Giải chi tiết quốc phòng an ninh 12 Cánh diều bài 3 Công tác tuyển sinh, đào tạo trong các trường Quân đội nhân dân Việt Nam và Công an nhân dân Việt Nam

MỞ ĐẦU

Em hãy quan sát và mô tả các hoạt động trong hìn 3.1. Thời gian nào trong năm thường diễn ra những hoạt động này?

Bài làm chi tiết:

Hoạt động tư vấn hướng nghiệp quân sự thường diễn ra vào đầu năm học. Cụ thể, các tổ chức và đơn vị liên quan thường tổ chức buổi tư vấn, hướng nghiệp tuyển sinh quân sự cho học sinh lớp 12 mỗi năm. Trong khoảng thời gian này, học sinh được cung cấp thông tin về các học viện, trường trong Quân đội, tiêu chuẩn tuyển sinh, quy trình đăng ký, và các nội dung liên quan đến học nghề và nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG

1. Yêu cầu đối với công tác tuyển sinh, đào tạo trong các trường Quân đội, Công an.

Câu 1: Theo em, công tác tuyển sinh, đào tạo trong các trường Quân đội, Công an có những điểm chung nào?

Bài làm chi tiết:

Các trường Quân đội, Công an thực hiện tuyển sinh, đào tạo theo quy định và hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an, trong đó có một số yêu cầu sau:

Lựa chọn những công dân tự nguyện và có đủ tiêu chuẩn theo quy định vào đào tạo trong các trường Quân đội, Công an đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam, Công an nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

– Tuyển sinh đáp ứng yêu cầu đào tạo gắn với phát hiện nhân tài, quy hoạch và nhu cầu sử dụng đội ngũ cán bộ; thực hiện chế độ cử tuyển đúng quy định.

– Tổ chức tuyển sinh đúng pháp luật, dân chủ, công khai, minh bạch, chính xác, công bằng; tạo đồng thuận của thí sinh, gia đình thí sinh và xã hội.

2. Nghĩa vụ, quyền lợi của học viên các trường Quân đội, Công an

Luyện tập

Câu 2: Em hãy nhận xét các ý kiến sau và nêu ý kiến của mình:

• Bạn A: Mục tiêu tuyển sinh vào trường Quân đội và trường Công an hoàn toàn khác nhau vì Quân đội nhân dân, Công an nhân dân có chức năng, nhiệm vụ đặc thù. 
  • Bạn B: Lí do chính mình muốn vào học đại học ở trường Quân đội hoặc trường Công an là không phải đóng học phí, lại được hưởng chế độ ăn, ở, trang phục, sinh hoạt phí, ra trường có việc làm ngay.

Bài làm chi tiết:

• Về ý kiến của bạn A, mục tiêu tuyển sinh giữa hai trường có sự khác biệt là điều hiển nhiên. Quân đội nhân dân không chỉ đào tạo những người lính chiến đấu bảo vệ tổ quốc mà còn góp phần vào việc xây dựng và phát triển kỹ thuật, công nghệ quốc phòng. Trong khi đó, Công an nhân dân lại tập trung vào việc đào tạo cán bộ có khả năng đảm bảo an ninh, trật tự trong nước.
• Đối với quan điểm của bạn B, việc lựa chọn học tại các trường Quân đội hoặc Công an dựa trên lợi ích cá nhân như không phải đóng học phí và các chế độ đãi ngộ khác là một yếu tố cần được xem xét. Tuy nhiên, quyết định này cũng nên dựa trên niềm đam mê và sự cam kết với nghề nghiệp, bởi lẽ sau khi ra trường, công việc của họ sẽ liên quan mật thiết đến an ninh và sự ổn định của quốc gia.

II. CÔNG TÁC TUYỂN SINH, ĐÀO TẠO TRONG CÁC TRƯỜNG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM

1. Hệ thống nhà trường trong Quân đội

Câu 2: Em hãy kể tên một số nhà trường trong Quân đội mà em biết. Theo em, các trường nào trong Quân đội không tuyển học sinh phổ thông?

