Giải chi tiết Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp Cánh diều bài 1 Nghề nghiệp trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ

KHỞI ĐỘNG    

Hãy mô tả công việc của những người thợ trong Hình 1.1:

Bài làm chi tiết:

Qua quan sát có 3 người thợ: thợ sơn, thợ lát sàn và thợ điện.

Thợ sơn: Thợ sơn chuyên về công việc chuẩn bị bề mặt và áp dụng các loại sơn, phủ bề mặt trên tường, cửa, và các bộ phận khác của tòa nhà hoặc các cấu trúc khác để bảo vệ và trang trí. Họ phải biết cách chọn loại sơn phù hợp và kỹ thuật sơn để đạt được bề mặt mịn và đẹp.

Thợ lát sàn: Công việc của thợ lát sàn bao gồm việc lắp đặt, sửa chữa, và thay thế sàn nhà, bao gồm sàn gỗ, gạch, đá hoặc các vật liệu lát sàn khác. Họ cần phải đo đạc chính xác, cắt và lắp đặt vật liệu một cách cẩn thận để đảm bảo sàn phẳng và đẹp.

Thợ điện: Thợ điện chịu trách nhiệm về việc lắp đặt, bảo dưỡng, và sửa chữa hệ thống điện trong các tòa nhà và cơ sở khác. Công việc bao gồm việc kéo dây, lắp đặt ổ cắm, công tắc, hệ thống chiếu sáng và đảm bảo hệ thống điện hoạt động an toàn, tuân thủ các quy định về điện.

I. NGHỀ NGHIỆP

Câu hỏi: Nghề nghiệp là gì?

Bài làm chi tiết:

Theo tìm hiểu, nghề nghiệp là tập hợp các công việc trong một lĩnh vực hoạt động lao động, được xã hội công nhận và thường gắn bó lâu dài với mỗi người. 

Người lao động nhờ được đào tạo mà có năng lực và phẩm chất để tạo ra sản phẩm vật chất hay tình thần phục vụ cho đời sống cá nhân, gia đình và xã hội.

Câu hỏi: Quan sát Hình 1.2 và cho biết: Trong các nghề nghiệp dưới đây, nghề nào ít biến đổi, nghề nào sẽ thu hẹp dần hoặc tính chất công việc thay đổi và nghề nào mới xuất hiện?

Bài làm chi tiết:

Qua các dữ liệu đề bài, nghề ít biến đổi: Bác sĩ y khoa.

Nghề sẽ thu hẹp dần hoặc tính chất công việc thay đổi: Thợ sửa chữa xe đạp.

Nghề mới xuất hiện: Nhà lập trình các ứng dụng.

Câu hỏi: Hãy nêu tầm quan trọng của nghề nghiệp đối với con người và xã hội. Lấy ví dụ minh hoạ cụ thể.

Bài làm chi tiết:

Theo em, nghề nghiệp đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với con người và xã hội.

- Đối với con người, nghề nghiệp giúp tạo nguồn tài chính đảm bảo ổn định và phát triển  cuộc sống.

- Đối với xã hội, nghề nghiệp giúp tạo ra của cải vật chất và tinh thần, góp phần phát triển xã hội.

Ví dụ như nghề giáo viên, bác sĩ.

- Nghề giáo viên là một nghề quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của xã hội. Giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn hình thành nhân cách, tư duy phản biện và khả năng sáng tạo cho học sinh. Sự nghiệp giáo dục có tác động lâu dài đến tương lai của một quốc gia, qua việc nuôi dưỡng thế hệ trẻ trở thành công dân có ích và có trách nhiệm với xã hội.

- Nghề y: Các bác sĩ có vai trò không thể thiếu trong việc bảo vệ và cải thiện sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu tỷ lệ tử vong và bệnh tật, qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi người. Sự phát triển của ngành y tế giúp xã hội có khả năng đối phó tốt hơn với các dịch bệnh, từ đó tạo ra một môi trường sống an toàn và lành mạnh cho mọi người.

