CHỦ ĐỀ 2: THỂ HIỆN TRÁCH NHIỆM VỚI BẢN THÂN VÀ MỌI NGƯỜI

KHÁM PHÁ - KẾT NỐI KINH NGHIỆM

Nhiệm vụ 1: Khám phá những biểu hiện của người có trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh

Câu 1: Chia sẻ những việc làm cụ thể mà em đã thực hiện để thể hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

Câu 2: Trao đổi về những cách thực hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

- Nỗ lực, kiên trì đến cùng để thực hiện kế hoạch đã đề ra.

- Cố gắng giữ lời hứa và cam kết đã đưa ra.

- Luôn tìm cách để trau dồi kỹ năng và kiến thức, tận dụng các cơ hội để học hỏi từ những người xung quanh.

- Sẵn sàng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và tài nguyên để giúp đỡ người khác. 

Câu 3: Chia sẻ về ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

Đây là một phần quan trọng trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ tốt đẹp, giúp ta có thể: 

• Tăng cường lòng tin và sự tôn trọng từ mọi người xung quanh và giúp đạt được thành công trong cuộc sống. 

• Khắc phục được những khuyết điểm của bản thân mình, tiến bộ từng ngày và nhận được tình yêu thương từ mọi người.

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG

Nhiệm vụ 2. Thể hiện trách nhiệm của bản thân

Câu 1: Đóng vai thể hiện trách nhiệm của bản thân qua cách xử lí các tình huống sau

Tình huống 1: Dạo gần đây việc học tập của M bị sa sút, nhưng M không tỏ ra lo lắng.

Hướng dẫn trả lời:

- Xem xét lại lí do việc học tập bị sa sút.

- Lập kế hoạch, thời gian biểu cho việc học, dành thời gian cho môn mình còn yếu 

- Nhờ sự hướng dẫn, hỗ trợ của thầy cô, bạn bè và người thân khi cần thiết.

Tình huống 2: Trong hoạt động thảo luận của nhóm, Y ngồi nghe lơ đãng và ít tham gia. Khi các bạn để nghị Y đại diện trình bày kết quả thảo luận của nhóm thì Y từ chối và đề xuất bạn nhóm trưởng trình bày sẽ tốt hơn.

Hướng dẫn trả lời:

- Cần thể hiện sự tích cực khi tham gia hoạt động thảo luận nhóm bằng cách chia sẻ hiểu biết, quan điểm của mình, lắng nghe các bạn, cùng thảo luận để tìm ra cách giải quyết.

- Cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Tình huống 3: Khi các bạn trong tổ đang quét dọn và trang trí lớp học để chuẩn bị tổ chức kỉ niệm ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10 thì N và D lại đứng nói chuyện với nhau. Các bạn nhắc nhở thì N bảo: “Các bạn cứ làm đi, chúng mình sẽ làm sau”

Hướng dẫn trả lời:

- N và D cần thể hiện trách nhiệm của mình khi tham gia hoạt động.

- Thực hiện xong hoạt động mới dừng lại trò chuyện, trao đổi.

- Khi cần trao đổi => trao đổi nhanh để cả nhóm cùng thực hiện tốt nhất.

Câu 2: Lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện bản thân theo mục tiêu đã đề ra

Hướng dẫn trả lời:

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc của em khi thực hiện trách nhiệm với bản thân

Hướng dẫn trả lời:

Em cảm thấy tự hào về chính mình khi thực hiện trách nhiệm với bản thân

=> Cuộc sống có ý nghĩa hơn, được mọi người xung quanh tin tưởng, yêu quý.

Nhiệm vụ 3. Thể hiện trách nhiệm với mọi người xung quanh

Câu 1: Đóng vai thể hiện trách nhiệm với mọi người xung quanh trong các trường hợp sau:

Trường hợp 1: P thấy nhóm bạn bắt nạt một em lớp dưới

Hướng dẫn trả lời:

Nói với nhóm bạn: Đây là em bé. Em ấy có lỗi gì với các bạn? Nào em đi ra đây với anh/chị, có chuyện gì chúng ta sẽ nói chuyện nhé”.