Bài làm chi tiết:

Tên một số nhà trường trong Quân đội mà em biết:

+ Học viện Quốc phòng

+ Học viện Lục quân

+ Học viện Chính trị

+ Học viện Kỹ thuật Quân sự (Trường Đại học Kỹ thuật Lê Quý Đôn)

+ Học viện Khoa học Quân sự

+ Học viện Quân y (Trường Đại học Y, Dược Lê Hữu Trác)

+ Học viện Phòng không - Không quân

Theo em, Học viện Quốc phòng, Học viện Lục quân, Học viện Chính trị và các trường trung cấp chuyên nghiệp không tuyến học sinh phổ thông.

2. Tuyển sinh đào tạo cán bộ cấp phân đội trình độ đại học, cao đẳng hệ chính quy 

Câu 3: Đào tạo cán bộ cấp phân đội trình độ đại học, cao đẳng hệ chính quy trong các trường Quân đội dành cho đối tượng nào? Tiêu chuẩn, phương thức tuyển sinh và sơ tuyển được quy định như thế nào?

Bài làm chi tiết:

a) Đối tượng tuyển sinh

– Thanh niên ngoài Quân đội.

- Hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ theo quy định của pháp luật về nghĩa vụ quân sự, có thời gian phục vụ tại ngũ đủ 12 tháng trở lên (tính đến tháng 4 năm tuyển sinh); quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng phục vụ trong Quân đội đủ 12 tháng trở lên (tính đến tháng 9 năm tuyển sinh).

b) Tiêu chuẩn tuyển sinh

- Tiêu chuẩn về chính trị, đạo đức: Theo quy định của Đảng, Nhà nước, Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng và các văn bản hướng dẫn có liên quan.

- Tiêu chuẩn về văn hoá (tính đến thời điểm xét tuyển): Đã tốt nghiệp trung học phổ thông theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

- Tiêu chuẩn về độ tuổi (tính đến năm dự tuyển): Thanh niên ngoài Quân đội không quá 21 tuổi; quân nhân tại ngũ hoặc đã xuất ngũ và công dân hoàn thành nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân không quá 23 tuổi.

– Tiêu chuẩn về sức khoẻ: Theo quy định hiện hành của Bộ Quốc phòng và các hướng dẫn có liên quan.

c) Phương thức tuyển sinh

– Xét tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển và xét tuyển học sinh giỏi cấp trung học phổ thông.

– Xét tuyển từ kết quả kì thi đánh giá năng lực do các trường đại học trong nước tổ chức.

- Xét tuyển từ kì thi đánh giá năng lực do Bộ Quốc phòng tổ chức.

- Xét tuyển dựa vào kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.

– Xét tuyển dựa vào học bạ trung học phổ thông.

Hằng năm, căn cứ thực tiễn công tác tuyển sinh để xác định tỉ lệ xét tuyển theo từng phương thức phù hợp với đối tượng, chương trình đào tạo của từng trường.

d) Sơ tuyển

- Tất cả thí sinh dự tuyển đều phải qua sơ tuyển.

– Nội dung, cách thức đăng kí sơ tuyển; thẩm tra, xác minh lí lịch; khám sức khoẻ; chụp ảnh; kê khai, nộp hồ sơ đăng kí sơ tuyển; tổ chức thẩm định, xét duyệt hồ sơ sơ tuyển; công khai kết quả sơ tuyển thực hiện theo quy định của Bộ Quốc phòng.

3. Một số ngành đào tạo và các trình độ đào tạo trong các trường Quân đội 

Câu 4: Em hãy kể tên một số ngành đào tạo và trình độ đào tạo trong một số trường Quân đội mà em biết. Nội dung học tập, rèn luyện của học viên trong các trường đó có gì khác so với trường ngoài Quân đội?

