Giải chân trời sáng tạo lịch sử 6 bài 16: Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương bắc và sự chuyển biến của Việt Nam thời kì Bắc thuộc
Giải chi tiết, cụ thể bài: Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương bắc và sự chuyển biến của Việt Nam thời kì Bắc thuộc sách lịch sử và địa lí 6 bộ Chân trời sáng tạo. Đây là bộ sách mới được phê duyệt trong chương trình đổi mới của Bộ Giáo dục và đào tạo. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn trong chương trình học mới này.
[toc:ul]
A. Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài
I. Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc
Câu 1: Tại sao nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 quận của Trung Quốc thành Giao Châu?
Trả lời:
Nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 quận của Trung Quốc thành Giao Châu để nhằm mục đích dễ cai trị và dần dần thu phục người Việt.
Câu 2: Đọc thông tin trong bài, quan sát sơ đồ 16.1 và 16.2 và hình minh họa 16.3, em hãy cho biết chính quyền đô hộ phương Bắc đã thi hành những chính sách cai trị gì đối với nước ta?
Trả lời:
Đọc thông tin trong bài, quan sát sơ đồ 16.1 và 16.2 và hình minh họa 16.3, em hãy cho biết chính quyền đô hộ phương Bắc đã thi hành những chính sách cai trị đối với nước ta:
* Về tổ chức bộ máy cai trị:
- Chia Âu Lạc thành 3 quận ( Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam) gộp chung với 6 quận của Trung Quốc thành Giao Châu
- Tăng cường kiểm soát, cử quan lại cai trị tới cấp huyện.
* Chính sách bóc lột về kinh tế:
- Thi hành chính sách bóc lột, cống nạp nặng nề
- Chiếm đoạt ruộng đất, độc quyền sắt, muối
- Bắt hàng ngàn thợ thủ công giỏi đem về nước
- Đặt thêm thuế khoám lao dịch nặng nề
* Chính sách đồng hóa về văn hóa:
- Đưa người Hán sang sinh sống lâu dài cũng người Việt
- Xóa bỏ tập tục lâu đời
- Ép dân ta theo phong tục tập quán của họ
- Nho giáo, chữ Hán du nhập vào nước ta
Câu 3: Tại sao chính quyền phong kiến phương Bắc thực hiện chính sách đồng hóa với dân tộc Việt Nam?
Trả lời:
Chính quyền phong kiến phương Bắc thực hiện chính sách đồng hóa với dân tộc Việt Nam để âm mưu đồng hóa dân tộc và thôn tính nước ta vĩnh viễn
II. Những chuyển biến về kinh tế, văn hóa, xã hội
Câu 1: Em hãy xác định những chuyển biến của nông nghiệp nước ta trong thời Bắc thuộc?
Trả lời:
Những chuyển biến của nông nghiệp nước ta trong thời Bắc thuộc:
- Sử dụng cày, sức kéo trâu bò, công cụ bằng sắt để lao động, sản xuất
- Chăn nuôi và trồng nhiều loại cây khác như cây ăn quả, cây dâu, cây bông
- Nghề thủ công truyền thống như đúc đồng, rèn sắt, làm gốm, làm mộc.. phát triển với kĩ thuật sản xuất cao hơn.
- Nhiều nghề thủ công mới xuất hiện: làm giấy, khảm xà cừ, thuộc da, đúc tiền, đúc đồng
- Giao thương các sản phẩm thủ công nghiệp, nông nghiệp phát triển
- Biết đắp đê phòng lũ lụt
Câu 2: Việc đồ đồng Đông Sơn vẫn phải phát triển ở nhiều nơi trên đất nước ta trong thời Bắc thuộc có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời:
Việc đồ đồng Đông Sơn vẫn phát triển ở nhiều nơi trên đất nước ta trong thời Bắc thuộc có ý nghĩa:
- Thể thiện trình độ phát triển kỹ thuật luyện đồng và quy mô sử dụng phổ biến, thông dụng của dụng cụ bằng đồng trong cuộc sống người dân.
- Đồ đồng Đông Sơn rất phong phú, nhiều hình vẻ, bao gồm công cụ, vũ khí, đồ đựng, đồ trang sức phục vụ chính cho cuộc sống con người
Câu 3: Quan sát tư liệu 16.5, nêu những chuyển biến trong cơ cấu xã hội nước ta thời Bắc thuộc so với thời Văn lang, Âu Lạc.
