Soạn siêu ngắn Lịch sử và địa lí 4 kết nối bài 5: Dân cư và hoạt động sản xuất ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ
Baivan.net sẽ đưa ra bài soạn hay, ngắn gọn chuẩn xác môn Lịch sử và địa lí 4 bộ sách kết nối tri thức và cuộc sống 5: Dân cư và hoạt động sản xuất ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ. Học sinh kéo xuống để tham khảo. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em đạt hiệu quả cao.
BÀI 5. DÂN CƯ VÀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT Ở VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ
KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi: Hãy nêu những hiểu biết của em về con người và hoạt động sản xuất ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Đáp án:
- Về con người:
Đây là vùng có địa hình cao nhất cả nước, tập trung nhiều dân tộc ít người. Một số dân tộc như Mường, Thái, Dao, Mông, Tày,...
Mỗi dân tộc có một tiếng nói, tập quán sinh hoạt và trang phục truyền thống riêng, tạo nên sự đa dạng về văn hóa của vùng.
- Hoạt động sản xuất:
Trung du Bắc Bộ có điều kiện thuận lợi phát triển cây ăn quả và cây công nghiệp.
Vùng cũng nổi tiếng trồng lúa trên đất dốc, người dân khu vực miền núi đã xẻ sườn núi thành những bậc phẳng làm ruộng bậc thang.
KHÁM PHÁ
1. DÂN CƯ
Câu 1: Đọc thông tin và quan sát các hình 1, 2, em hãy kể tên một số dân tộc sinh sống ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Đáp án:
- Trung du và miền núi Bắc Bộ là địa bàn cư trú của trên 30 dân tộc ít người cùng sinh sống, điển hình như:
Thái, Mường, Dao, Mông... ở Tây Bắc;
Tày, Nùng, Dao, Mông... ở Đông Bắc.
Người Kinh cư trú ở hầu hết các địa phương.
Câu 2: Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy:
- Cho biết những tin nào có mật độ dân số dưới 100 người/ km2.
- Cho biết những tin nào có mật độ dân số trên 400 người/ km2.
- Nhận xét về sự phân bố dân cư ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Đáp án:
- Những nơi có mật độ dân thấp dưới 100 người/ km2: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn
- Những nơi có mật độ dân cao trên 400 người/ km2: Phú Thọ, Bắc Giang
- Nhận xét về sự phân bố dân cư ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ: Phân bố chênh lệch
Chênh lệch giữa vùng núi với trung du: vùng núi có mật độ dân số thấp, trung du có mật độ dân số cao hơn.
Chênh lệch ngay trong mỗi vùng: Núi cao có mật độ dân số thấp hơn nhiều so với vùng núi thấp và núi trung bình; vùng trung du gần đồng bằng Bắc Bộ (ví dụ: Thái Nguyên, Bắc Giang, Hoà Bình...) và kề biển (ví dụ một số nơi ở Quảng Ninh) có mật độ dân số cao hơn nơi gần kề với vùng núi.
2. MỘT SỐ CÁCH THỨC KHAI THÁC TỰ NHIÊN
a) Làm ruộng bậc thang
Câu hỏi:
Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy cho biết vai trò của ruộng bậc thang đối với đời sống và sản xuất của người dân khu vực miền núi Bắc Bộ.
Đáp án:
- Vai trò của ruộng bậc thang đối với đời sống và sản xuất của người dân khu vực miền núi Bắc Bộ:
+ Giảm thiểu tình trạng xói mòn, sạt lở đất cho vùng;
+ Thuận tiện cho việc tưới tiêu hoa màu;
+ Tiết kiệm diện tích đất trồng, phù hợp với địa hình đồi núi.
+ Giúp người dân đảm bảo lương thực và hạn chế tình trạng phá rừng làm nương rẫy.
+ Thu hút du lịch. Vẻ đẹp của các khu ruộng bậc thang đã thu hút nhiều du khách, góp phần thúc đẩy hoạt động du lịch cho vùng.
b) Xây dựng các công trình thủy điện
Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 5, 6 em hãy kể tên và xác định trên lược đồ một số nhà máy thủy điện ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Đáp án:
Một số nhà máy ở Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ:
Nhà máy thủy điện | Vị trí |
Nhà máy thủy điện Lai Châu. | trên dòng chính sông Đà tại thị trấn Nậm Nhùn, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu |
Nhà máy thủy điện Sơn La. | trên sông Đà tại thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, tỉnh Sơn La |
Nhà máy thủy điện Thác Bà. | trên dòng Sông Chảy, thuộc địa bàn huyện Yên Bình - Tỉnh Yên Bái. |
Nhà máy thủy điện Hòa Bình. | tại hồ Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình, trên dòng sông Đà thuộc miền bắc Việt Nam |
Nhà máy thủy điện Tuyên Quang. | trên dòng sông Gâm thuộc thị trấn Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang |
c) Khai thác khoáng sản
Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 6, em hãy:
- Xác định trên lược đồ một số mỏ khoáng sản ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
- Kể tên một số sản phẩm có nguồn gốc từ khoáng sản của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ..
Đáp án:
- Một số khoáng sản ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:
+ Mỏ khai thác than đá ở Quảng Ninh.
+ Mỏ khai thác sắt, than đá ở Thái Nguyên.
+ Mỏ khai thác sắt, A-pa-tít ở Lào Cai.
+ Mỏ khai thác Bô-xít ở Cao Bằng.
-. Một số sản phẩm có nguồn gốc từ khoáng sản của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:
+ Phân lân (có nguồn gốc từ A-pa-tít).
+ Vật liệu xây dựng (có nguồn gốc từ đá vôi).
+ Than cho sản xuất điện,
+ đá vôi làm vật liệu xây dựng...
LUYỆN TẬP
Câu hỏi: Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện một số cách thức khai thác tự nhiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc bộ ( vai trò, phân bố)
Đáp án:
VẬN DỤNG
Câu hỏi: Sưu tầm hình ảnh về một số dân tộc ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ và chia sẻ với các bạn.
Đáp án:
Tham khảo
