HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm đọc đoạn hội thoại và trường hợp SGK tr.45. 46, thảo luận để trả lời câu hỏi:

a) Em hãy nhận xét ý kiến của Nam và Dũng về tội phạm, hình phạt trong đoạn hội thoại trên.

b) Trong trường hợp trên, K có lỗi không? Vì sao?

c) K có thể bị xử lí hình sự không? Vì sao?

- GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm theo kĩ thuật khăn trải bàn.

- GV hướng dẫn HS làm việc cặp đôi, kết hợp đọc thông tin khung vàng SGK tr.46 và rút ra kết luận về:

+ Khái niệm pháp luật hình sự.

+ Một số thuật ngữ liên quan đến pháp luật hình sự: tội phạm, lỗi, năng lực trách nhiệm hình sự, hình phạt.

+ Các loại hình phạt.

+ Phân loại tội phạm.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên, thảo luận và ghi kết quả vào bảng nhóm hoặc giấy A3.

- HS đọc kết luận SGK để tìm hiểu những vấn đề liên quan đến pháp luật hình sự.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận theo bảng nhóm hoặc giấy A3.

- GV mời đại diện một số HS trình bày lần lượt các nội dung sau:

+ Khái niệm pháp luật hình sự.

+ Một số thuật ngữ liên quan đến pháp luật hình sự: tội phạm, lỗi, năng lực trách nhiệm hình sự, hình phạt.

+ Các loại hình phạt.

+ Phân loại tội phạm.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về pháp luật hình sự.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Tìm hiểu khái niệm pháp luật hình sự

Trả lời câu hỏi thảo luận

a) Trong đoạn hội thoại giữa Nam và Dũng về tội phạm, hình phạt:

- Có nhiều loại vi phạm pháp luật khác nhau như vi phạm pháp luật dân sự, vi phạm pháp luật hành chính, vi phạm pháp luật hình sự.

à Không phải mọi hành vi vi phạm pháp luật đều là tội phạm. Hành vi vi phạm pháp luật chỉ được coi là tội phạm kho là hành vi nguy hiểm cho xã hội, có lỗi và phải chịu hình phạt được quy định trong Bộ luật Hình sự, do chủ thể có năng lực chịu trách nhiệm hình sự thực hiện.

- Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

+ Người đủ 14 tuổi nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

+ Người đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi loại tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật Hình sự có quy định khác.

b) Trong trường hợp trên, K có lỗi vì K đã đâm xe vào chị A do phóng nhanh vượt ẩu, không quan sát xung quanh.

c) Hành vi của K có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác. Do hành vi của K đã gây thương tích cho chị A với tỉ lệ thương tật là 40% áp dụng theo khoản 2 Điều 134 Bộ luật Hình sự.

K 16 tuổi, đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự: Người đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi loại tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật Hình sự có quy định khác.

Pháp luật hình sự

* Khái niệm

Là hệ thống các quy phạm pháp luật xác định những hành vi nguy hiểm cho xã hội, bị coi là tội phạm, quy định hình phạt cũng như biện pháp hình sự phi hình phạt có thể áp dụng cho các tội phạm đó.

* Một số thuật ngữ liên quan đến pháp luật hình sự

- Tội phạm: là hành vi nguy hiểm cho xã hội, được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, ATXH, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật XHCN mà.

- Lỗi: thể hiện thái độ của người có hành vi biết là không đúng pháp luật gây ra hậu quả không tốt, nhưng cố ý hoặc vô ý để mặc cho sự việc xảy ra.

+ Lỗi cố ý: lỗi cố ý trực tiếp và lỗi cố ý gián tiếp.

+ Lỗi vô ý: lỗi vô ý vì quá tự tin và lỗi vô ý vì cẩu thả.

- Năng lực trách nhiệm hình sự: là khả năng của cá nhân phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi gây nguy hiểm cho xã hội.

- Hình phạt: là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy định trong Bộ luật Hình sự, do Toà án quyết định áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.

* Các loại hình phạt

- Hình phạt chính: cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, trục xuất, tù có thời hạn, chung thân, tử hình.

- Hình phạt bổ sung: cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm các công việc nhất định; cấm cư trú, quản chế, tước một số quyền công dân, tịch thu tài sản.

* Phân loại tội phạm

- Tội phạm ít nghiêm trọng: tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 3 năm.

- Tội phạm nghiêm trọng: tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định là từ trên 3 năm đến 7 năm tù.

- Tội phạm rất nghiêm trọng: tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định là từ trên 7 năm đến 15 năm tù.

- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm đặc biệt cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định là trên 15 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.