Trả lời:
Quan sát tư liệu 16.5, nêu những chuyển biến trong cơ cấu xã hội nước ta thời Bắc thuộc so với thời Văn Lang, Âu Lạc:
- Tổ chức xã hội thay đổi rõ rệt: Quan lại đô hộ -> Địa chủ Hán và Hào trưởng Việt -> nông dân công xã -> nông dân lệ thuộc -> nô tì.
- Những thế lực tầng lớp trên của xã hội bị chính quyền đô hộ chèn ép
- Mâu thuẫn bao trùm xã hội là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với chính quyền cai trị phương Bắc
Câu 4: Theo em, thành phần nào trong xã hội sẽ lãnh đạo các cuộc khởi nghĩa giành độc lập của người Việt? Tại sao?
Trả lời:
Theo em, thành phần nông dân công xã trong xã hội sẽ lãnh đạo các cuộc khởi nghĩa giành độc lập của người Việt vì đây là thành phần chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi chính sách cướp đoạt ruộng đất và tô thuế của phong kiến Bắc thuộc
B. Hướng dẫn trả lời câu hỏi luyện tập- vận dụng
I. Luyện tập
Câu 1: Hoàn thành sơ đồ tư duy về chính sách cai trị của phong kiến phương Bắc đối với Giao Châu- An Nam trong thời kì Bắc thuộc
Trả lời:
Hoàn thành sơ đồ tư duy:
Câu 2: Em hãy xác định những chuyển biến sau về kinh tế, xã hội, văn hóa của nước ta trong thời kì Bắc thuộc theo bảng sau:
Lĩnh vực | Chính trị | Kinh tế | Văn hóa |
Chuyển biến |
|
|
|
Trả lời:
Hoàn thành bảng:
Lĩnh vực | Chính trị | Kinh tế | Văn hóa |
Chuyển biến | + Chia Âu Lạc thành 3 quận ( Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam) gộp chung với 6 quận của Trung Quốc thành Giao Châu + Tăng cường kiểm soát, cử quan lại cai trị tới cấp huyện.
| + Thi hành chính sách bóc lột, cống nạp nặng nề, chiếm đoạt ruộng đất, độc quyền sắt, muối, bắt hàng ngàn thợ thủ công giỏi đem về nước, đặt thêm thuế khoám lao dịch nặng nề | + Đưa người Hán sang sinh sống lâu dài cũng người Việt, xóa bỏ tập tục lâu đời, ép dân ta theo phong tục tập quán của họ, Nho gió, chữ Hán du nhập vào nước ta |
II. Vận dụng
Câu 1: Em hãy hoàn thành bảng dưới đây để rút ra những hậu quả từ chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta
Lĩnh vực | Thông tin chính sách | Suy luận hâu quả |
Chính trị | Sát nhập nước ta thành các châu, quận của Trung Quốc, áp dụng luật pháp hà khắc | Âm mưu xóa bỏ quốc gia-dân tộc Việt, biến nước ta thành châu, quận của Trung Quốc |
Kinh tế | Chiếm đoạt ruộng đất, đồn điền áp trại | ? |
Bắt dân ta cống nạp sản vật quý: thuế khóa nặng nề, giữ độc quyền muôi sắt | ||
Xã hội | Cau trị hà khắc, đưa người Hán sang nước ta sinh sống | ? |
Văn hóa | Truyền bá Nho giáo, bắt dân ta thay đổi phong tục, luật pháp theo người Hàn, xóa bỏ những tập quán của người Việt,…. | ? |
Trả lời:
Lĩnh vực | Thông tin chính sách | Suy luận hâu quả |
Chính trị | Sát nhập nước ta thành các châu, quận của Trung Quốc, áp dụng luật pháp hà khắc | Âm mưu xóa bỏ quốc gia-dân tộc Việt, biến nước ta thành châu, quận của Trung Quốc |
Kinh tế | Chiếm đoạt ruộng đất, đồn điền áp trại | Khai thác kiệt quệ tất cả các sản vật quý hiếm của đất nước ta, bóc lột đến tận cùng |
Bắt dân ta cống nạp sản vật quý: thuế khóa nặng nề, giữ độc quyền muôi sắt | ||
Xã hội | Cai trị hà khắc, đưa người Hán sang nước ta sinh sống | muốn đồng hóa dân tộc ta, nhân dân chịu áp bức xã hội nặng nề |
Văn hóa | Truyền bá Nho giáo, bắt dân ta thay đổi phong tục, luật pháp theo người Hàn, xóa bỏ những tập quán của người Việt,…. | Muốn người Việt tiếp nhận văn hóa của họ, xóa bỏ nét đẹp truyền thống lâu đời, đồng hóa người Việt thành người Hán |