ta thấy có anh, có tôi, có đôi tri kỉ, có người áo rách vai, có người quần vài mảnh vá, có bàn chân không giày. Những chi tiết thơ rất chọn lọc gợi nhớ ngay về một thời các chiến sĩ vừa rời mảnh ruộng "áo vải chân không đi lùng giặc đánh". Nhưng bài thơ không hề dừng lại ở nét bên ngoài của các chiến sĩ mà nhờ thơ muốn quy nạp, muốn khái quát lên những nét chung nhất của quê hương. Điều này thấy rất rõ trong cấu trúc đoạn thơ:
"Quê hương anh...
Làng tôi..."
Sự sóng đôi của 2 câu thơ này dẫn đến sự gần gũi "anh với tôi" trong cùng một câu thơ, tiếp đó là hai người thành một đôi, nhưng là "một đôi xa lạ" sau đó mới thành "đôi tri kỉ", và rồi mới đến "đồng chí". Hai từ "đồng chí đó được coi là sự hội tụ những gì đẹp đẽ và tinh hoa nhất trong tình cảm xã hội của con người thời đó.
Đoạn thơ thứ hai của bài thơ lại quay trở về với những cái riêng, những con người gắn bó với nhau bằng cái tình đồng chí. Đồng chí được xây dựng từ những con người ở mọi miền quê, từ một làng nghèo "đất cày lên sỏi đá" tới vùng "nước mặn đồng chua". Đồng chí được hình thành trong khi kề vai sát cánh "súng bên súng, đầu sát bên đầu", được thử thách bằng những thiếu thốn, bệnh tật. Đồng chí được vun đắp bởi tình hậu phương. Đoạn thơ tiếp tục có những chi tiết khác nhau làm nổi bật tinh thần đồng đội của những người chiến sĩ:
" Miệng cười buốt giá,
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay"
Những câu thơ không rõ chủ thể này chính là nói về đồng chí, chỉ một hành động "nắm lấy bàn tay" mà ẩn chứa biết bao ý nghĩa.
Những dòng thơ cuối của bài thơ như một tượng đài sừng sững cho tình cảm đồng chí thiêng liêng. Trên nền thiên nhiên hùng vĩ, người chiến sĩ đứng với khẩu súng, vầng trăng. Đây là một hình ảnh chân thực trong những đêm phục kích của chiến sĩ, và cũng chính tầm cao lý tưởng của quân đội cách mạng đã tạo cho hình ảnh đó một vẻ đẹp trừu tượng đến vậy.
(Sưu tầm)