II. ĐẶC ĐIỂM VÀ YÊU CẦU CHUNG CỦA NGÀNH NGHỀ TRONG LĨNH VỰC KỸ THUẬT, CÔNG NGHỆ

Câu hỏi: Chọn nghề nghiệp phù hợp mang lại những lợi ích gì đối với bản thân, gia đình và xã hội? Lấy ví dụ minh hoạ.

Bài làm chi tiết:

Nếu chọn được đúng nghề sẽ giúp người lao động luôn vui vẻ, hạnh phúc khi được làm công việc yêu thích của mình. Việc chọn đúng nghề giúp bản thân đảm bảo chất lượng cuộc sống, tập trung đầu tư, phát triển nghề nghiệp trong tương lai. 

- Lựa chọn đúng đắn nghề nghiệp giúp người lao động có nguồn thu nhập ổn định để chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho gia đình. 

- Lựa chọn đúng đắn nghề nghiệp giúp người lao động phát huy được năng lực để tăng năng suất lao động và hiệu quả làm việc, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, phát triển kinh tế và xã hội. 

Giải sử: Một người đam mê công nghệ thông tin chọn làm lập trình viên không chỉ cảm thấy hạnh phúc khi giải quyết các vấn đề phức tạp mà còn có cơ hội phát triển sự nghiệp, thăng tiến và kiếm được thu nhập cao. Hay một bác sĩ tận tâm không chỉ giúp chữa bệnh cho bệnh nhân mà còn góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế và thúc đẩy sự phát triển của ngành y.

Câu hỏi: Nêu đặc điểm chung của các ngành nghề trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ.

Bài làm chi tiết:

Những nghề nghiệp trên có những đặc điểm chung sau:

- Sản phẩm của ngành nghề kĩ thuật, công nghệ rất phong phú, đa dạng, từ đơn giản như cuốc, xẻng, dao, kéo,... đến phức tạp như máy tính, điện thoại, tivi, ô tô, máy bay,... Sản phẩm của ngành nghề kĩ thuật, công nghệ liên tục đối mới và ngày càng hiện đại.

- Ngành nghề trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ sử dụng công cụ lao động, vật liệu để chế tạo sản phẩm. Có hai loại vật liệu: vật liệu có sẵn trong tự nhiên (gỗ trong rừng. khoáng sản dưới đất....) và vật liệu đã qua chế biến (sắt, thép, cao su, chất dẻo....). Công cụ lao động được sử dụng trong các ngành nghề kĩ thuật, công nghệ rất đa dạng. có xu hướng liên tục đổi mới và ngày càng hiện đại.

- Quá trình sản xuất có thể tạo ra bụi, khói, tiếng ồn, điện từ trường, phóng xạ. khí độc,... gây ảnh hưởng tới môi trường và sức khoẻ của người lao động.

Câu hỏi: 

1. Hãy nêu những yêu cầu chung của các ngành nghề trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ.

2. Vì sao người lao động trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ phải nghiêm chỉnh chấp hành kỉ luật lao động, làm việc đúng quy trình kĩ thuật, đúng quy định về an toàn lao động?

Bài làm chi tiết:

1. Một số yêu cầu chung của nghành trong lĩnh vực kĩ thuật là:

- Năng lực: có trình độ chuyên môn phù hợp với vị trí việc làm, vận dụng được kiến thức chuyên môn vào giải quyết các vấn đề trong thực tiễn; có năng lực làm việc độc lập, làm việc theo nhóm và sáng tạo; có năng lực tự học để nâng cao trình độ chuyên môn, sử dụng ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu công việc: có đủ sức khoẻ đề đảm bảo hoàn thành công việc, không mắc những bệnh mãn tính gây ảnh hưởng đến quá trình làm việc.

- Phẩm chất: chấp hành nghiêm kỉ luật lao động, làm việc có trách nhiệm. tuân thủ đúng quy định, quy trinh kĩ thuật và an toàn lao động: cần cù, chăm chỉ, cố gắng khắc phục khó khăn đề hoàn thành công việc; có ý thức học tập, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn, phát triển nghề nghiệp.