Bài làm chi tiết:

Tên một số ngành đào tạo và trình độ đào tạo trong một số trường Quân đội mà em biết:

• Trường học viện Kỹ thật Quân sự: Chỉ huy, quản lí kĩ thuật; Kĩ thuật; Khoa học máy tính;...
• Học viện Quân y: Bác sĩ đa khoa; Y khoa; Y học dự phòng; Dược học,...
• Học viện Khoa học, Quân sự: Quan hệ quốc tế; Ngôn ngữ (Anh, Nga, Pháp, Trung Quốc,...); Trinh sát kĩ thuật; Tình báo quân sự; ...
• Học viện Phòng không – Không quân: Chỉ huy tham mưu Phòng không, Không quân và Tác chiến điện tử; Kĩ thuật hàng không...
• Học viên Hải Quân: Chỉ huy tham mưu Hải quân; Khoa học hàng hải; Công nghệ kĩ thuật điều khiển và tự động hoá;...
• Học viên Biên phòng: Biên phòng (Quản lí biên giới, Chỉ huy trinh sát, Chỉ huy cửa khẩu, Phòng chống ma tuý và tội phạm,....); Luật;...

Nội dung học tập và rèn luyện của học viên trong các trường Quân đội thường có những đặc trưng riêng biệt so với các trường ngoài Quân đội. Điều này không chỉ thể hiện ở chương trình giáo dục chuyên môn mà còn ở cả phương pháp giáo dục, quản lý và môi trường học tập. Trong các trường Quân đội, học viên được huấn luyện với tinh thần kỷ luật cao và sự rèn luyện nghiêm ngặt, nhằm phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần, sẵn sàng cho những nhiệm vụ quân sự trong tương lai. Mặt khác, các trường dân sự thường tập trung vào kiến thức chuyên ngành và kỹ năng mềm, chuẩn bị cho học viên bước vào môi trường làm việc đa dạng sau khi tốt nghiệp.

Luyện tập

Câu 2: Em hãy nhận xét các ý kiến sau:

– Bạn A: Học sinh sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông có thể dự tuyển vào các trường Quân đội nếu không quá 23 tuổi.

- Bạn B: Thí sinh dự tuyển vào các trường Quân đội nếu được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ thì không phải qua sơ tuyển.

Bài làm chi tiết:

- Về ý kiến của Bạn A, Học sinh sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông có thể dự tuyển vào các trường Quân đội nếu không quá 23 tuổi là sai vì theo đối tượng tuyển sinh thì dự tuyển không hạn chế về độ tuổi.

- Đối với ý kiến của Bạn B, quy định thí sinh đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ được miễn sơ tuyển là sai vì tất cả thí sinh dự tuyển đều phải qua sơ tuyển.

III. CÔNG TÁC TUYỂN SINH, ĐÀO TẠO TRONG CÁC TRƯỜNG CÔNG AN NHÂN DÂN VIỆT NAM

1. Hệ thống nhà trường trong Công an

Câu 5: Em hãy kể tên một số nhà trường trong Công an nhân dân mà em biết. Theo em, có những trường nào trong Công an không tuyển học sinh phổ thông?

Bài làm chi tiết:

- Tên một số nhà trường trong Công an nhân dân mà em biết:

+ Học viện An ninh nhân dân

+ Học viện Cảnh sát nhân dân

+ Học viện Chính trị Công an nhân dân

+ Học viện Quốc tế

+ Trường Đại học An ninh nhân dân 

+ Trường Đại học Cảnh sát nhân dân

+ Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy

+ Trường Đại học Kỹ thuật 

- Các học viện, trường đại học, trường cao đẳng trong Công an đều tuyển học sinh trung học phổ thông đáp ứng tiêu chuẩn và yêu cầu theo quy định.

2. Tuyển sinh đào tạo trình độ đại học chính quy tuyển mới 

Câu 6: Em hãy nêu quy định về đối tượng, tiêu chuẩn, phương thức tuyển sinh và sơ tuyển đào tạo trình độ đại học chính quy tuyển mới trong trường Công an.

Bài làm chi tiết:

a) Đối tượng tuyển sinh

- Công dân thường trú tại địa phương nơi đăng kí sơ tuyển.

- Học sinh Trường Văn hoá.

- Chiến sĩ nghĩa vụ Công an.

