Giải chi tiết Lịch sử và địa lí 8 Chân trời mới bài 10: Công xã Pa-ri (năm 1871)

Mở đầu

Bức hình kể lại một phân của câu chuyện diễn ra trên đồi Mông-mác (Montmartre) sáng ngày 18 - 3 - 1871. Một nhóm người bao gồm cả phụ nữ và trẻ em đã vây quanh các khẩu đại bác, đối mặt với quân đội chính phủ và gào lên: “Thật đáng xấu hổ! Các anh định làm gì?” Những người lính im lặng, rồi sau đó họ hoà vào đoàn người tiễn về Toà thị chính. Một chính quyền mới ra đời: Công xã Pa-ri. Ở bài học này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những nét chính về Công xã Pa-ri và ý nghĩa lịch sử của việc thành lập nhà nước vô sản đầu tiên trên thế giới.

Hình thành kiến thức mới

1. Công xã Pa-ri  năm 1871

Nhiệm vụ 1:

Câu hỏi 1: Trình bày hoàn cảnh lịch sử dẫn đến sự ra đời của Công xã Pa-ri. Những chính sách của Hội đồng Công xã quan tâm đến lợi ích của tầng lớp nào trong xã hội? Đó là những chính sách nào?

Hướng dẫn trả lời:

- Hoàn cảnh ra đời của Công xã Pa-ri:

+ Tháng 7/1870, chiến tranh giữa Pháp và Phổ xảy ra, Na-pô-lê-ông cùng 10 vạn quân thất trận ở Xơ-đăng và bị bắt làm tù binh. “Chính phủ Vệ quốc" của giai cấp tư sản được thành lập.

+ Khi quân Phổ tiến sâu vào lãnh thổ Pháp, “Chính phủ vệ quốc” đầu hàng, trong khi đó, nhân dân Pa-ri kiên quyết chiến đấu đến cùng để bảo vệ thủ đô.

+ Ngày 18/3/1871, từ đồi Mông-mác, nhân dân Pa-ri dưới sự chỉ huy của “Ủy ban Quốc dân quân” đã tiến vào Pa-ri, “Chính phủ Vệ quốc” bỏ chạy về Véc-xai.

+ Sau cuộc bầu cử ngày 26/3/1871, Hội đồng Công xã Pa-ri ra đời.

- Những chính sách của Hội đồng Công xã quan tâm đến lợi ích của quần chúng nhân dân lao động.

- Một số chính sách của Hội đồng Công xã:

+ Giải thể quân đội thường trực, thay vào đó, trang bị vũ khí cho dân chúng.

+ Giáo dục công miễn phí.

+ Tiếp quản các nhà máy và giao cho công nhân kiểm soát

+ Tịch thu và phân chia lại những ngôi nhà không có người ở cho dân nghèo.

+ Bình ổn giá bán bánh mì.

Câu hỏi 2: Nhân dân đã bảo vệ Công xã Pa-ri như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

- Được sự hậu thuẫn của Phổ, ngày 2/4/1871, quân đội của “Chính phủ Vệ quốc" bắt đầu tấn công vào Pa-ri.

- Cuộc chiến đấu giữa nhân dân Pa-ri với “Chính phủ Vệ quốc" diễn ra ác liệt, đến ngày 28/5/1871, chiến luỹ cuối cùng của Công xã Pa-ri bị phá vỡ, 150 chiến sĩ công xã đã chiến đấu đến người lính cuối cùng.

2. Ý nghĩa của Công xã Pa-ri

Nhiệm vụ 2:

Câu hỏi : Tạo sao nói: Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới, do dân và vì dân?

Hướng dẫn trả lời:

- Những biểu hiện chứng tỏ Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới:

+ Thành viên trong Hội đồng công xã đều là các đại biểu của quần chúng lao động, do chính nhân dân lao động bầu ra theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu.

+ Các ủy viên trong công xã sẽ chịu trách nhiệm trước nhân dân, có thể bị bãi miễn.

+ Các chính sách của công xã Pa-ri đều phục vụ cho quyền lợi của quần chúng nhân dân lao động.

=> Với cơ cấu tổ chức và các chính sách tiến bộ, tích cực như vậy, có thể thấy, công xã Pa-ri là một nhà nước kiểu mới - nhà nước “của dân, do dân và vì dân” khác hẳn với các nhà nước của các giai cấp bóc lột trước đó.

Luyện tâp - Vận dụng

Luyện tập

Câu hỏi 1: Hoàn thành bảng tóm tắt những nét chính về Công xã Pa-ri (1871) theo mẫu dưới đây:

Hướng dẫn trả lời:

Vận dụng

Câu hỏi 2: Theo em, chính sách nào của Hội đồng Công xã vẫn còn có thể được vận dụng trong xã hội hiện nay?

Hướng dẫn trả lời:

- Những chính sách của Hội công Công xã vẫn còn có thể được vận dụng trong xã hội hiện nay:

+ Giáo dục công miễn phí;

+ Tách nhà thờ ra khỏi nhà nước; không dạy giáo lí trong nhà trường.

+ cấm đánh đập, cúp phạt công nhân.

+ Bình ổn giá bán của các mặt hàng thiết yếu.