Giải chi tiết Địa lí 8 Kết nối mới bài 8: Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam

Mở đầu

Câu hỏi: Việt Nam là quốc gia chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu có tác động trực tiếp đến khí hậu, thủy văn, từ đó tác động đến đời sống và các hoạt động sản xuất. Theo em, các yếu tố nào của khí hậu, thủy văn chịu tác động của biến đổi khí hậu?

Hướng dẫn trả lời:

- Biến đổi khí hậu đã và đang tác động đến khí hậu, làm thay đổi các yếu tố: nhiệt độ, lượng mưa ở nước ta và gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan.

- Biến đổi khí hậu cũng tác động lớn đến thủy văn nước ta, đặc biệt là lưu lượng nước và chế độ nước sông.

Hình thành kiến thức mới

1. Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu

Nhiệm vụ 1:

Câu hỏi: Đọc thông tin mục 1 và bảng 8.1, 8.2, hãy phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu nước ta.

Hướng dẫn trả lời:

- Biến đổi khí hậu đã và đang tác động đến khí hậu, làm thay đổi các yếu tố khí hậu ở nước ta:

+ Biến đổi về nhiệt độ: nhiệt độ trung bình năm có xu thế tăng trên phạm vi cả nước. với mức tăng trung bình toàn Việt Nam là 0,890C trong thời kì từ 1958 - 2018.

+ Biến đổi về lượng mưa: tổng lượng mưa có tính biến động trên phạm vi cả nước.

+ Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như: mưa lớn, bão, rét đậm, rét hại…

=> Nhìn chung, biến đổi khí hậu đã khiến thời tiết nước ta trở nên khắc nghiệt hơn.

2. Tác động của biến đổi khí hậu đối với thủy văn

Nhiệm vụ 2:

Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục 2, hãy phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với thủy văn nước ta.

Hướng dẫn trả lời:

- Biến đổi khí hậu tác động lớn đến thuỷ văn nước ta, đặc biệt tới lưu lượng nước và chế độ nước sông:

+ Lượng mưa trung bình năm biến động làm lưu lượng nước sông cũng biến động theo.

+ Sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn gia tăng. Vào mùa mưa lũ, số ngày mưa lũ gia tăng gây nên tình trạng lũ quét ở miền núi và ngập lụt ở đồng bằng ngày càng trầm trọng. Vào mùa cạn, lưu lượng nước giảm, làm gia tăng nguy cơ thiếu nước sinh hoạt và sản xuất ở một số địa phương.

3. Giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu

Nhiệm vụ 3:

Câu hỏi: Đọc thông tin mục 3 và kết hợp hiểu biết cá nhân, hãy lấy ví dụ cụ thể một số giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.

Hướng dẫn trả lời:

Lựa chọn: Chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại Hợp tác xã sản xuất thương mại dịch vụ Lang Minh (Xuân Lộc, Đồng Nai).

- Trước đây, diện tích đất nông nghiệp tại Hợp tác xã Lang Minh chủ yếu chỉ trồng lúa. Tuy nhiên, những năm gần đây, do phải đối mặt với tình trạng hạn hán, thiếu nước phục vụ sản xuất, nên Hợp tác xã Lang Minh đã đẩy mạnh trồng ngô sinh khối (tức là: trồng ngô lấy thân, lá và bắp non làm thức ăn thô cho gia súc) bằng các giống ngô mới, như: NK67, NK7328,…

- Việc tiến hành trồng ngô trên đất lúa, không chỉ giúp người dân tăng năng suất, tăng thu nhập, mà với cách trồng mới, sản xuất ngô còn góp phần cải tạo đất nông nghiệp. 

Luyện tập - Vận dụng

Luyện tập

Câu hỏi: Dựa vào bảng 8.1, hãy nhận xét sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm giai đoạn 1958 - 2018 của ba trạm khí tượng.

Hướng dẫn trả lời:

- Nhận xét: nhiệt độ trung bình năm của ba trạm khí tượng Láng (Hà Nội); Đà Nẵng; Tân Sơn Hoà (Thành phố Hồ Chí Minh) tăng liên tục qua các năm. Nhìn chung, trong cả giai đoạn từ 1958 - 2018:

+ Trạm Láng  (Hà Nội): nhiệt độ trung bình năm tăng 1,10C

+ Trạm Đà Nẵng: nhiệt độ trung bình năm 0,40C

+ Trạm Tân Sơn Hoà (TP Hồ Chí Minh): nhiệt độ trung bình năm tăng 1,20C

Vận dụng

Câu hỏi: Hãy nêu một số hành động cụ thể em có thể làm để ứng phó với biến đổi khí hậu.

Hướng dẫn trả lời:

- Một số hoạt động mà bản thân và gia đình có thể làm để góp phần ứng phó biến đổi khí hậu:

+ Tham gia ngày vì môi trường do trường học hoặc xã/phường/thị trấn tổ chức

+ Tiết kiệm điện, nước,… trong sinh hoạt hàng ngày.

+ Sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện, hạn chế dùng than, rơm rạ, đốt rác,…

+ Thu gom phế liệu (giấy, chai lọ,…) để tái chế.

+ Hạn chế sử dụng túi ni-lông; tăng cường sử dụng các loại túi làm từ nguyên liệu giấy, vải,…

+ Đi bộ hoặc sử dụng các phương tiện công cộng (xe bus,…) để tới trường.