- Công dân hoàn thành nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân có quyết định xuất ngũ trong vòng 12 tháng tính đến tháng dự tuyển.

b) Tiêu chuẩn tuyển sinh

Tiêu chuẩn chung: Bảo đảm các điều kiện theo quy định của pháp luật và của Bộ Giáo dục và Đào tạo; có đủ tiêu chuẩn về chính trị, phẩm chất đạo đức, sức khoẻ tuyển vào Công an nhân dân theo quy định hiện hành của Bộ Công an; có khả năng giữ bình tĩnh, nhanh nhẹn, có trí nhớ tốt, tư duy logic và những phẩm chất khác theo yêu cầu của từng hệ lực lượng nghiệp vụ trong Công an nhân dân (nếu có).

- Ngoài tiêu chuẩn chung, tùy đối tượng tuyển sinh cần đáp ứng các yêu cầu về độ tuổi; kết quả học tập, rèn luyện trong những năm học ở cấp trung học phổ thông; thời gian, kết quả xếp loại công tác theo quy định của Bộ Công an.

c) Phương thức tuyển sinh

– Thi tuyển.

- Xét tuyển.

– Kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển.

Trường Công an nhân dân xác định phương thức tuyển sinh theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, hướng dẫn tuyển sinh hằng năm của Bộ Công an.

d) Sơ tuyển

- Tất cả thí sinh dự tuyển phải tham gia sơ tuyển.

– Nội dung sơ tuyển (kiểm tra thông tin cá nhân, bằng tốt nghiệp và học bạ trung học phổ thông, phẩm chất đạo đức và quá trình học tập, công tác; kiểm tra sức khoẻ, năng khiếu; thẩm tra, xác minh, kết luận tiêu chuẩn chính trị; chụp ảnh thí sinh) và công khai kết quả sơ tuyển thực hiện theo quy định của Bộ Công an.

3. Một số ngành đào tạo và các trình độ đào tạo trong trường Công an 

Câu 7: Em hãy kể tên một số ngành đào tạo và trình độ đào tạo trong một số trường Công an mà em biết. Nội dung học tập, rèn luyện của học viên trong những trường này có gì khác so với trường ngoài Công an?

Bài làm chi tiết:

Tên một số ngành đào tạo và trình độ đào tạo trong một số trường Công an mà em biết:

• Học viện An ninh nhân dân
• Học viện An ninh nhân dân, Trường Đại học An ninh nhân dân, Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I
• Học viện Cảnh sát nhân dân, Trường Đại học Cảnh sát nhân dân, Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I, Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân II
• Học viện Chính trị Công an nhân dân
• Học viện Quốc tế
• Trường Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân

Các học viện và trường đại học như Học viện An ninh nhân dân, Trường Đại học An ninh nhân dân, Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy,… đều có một chương trình đào tạo đặc biệt, tập trung vào các kỹ năng và kiến thức cần thiết cho công tác an ninh và cảnh sát. So với các trường đại học và cao đẳng không chuyên ngành an ninh, nội dung học tập và rèn luyện tại các trường này thường bao gồm các môn học về pháp luật, quản lý nhà nước về an ninh, điều tra tội phạm, và các kỹ thuật nghiệp vụ cảnh sát. Ngoài ra, học viên còn được huấn luyện về thể chất và kỹ năng xử lý các tình huống khẩn cấp hoặc nguy hiểm. Mục tiêu của việc giáo dục này là để chuẩn bị cho học viên có khả năng đối phó với các thách thức an ninh cụ thể mà một quốc gia có thể phải đối mặt.

Luyện tập

Câu 4: An nói với lớp trường: “Tớ rất khâm phục những người lính cứu hoả nên định thi vào Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy. Để được vào học trường này, tớ thấy chỉ cần có sức khoẻ và có khả năng giữ bình tĩnh, nhanh nhẹn. Vì thế, tớ sẽ chỉ tập trung học thật tốt môn Giáo dục thể chất trên lớp và rèn luyện thể dục thể thao ngoài giờ học". Nếu là lớp trường, em sẽ xử trí như thế nào? 