Trường hợp 2: Trong lớp có bạn A bị ốm phải nghỉ học nhiều ngày

Hướng dẫn trả lời:

- Cả lớp thảo luận, thống nhất, cử đại diện nhóm bạn đến thăm bạn A.

- Khi bạn đi học trở lại: Phân công nhau giúp bạn trong học tập như ghi chép bài, hướng dẫn bạn những kiến thức đã học,.. 

Trường hợp 3: N kể với C về việc mình bị sàm sỡ và cảm thấy rất hoang mang, sợ hãi. N yêu cầu C giữ bí mật cho mình

Hướng dẫn trả lời:

- Trấn an để C có thể an tâm hơn 

- Khuyên C báo cho bố mẹ, người thân, người mình tin tưởng để được hỗ trợ. Người xâm hại phải bị trừng phạt thích đáng để không tiếp tục làm hại mình, hại người khác.

Câu 2: Chia sẻ cảm xúc của em và mọi người khi em thể hiện trách nhiệm với mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

Em cảm thấy tự hào và hạnh phúc vì đã giúp đỡ người khác, đóng góp cho xã hội, tạo ra giá trị và ảnh hưởng tích cực. 

• Mọi người xung quanh cảm thấy biết ơn và đánh giá cao sự nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm của em. 

• Họ tin tưởng và có sự tôn trọng đối với em hơn.

Nhiệm vụ 4. Thực hiện cam kết đề ra

Câu 1: Thảo luận về những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện cam kết

Hướng dẫn trả lời:

Những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện cam kết: Khả năng thực hiện; điều kiện, phương tiện thực hiện; ý chí, nghị lực của bản thân; các kĩ năng mềm,…

Câu 2: Đề xuất những việc làm để thực hiện cam kết trong các tình huống sau:

Tình huống 1: Ba ngày nữa là nhóm phải trình bày báo cáo trước lớp. Nhóm trưởng đề nghị các thành viên đề cử một bạn làm bài trình chiếu sản phẩm và biên tập video clip đã quay để minh hoạ cho bài thuyết trình của nhóm. Em đã mạnh dạn nhận nhiệm vụ này.

Hướng dẫn trả lời:

• Sắp xếp thời gian hợp lí trong 3 ngày để thực hiện nhiệm vụ đã cam kết với các bạn trong nhóm 

• Phối hợp với các bạn trong nhóm để tổng hợp các video đã quay, xin ý kiến về bài trình chiếu sản phẩm và biên tập video minh họa.

• Nhờ sự hỗ trợ của các thành viên nhóm khi cần.

Tình huống 2: Bố mẹ rất buồn phiền vì việc chơi điện tử quá nhiều của T. T quyết tâm đặt ra kế hoạch từ bỏ thói quen này.

Hướng dẫn trả lời:

• Sắp xếp, lập thời gian biểu hằng ngày cho bản thân theo từng khung giờ với các hoạt động hợp lí.

• Cất, tắc các thiết bị như điện thoại, máy tính, tránh để trước mặt.

• Khi muốn chơi trò chơi: tìm người thân trò chuyện, đọc sách, chơi thể thao,..

• Nhờ bố mẹ, người thân hỗ trợ.

Tình huống 3: Khi tham gia hoạt động Câu lạc bộ Tiếng Anh, B hứa với các bạn trong nhóm sẽ dành thời gian 1 buổi/ tuần để hỗ trợ các thành viên nâng cao kĩ năng giao tiếp và sẽ bắt đầu ngay vào tuần sau.

Hướng dẫn trả lời:

• Sắp xếp thời gian biển trong tuần để trống 1 buổi, hỗ trợ các bạn như cam kết.

