Giải chi tiết chuyên đề Sinh học 12 Cánh diều bài Ôn tập chuyên đề 2

ÔN TẬP CHUYÊN ĐỀ 2

Câu 1: Vi khuẩn B. thuringiensis có khả năng sinh tổng hợp tinh thể protein diệt côn trùng. Vi khuẩn này đã được sử dụng để sản xuất chế phẩm Bt diệt côn trùng (hình 1). 

a. Sử dụng chế phẩm Bt diệt côn trùng là biện pháp kiểm soát sinh học nào? Giải thích.

b. Vì sao chế phẩm Bt không gây độc cho người và vật nuôi?

c. Vì sao chế phẩm Bt có tác dụng diệt côn trùng trong một thời gian dài?

d. Cần phải lưu ý điều gì khi sử dụng để chế phẩm Bt phát huy tốt nhất hiệu quả?

Bài làm chi tiết:

a. Sử dụng chế phẩm Bt diệt côn trùng là biện pháp kiểm soát sinh học sử dụng thuốc trừ sâu hợp lí. Vì chế phẩm Bt được sử dụng để phòng trừ sâu bệnh gây hại và chế phẩm này có chứa tác nhân sinh học.

b. Chế phẩm Bt không gây độc cho người và vật nuôi vì: Protein độc hại trong chế phẩm Bt chỉ tác động đối với sâu bệnh có hệ thống tiêu hóa phù hợp để tiếp xúc với protein đó.

c. Vì chế phẩm Bt chứa tinh thể diệt côn trùng khiến côn trùng sau khi ăn phải sẽ chết nhưng khó có cơ chế chống lại, nếu có cần trải qua quá trình tiến hóa lâu dài để giữ lại gene quy định tính trạng đó.

d. Lưu ý:

- Tuân thủ hướng dẫn sử dụng được cung cấp trên nhãn sản phẩm để xác định liều lượng và cách dùng phù hợp.

- Sử dụng chế phẩm Bt vào thời điểm phù hợp trong chu kỳ phát triển của sâu bệnh để đảm bảo hiệu quả cao nhất.

- Đảm bảo phun đều chế phẩm Bt trên toàn bộ cây trồng hoặc khu vực cần bảo vệ.

- Theo dõi hiệu quả của chế phẩm Bt sau khi sử dụng và điều chỉnh sao cho hợp lí.

Câu 2: Phân bón vi sinh là loại chế phẩm đang được khuyến khích sử dụng trong sản xuất nông nghiệp bền vững.

a. Cần lưu ý gì để chế phẩm phân bón vi sinh phát huy tốt nhất hiệu quả khi sử dụng.

b. Khi được sử dụng, chế phẩm phân bón vi sinh mang lại những lợi ích gì cho con người và hệ sinh thái.

Bài làm chi tiết:

a. Cần lưu ý:

- Chọn loại chế phẩm phân bón vi sinh phù hợp với loại đất, cây trồng và điều kiện môi trường của vùng trồng trọt.

- Tuân thủ hướng dẫn sử dụng được cung cấp trên bao bì sản phẩm hoặc từ nhà sản xuất để xác định liều lượng và cách sử dụng phù hợp.

- Áp dụng chế phẩm phân bón vi sinh vào thời điểm phù hợp trong chu kỳ phát triển của cây trồng để tối ưu hiệu quả.

- Bảo quản chế phẩm phân bón vi sinh ở điều kiện nhiệt độ và độ ẩm phù hợp để đảm bảo sự sống và hoạt động của vi sinh vật.

- Kết hợp chế phẩm phân bón vi sinh với các chất bổ sung khác như phân hữu cơ để tăng hiệu quả.

b. Sử dụng phân bón vi sinh sẽ kích thích cây trồng sinh trưởng phát triển và tăng khả năng kháng bệnh, đồng thời ít gây nguy hại nhất cho con người, động vật và môi trường; giúp tăng năng suất cây trồng, giảm chi phí sản xuất, tăng khả năng phòng chống bệnh của cây trồng và kích thích các loài thiên địch sinh trưởng phát triển.

Câu 3: Những phát biểu sau đây là đúng hay sai? Giải thích.

a. Kiểm soát các loài sinh vật gây hại chủ yếu dựa trên mối quan hệ đối kháng giữa các loài sinh vật.

b. Sử dụng thường xuyên phân bón sinh học trong sản xuất sẽ làm đất trồng nhanh bị bạc màu.

c. Biện pháp kiểm soát sinh học có thể phát triển dựa trên mối quan hệ hỗ trợ giữa các loài sinh vật.

d. Thuốc trừ sâu sinh học thường có tác dụng dập dịch nhanh hơn thuốc trừ sâu hoá học. 

e. Sử dụng thuốc trừ sâu hoá học là một biện pháp của kiểm soát sinh học.

g. Phân bón hữu cơ chỉ có chứa các chất dinh dưỡng cho cây trồng, không chứa các vi sinh vật hữu ích.

h. Thuốc trừ sâu sinh học có tác dụng kiểm soát sinh vật gây hại trong thời gian dài. 

i. Tác dụng của thuốc trừ sâu sinh học không bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ môi trường. 

k. Phân bón sinh học có tác động lên cây trồng chậm hơn so với phân bón hóa học.

Bài làm chi tiết:

a. Đúng.

b. Sai: Thực tế, các chất hữu ích trong phân bón sinh học thường giúp cải thiện cấu trúc đất và tăng cường sự sống của vi sinh vật có ích.

c. Đúng.

d. Sai: Thuốc trừ sâu sinh học thường không có tác dụng dập dịch nhanh hơn thuốc trừ sâu hóa học. Đôi khi thời gian kiểm soát sâu bệnh bằng thuốc trừ sâu sinh học có thể lâu hơn so với thuốc trừ sâu hóa học. 

e. Sai: Sử dụng thuốc trừ sâu hoá học thường được xem là một phương pháp kiểm soát hóa học.

g. Sai: Phân bón hữu cơ thường chứa các vi sinh vật hữu ích như vi khuẩn cố định nitrogen và nấm Mycorrhizal.

h. Đúng. 

i. Sai: Thuốc trừ sâu có chứa các tác nhân sinh học chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nhiệt độ.

k. Sai: Thực tế, một số chất dinh dưỡng trong phân bón sinh học có thể được cây trồng hấp thụ nhanh hơn phân bón hóa học.