Bài làm chi tiết:

Nếu em là lớp trưởng, em có thể khuyên bạn là: “An đã có một quyết định rất đáng khâm phục khi muốn theo đuổi ngành nghề cứu hoả, một nghề cao cả và đầy thách thức. Tuy nhiên, để trở thành một lính cứu hoả giỏi không chỉ cần có sức khỏe và khả năng giữ bình tĩnh, nhanh nhẹn mà còn cần có kiến thức chuyên môn sâu rộng. Ngoài Giáo dục thể chất, An cũng nên chú trọng học tốt các môn học khác như Vật lý, Hóa học, cũng như các kỹ năng xử lý tình huống và quản lý stress.”

IV. CÔNG TÁC ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP QUÂN SỰ, CÔNG AN 

1. Công tác định hướng của nhà trường và gia đình

Câu 8: Theo em, thông tin định hướng nghề nghiệp quân sự, công an có thể tìm hiểu từ những nguồn nào?

Bài làm chi tiết:

Các trường trung học phổ thông phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh tư vấn về các môn học và hướng nghiệp, bao gồm cả nghề quân sự và công an. Cùng với đó, các trường Quân đội và Công an tổ chức các hoạt động tuyển sinh, thông tin và tuyên truyền công khai để giới thiệu về các cơ hội nghề nghiệp và quyền lợi của học viên.

Luyện tập

Câu 5: Quân và Quyên là bạn thân từ nhỏ. Hai bạn vừa trúng tuyển vào lớp 10. Quân tuyên bố với Quyên: "Tớ xác định sẽ vào học một trường trong Quân đội. Từ nay, tớ sẽ tìm hiểu tổ hợp môn học xét tuyển vào trường Quân đội và xin bố mẹ cho tớ chỉ tập trung học các môn này. Các môn khác, kể cả môn học bắt buộc, tớ chỉ học vừa đủ điều kiện dự kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông". Nếu là Quyên, em sẽ xử trí như thế nào?

Bài làm chi tiết:

Nếu là Quyên, em sẽ tôn trọng quyết định của Quân và khuyến khích cậu ấy theo đuổi ước mơ của mình. Tuy nhiên, em cũng sẽ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có một nền tảng giáo dục toàn diện, bao gồm cả các môn học bắt buộc. Em sẽ gợi ý Quân nên cân nhắc kỹ lưỡng về quyết định chỉ tập trung vào một số môn học nhất định và thảo luận với bố mẹ cũng như các thầy cô giáo để có được lời khuyên chân thành và hỗ trợ trong quá trình học tập.

Câu 6: Sau nhiều lần đắn đo, cân nhắc Minh dự định sẽ thi vào một trường Công an. Minh nói với Bình: "Phương án thi tốt nghiệp trung học phổ thông có số môn thi bắt buộc ít nhưng lại có nhiều cơ hội chọn tổ hợp môn thi. Tớ chỉ lo thi vào trường Công an còn phải khám sức khoẻ, sơ tuyển, xác minh chính trị và một số tiêu chuẩn nữa, không biết thông tin về các thủ tục này có thể tìm hiểu ở đâu".

Nếu là Bình, em sẽ tư vấn như thế nào để Minh yên tâm học tập và cố gắng đạt được nguyện vọng của mình?

Bài làm chi tiết:

Đối với nguyện vọng thi vào trường Công an của bạn, tớ khuyên cậu nên tìm hiểu thông tin từ các nguồn chính thống như website của trường hoặc liên hệ trực tiếp với ban tuyển sinh để có cái nhìn tổng quan và chính xác nhất về quy trình tuyển sinh cũng như các yêu cầu cụ thể. Bạn cũng có thể tham khảo ý kiến từ các anh chị đã trải qua quá trình này để rút ra kinh nghiệm cho bản thân.

Ngoài ra, việc chuẩn bị sức khoẻ và các yêu cầu khác như sơ tuyển, xác minh chính trị là bước không thể thiếu trong quá trình ứng tuyển vào các ngành nghề đặc thù như Công an. Hãy chú trọng đến việc rèn luyện thể chất, sức khoẻ và tìm hiểu kỹ lưỡng về các tiêu chuẩn cần thiết. Điều này không chỉ giúp bạn tự tin hơn trong quá trình sơ tuyển mà còn là nền tảng vững chắc cho sự nghiệp sau này.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy chuẩn bị và trình bày trước lớp chủ đề: “Sẵn sàng trở thành học viên Quân đội nhân dân (hoặc Công an nhân dân)".