• Thông báo về thời gian, các phương tiện cần thiết khi tham gia hỗ trợ 

• Lên kế hoạch cho từng buổi, chuẩn bị tài liệu, phương tiện,..

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc của em khi thực hiện được những cam kết đặt ra

Hướng dẫn trả lời:

• Cảm thấy rất hạnh phúc và tự hào. 

• Cảm thấy bản thân tràn đầy năng lượng và sự tự tin. 

=> Giúp em có thêm động lực để tiếp tục hoàn thành những mục tiêu khác trong cuộc sống.

Nhiệm vụ 5. Tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề

Câu 1: Thảo luận về cách tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề

Hướng dẫn trả lời:

• Xác định khó khăn mình đang gặp phải

• Xác định người có thể hỗ trợ

• Bày tỏ khó khăn và mong muốn được hỗ trợ

• Cảm ơn người đã hỗ trợ

Câu 2: Đóng vai tìm kiếm sự hỗ trợ để giải quyết vấn đề trong các tình huống dưới đây:

Tình huống 1: Em cam kết nộp sản phẩm của nhóm vào tối mai nhưng hiện giờ chưa tìm đủ tài liệu và chưa làm được bản thuyết trình.

Hướng dẫn trả lời:

• Thành thật báo với các bạn cùng nhóm rằng mình chưa thể tìm đủ tài liệu và chưa làm được bản thuyết trình, 

• Nhờ các bạn giúp đỡ em tìm kiếm tài liệu để em làm bản thuyết trình cho kịp hạn nộp bài.

Tình huống 2: Kết quả học tập học kì này của em giảm sút. Em tự hứa với bản thân sẽ không chơi điện tử nữa nhưng em rất khó để vượt qua.

Hướng dẫn trả lời:

• Nhờ bố mẹ giữ hộ điện thoại của mình để tập trung học hành.

Tình huống 3: Năm nay, em được bầu làm lớp trưởng. Nhưng gần hai tháng trôi qua, nền nếp của lớp chưa tốt, một số bạn vẫn đi học muộn và chưa hoàn thành bài trước khi đến lớp.

Hướng dẫn trả lời:

• Báo cáo với giáo viên chủ nhiệm.

Câu 3: Chia sẻ cảm nhận của em khi tìm kiếm được sự hỗ trợ lúc gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề

Hướng dẫn trả lời:

Khi có người hỗ trợ mình khi gặp khó khăn, em cảm thấy may mắn và hạnh phúc

Nhiệm vụ 6. Thực hiện cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt gia đình

Câu 1: Chia sẻ cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt gia đình mà em đã thực hiện

Hướng dẫn trả lời:

- Tự nấu ăn ở nhà.

- Lên kế hoạch chi tiêu

- Sử dụng đồ tái chế

- Tăng cường sử dụng ánh sáng, gió tự nhiên

Câu 2: Xây dựng kịch bản và đóng vai thể hiện cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt gia đình ở tình huống sau

Tình huống: N thấy em đang rửa rau, vòi nước mở rất to và nước tràn ra ngoài

Hướng dẫn trả lời:

Câu 3: Chia sẻ kết quả thực hiện cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt của gia đình em

Hướng dẫn trả lời:

Kết quả sau khi thực hiện cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt: Tiết kiệm được một khoản chi tiêu.

VẬN DỤNG - MỞ RỘNG

Nhiệm vụ 7: Lan tỏa giá trị của tinh thần trách nhiệm

Câu 1: Sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn về trách nhiệm

Hướng dẫn trả lời:

- Ăn cây nào rào cây ấy

- Bụng làm dạ chịu

- Bút sa gà chết

- Có gan ăn cướp, có gan chịu đòn

Câu 2: Xây dựng bài thuyết trình để lan tỏa tinh thần trách nhiệm trong việc hoàn thiện bản thân

Hướng dẫn trả lời:

Câu 3: Thuyết trình để lan tỏa giá trị của tinh thần trách nhiệm

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh tự thuyết trình.