Soạn siêu ngắn Lịch sử và địa lí 4 kết nối bài 13: Văn Miếu- Quốc Tử Giám

BÀI 13. VĂN MIẾU – QUỐC TỬ GIÁM 

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Năm 1999, Khuê Văn Các trong khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám được chọn là biểu tượng của Thủ đô Hà Nội. Chia sẻ hiểu biết của em về công trình kiến trúc này

Đáp án:

• Khuê Văn Các được xây dựng năm 1805, là một trong 5 cổng chia khu vực nội tự của Văn Miếu - Quốc Tử Giám thành 5 lớp không gian khác nhau. Cổng Khuê Văn Các thuộc lớp không gian thứ hai - khu Thành Đạt, nằm giữa cổng Đại Trung và Đại Thành.

• Khuê Văn Các- Thiên quang tỉnh, là nơi giao hoà của Đất, Trời, Người. Khuê Văn Các nghĩa là “gác vẻ đẹp của sao Khuê” là một lầu vuông 8 mái. Gồm 4 mái thượng và 4 mái hạ, cao gần 9 thước. 

• Khuê Văn các, "ngôi sao sáng" trong quần thể di tích văn hóa Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Không chỉ truyền tải văn hóa, tinh hoa dân tộc và còn liên quan tới yếu tố phong thủy. 

KHÁM PHÁ

1. TÌM HIỂU VỀ VĂN MIẾU- QUỐC TỬ GIÁM

Câu 1: Xác định vị trí của một số công trình kiến trúc tiêu biểu trong khu di tích Văn Miếu- Quốc Tử Giám trên sơ đồ hình 2.

Đáp án:

Vị trí của một số công trình kiến trúc tiêu biểu: 

- Cổng văn miếu => Khuê Văn Các => Bia tiến sĩ => khu Đại Thành => Khu Thái Học 

Câu 2:  Đọc thông tin và quan sát các hình từ 3 đến 5, em hãy:

- Mô tả kiến trúc, chức năng của một trong những công trình : Văn Miếu, Quốc Tử Giám, Bia Tiến sĩ.

- Nêu ý nghĩa của việc ghi danh những người đỗ Tiến sĩ ở Văn Miếu- Quốc Tử Giám.

Đáp án:

- Mô tả kiến trúc bia tiến sĩ: 

• Bia Tiến Sĩ được chạm khắc tinh xảo bằng loại đá xanh trên lưng rùa tượng trưng cho sự biết ơn. 

• Trên mỗi tấm bia khắc một bài văn (bài ký) bằng chữ Hán

• nội dung ghi lại lịch sử của các khoa thi tổ chức từ năm 1442 đến 1779. 

• Có 82 tấm bia tương ứng với 82 khoa thi được dựng.

- Ý nghĩa của việc ghi danh những người đỗ Tiến sĩ: nhằm khuyến khích tinh thần hiếu học trong nhân dân.

2. GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ CỦA VĂN MIẾU- QUỐC TỬ GIÁM

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 6,7 em hãy kể tên một số hoạt động được tổ chức ở Văn Miếu- Quốc Tử Giám nhằm tôn vinh truyền thống hiếu học của dân tộc. 

Đáp án:

- Một số hoạt động được tổ chức ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám:

+ Học sinh tham gia cuộc thi trạng nguyên

+ Học sinh tham quan, học tập tại Văn Miếu,..

+ tuyên dương Thủ khoa xuất sắc tốt nghiệp các trường đại học, học viện trên địa bàn Thủ đô Hà Nội.

+ Lễ phong hàm Giáo sư, phó giáo sư.

Câu 2: Theo em, cần làm gì để giữ gìn và phát huy giá trị di tích Văn Miếu- Quốc Tử Giám?

Đáp án:

- Để giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần 

• chú trọng bảo tồn, tu bổ văn miếu

• tuyên truyền, quảng bá về khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử giám

LUYỆN TẬP

Câu 1: Lập và hoàn thiện bảng (theo gợi ý dưới đây) về các công trình tiêu biểu của di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Đáp án:

Câu 2: Đề xuất một số việc nên làm và không nên làm để góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của Văn Miếu- Quốc Tử Giám.

Đáp án:

Một số việc nên làm và không nên làm để góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của Văn Miếu- Quốc Tử Giám.

VẬN DỤNG

Câu 1: Đóng vai là hướng dẫn viên du lịch hãy giới thiệu với bạn về khu di tích Văn Miếu- Quốc Tử Giám

Đáp án:

Văn Miếu – Quốc Tử Giám được xây dựng năm 1070 dưới thời vua Lý Thánh Tông, là nơi thờ Khổng Tử, Chu Công và Tứ phối. Đến năm 1076, vua Lý Nhân Tông cho lập thêm Quốc Tử Giám bên cạnh là trường đại học dành riêng cho con vua và các gia đình quý tộc. Đến thời vua Trần Thái Tông, Quốc Tử Giám được đổi tên thành Quốc học viện và thu nhận cả con cái nhà thường dân có sức học xuất sắc.

Sang thời hậu Lê, đời vua Lê Thánh Tông bắt đầu cho dựng bia của những người thi đỗ tiến sĩ. Tới thời Nguyễn, Quốc Tử Giám được lập Huế. Văn miếu Thăng Long được sửa sang lại chỉ còn là Văn Miếu của trấn Bắc Thành, sau đổi thành Văn Miếu Hà Nội. 

Câu 2: Hãy chia sẻ cảm nghĩ của em về truyền thống hiếu học của dân tộc sau khi tìm hiểu về Văn Miếu- Quốc Tử Giám

Đáp án:

 Hiếu học là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, được hình thành từ lâu đời và được trao truyền qua nhiều thế hệ. Văn Miếu - Quốc Tử Giám hôm nay là một di tích, ghi dấu truyền thống hiếu học vẻ vang của tổ tiên ta, thể hiện khát vọng giành lấy những đỉnh cao tri thức của sĩ tử, cũng như mong mỏi, kỳ vọng của triều đình, của nhân dân đối với trí thức. Đây là công trình được xây nên nhằm cổ vũ tinh thần hiếu học của nhân dân cũng như tìm kiếm nhân tài phục vụ đất nước. Tinh thần hiếu học là một trong những truyền thống đáng quý của dân tộc ta, nó nêu cao tinh thần học hỏi, phát triển tri thức của cá nhân, nâng cao được triết lý nhân sinh của xã hội.