Bài làm chi tiết:

Việc sẵn sàng trở thành học viên Quân đội nhân dân hay Công an nhân dân là một quyết định quan trọng và nghiêm túc, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mọi mặt. Đầu tiên, về mặt tinh thần, người học viên cần phải có lòng yêu nước sâu sắc, lòng trung thành với Tổ quốc và niềm tin vào sự nghiệp bảo vệ an ninh và chủ quyền quốc gia. Bên cạnh đó, sự kiên nhẫn, lòng dũng cảm và khả năng chịu đựng cao cũng là những phẩm chất cần thiết. Về mặt thể chất, học viên cần phải đảm bảo sức khỏe tốt, có khả năng thích nghi với điều kiện huấn luyện gắt gao và khắc nghiệt. Ngoài ra, việc trang bị kiến thức và kỹ năng chuyên môn là không thể thiếu, từ lý thuyết đến thực hành, từ chiến thuật quân sự đến các kỹ năng sống còn trong các tình huống khẩn cấp. Cuối cùng, tinh thần đồng đội và khả năng làm việc nhóm hiệu quả là yếu tố then chốt để thành công trong môi trường quân đội hoặc công an. Sự chuẩn bị toàn diện này sẽ giúp học viên không chỉ vượt qua các khóa huấn luyện mà còn phát triển thành những người lính chuyên nghiệp, sẵn sàng đối mặt và giải quyết mọi thách thức của nghề nghiệp này.

Câu 2: Em hãy tìm hiểu và giới thiệu trước lớp một trường Quân đội (hoặc một trường Công an) có tuyển học sinh trung học phổ thông.

Bài làm chi tiết:

Học viện Kỹ thuật Mật mã (KMA) (tiếng Anh là: Vietnam Academy of Cryptography Techniques) là một trường đại học công lập trực thuộc Ban Cơ yếu Chính phủ của Bộ Quốc phòng, được thành lập ngày 17 tháng 2 năm 1995 có chức năng đào tạo cán bộ có trình độ đại học, sau đại học và nghiên cứu khoa học kỹ thuật mật mã của ngành Cơ yếu Việt Nam. Học viện cũng được chính phủ Việt Nam lựa chọn là một trong tám cơ sở trọng điểm đào tạo nhân lực an toàn thông tin Việt Nam theo Đề án đào tạo và phát triển nguồn nhân lực an toàn, an ninh thông tin đến năm 2025.

• Trụ sở: 141 đường Chiến Thắng, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
• Trang web: http://actvn.edu.vn/
• Sơ lược về Học viện Kỹ thuật Mật mã

Học viện Kỹ thuật Mật mã tiền thân là Trường Cán bộ Cơ yếu Trung ương (ngày 15 tháng 4 năm 1976), Trường Đại học Kỹ thuật Mật mã (ngày 5 tháng 6 năm 1985) và Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Mật mã (ngày 17 tháng 2 năm 1980), được thành lập ngày ngày 17 tháng 2 năm 1995 trên cơ sở sáp nhập Trường Đại học Kỹ thuật Mật mã và Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Mật mã.

Học viện là cơ sở duy nhất của Việt Nam có chức năng đào tạo cán bộ có trình độ đại học, sau đại học và nghiên cứu khoa học kỹ thuật mật mã của ngành Cơ yếu Việt Nam. Đây còn là nơi đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cơ yếu, sĩ quan chỉ huy kỹ thuật mật mã cho quân đội Việt Nam, Lào, Campuchia và Cuba.

Hiện nay Học viện đào tạo thêm đại học chính quy hệ dân sự ngành Công Nghệ Thông Tin (chuyên ngành An toàn thông tin, chuyên ngành Lập trình nhúng và di động) và ngành Điện tử viễn thông (chuyên ngành hệ thống nhúng và điều khiển tự động), Tiến sĩ ngành Mật mã và Thạc sĩ chuyên ngành An toàn thông tin.