2. Người lao động trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ phải nghiêm chỉnh chấp hành kỷ luật lao động, làm việc theo đúng quy trình kỹ thuật và quy định về an toàn lao động vì nhiều lý do quan trọng:

- Đảm bảo an toàn: Công việc trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ thường liên quan đến máy móc, thiết bị, hoá chất hoặc các yếu tố có thể gây nguy hiểm. Việc tuân thủ chặt chẽ các quy định về an toàn giúp ngăn ngừa tai nạn lao động, bảo vệ sức khỏe của bản thân và đồng nghiệp.

- Nâng cao hiệu quả công việc: Quy trình kỹ thuật được thiết kế để tối ưu hóa công việc, tận dụng tối đa nguồn lực và thời gian. Tuân theo đúng quy trình giúp công việc được thực hiện một cách hiệu quả và đạt kết quả cao.

- Bảo vệ tài sản và môi trường: Trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ, sai sót trong quy trình làm việc có thể dẫn đến hỏng hóc thiết bị, mất mát tài sản và ô nhiễm môi trường. Việc chấp hành nghiêm ngặt các quy định giúp giảm thiểu rủi ro này.

- Đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ: Việc tuân thủ quy trình kỹ thuật đúng đắn đảm bảo rằng sản phẩm, dịch vụ cuối cùng đạt tiêu chuẩn chất lượng, đáp ứng nhu cầu và sự mong đợi của khách hàng.

- Pháp lý và trách nhiệm: Các quy định về an toàn lao động và quy trình kỹ thuật thường được pháp luật quy định. Việc tuân thủ giúp người lao động và doanh nghiệp tránh phải đối mặt với các vấn đề pháp lý và trách nhiệm dân sự hoặc hình sự do vi phạm gây ra.

LUYỆN TẬP

Quan sát Hình 1.3 đến Hình 1.6, nêu yêu cầu về phẩm chất và năng lực của mỗi ngành nghề được mô tả trong hình.

Bài làm chi tiết:

Quan sát tranh minh họa, ta thấy:

- Yêu cầu đối với thợ sửa chữa ô tô:

+ Tuân thủ quy trình, quy định về an toàn lao động.

+ Ngăn nắp, kiên trì và tỉ mỉ.

+ Hiểu biết chuyên môn về cơ khí, động cơ đốt trong, đo lường,...

+ Có khả năng chẩn đoán kĩ thuật về giải quyết vấn đề.

- Yêu cầu đối với kĩ sư xây dựng:

+ Tuân thủ quy định, quy trình.

+ Cẩn thận, tỉ mỉ.

+ Hiểu biết chuyên môn về lĩnh vực kĩ thuật cơ khí, vật liệu, xây dựng, kiến trúc,...

+ Có trí tưởng tượng không gian tốt, khả năng sáng tạo.

- Yêu cầu đối với Nhà tư vốn nông, lâm nghiệp và thuỷ sản:

+ Tuân thủ quy trình, quy định.

+ Hiểu biết chuyên môn về lĩnh vực sinh học, nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản,...

+ Kinh nghiệm thực tế và khả năng sáng tạo, kiên trì.

- Yêu cầu đối với Thợ điện:

+ Tuân thủ quy trình, quy định; đặc biệt lò an toàn điện.

+ Làm việc kiên trì, thận trọng và chính xác.

+ Hiểu biết chuyên môn về kĩ thuật điện, điện tử, cơ khí,..

VẬN DỤNG

Lựa chọn một nghề thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ và thực hiện các công việc sau:

- Mô tả công việc cụ thể của nghề.

- Nêu những yêu cầu đối với người làm nghề.

- Sưu tầm một số hình ảnh liên quan đến hoạt động của nghề.

Bài làm chi tiết:

Giả sử em chọn nghề: Kỹ sư phần mềm

- Kỹ sư phần mềm là người chịu trách nhiệm phát triển, thiết kế, kiểm thử và bảo trì phần mềm ứng dụng hoặc hệ thống.