Câu hỏi: Trong các thế kỉ XVII - XIX, xã hội loài người đã có những thành tựu lớn về khoa học, kĩ thuật và văn học, nghệ thuật. Hình ảnh 13.1 (SGK, tr.56) là I. Niu-tơn - người có phát minh khoa học vĩ đại trong thời kì lịch sử này. Theo em, đó là phát minh nào? Hãy chia sẻ những điều em biết về những thành tựu khoa học, kĩ thuật mang dấu ấn thời đại, cũng như tác động của các thành tựu đó đối với đời sống con người.
Đáp án:
I.Niu-tơn đã tìm ra quy luật vạn vật hấp dẫn.
Những thành tựu về khoa học, kĩ thuật: máy tính, máy tự động, phát minh về điện, năng lượng, năng lượng mặt trời, phát hiện về phóng xạ, tia X,... => Giúp con người khám phá năng lượng vô tận của thiên nhiên.
Câu hỏi: Nêu những thành tựu tiêu biểu về khoa học. Phân tích tác động của các thành tựu đó đối với đời sống xã hội loài người trong các thế kỉ XVIII-XIX.
Đáp án:
Lĩnh vực | Thành tựu | Tác động |
Khoa học tự nhiên | - Thuyết vạn vật hấp dẫn của I.Niu-tơn - Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng của M.Lô-mô-nô-xốp - Thuyết tiến hóa của S. Đác-uyn | Tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người về vạn vật biến chuyển, vận động theo quy luật, đặt cơ sở cho cuộc cách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp. |
Khoa học xã hội | - Chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng của L.Phoi-ơ-bách, G.Hê-ghen - Các tác phẩm kinh tế chính trị học tư sản của A.Xmít, D.Ri-các-đô. - Chủ nghĩa xã hội khoa học của C.Mác và Ph.Ăng-ghen. | Lên án mặt trái của chủ nghĩa tư bản, phản ánh khát vọng xây dựng một xã hội mới không có chế độ tư hữu, không có bóc lột, từng bước hình thành cương lĩnh của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản. |
Câu hỏi: Nêu những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật trong thế kỉ XIX. Phân tích tác động của những thành tựu đó đối với xã hội loài người.
Đáp án:
Lĩnh vực | Thành tựu | Tác động |
Kĩ thuật | - Cải tiến kĩ thuật luyện kim, chế tạo máy công cụ, tìm ra nhiều nguyên, nhiên liệu mới,.. - Chế tạo tàu thủy chạy bằng động cơ hơi nước. - Luyện kim, kĩ thuật canh tác, phân hóa học,… | Tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, làm tăng năng suất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải phát triển nhanh chóng. |
Câu hỏi: Hãy trình bày những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thể kỉ XVIII - XIX.
Đáp án:
Lĩnh vực | Thành tựu |
Văn học | - Một số tác phẩm tiêu biểu: "Tấn trò đời" (H.Ban-dắc); "Những người khốn khổ" (Vic-to Huy-gô), "Chiến tranh và hòa bình" (Lép Tôn-xtôi). - Một số nhà văn nổi tiếng: Pu-skin (Nga); Ph.Si-lơ, Giô-han Gớt (Đức); W.Thác-cơ-rê (Anh),... |
Nghệ thuật | - Âm nhạc: W.Mô-da (Áo); S.Bách (Đức); L.Bét-thô-ven (Đức); Ph.Sô-panh (Ba Lan),... - Cung điện Véc-sai (Pháp) được hành thành đầu thế kỉ XVIII là một công trình kiến trúc đồ sộ và lộng lẫy. - Các tác danh họa nổi tiếng: Gi.Đa-vít; Đơ-la-croa (Pháp); Ph.Gôi-a (TBN); V.Van Gốc (Hà Lan), I.Lê-vi-tan (Nga),... |
Câu hỏi: Phân tích tác động của những thành tựu văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX đối với xã hội loài người.
Đáp án:
- Góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất công trong xã hội đương thời;
- Thức tỉnh, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.
Câu hỏi: Lập bảng thống kê những thành tựu và tác động chủ yếu của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX.
Đáp án:
Lĩnh vực | Thành tựu | Tác động |
Kĩ thuật | Phơn-tơn (Mĩ): Đóng được tàu thủy chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên (1807). Xti-phen-xơn (Anh): Chế tạo được loại xe lửa chạy trên đường sắt kéo theo nhiều toa với tốc độ nhanh (1814). Moóc-xơ (Mĩ): Sáng chế ra bảng chữ cái cho điện tín gồm những gạch và chấm. | Tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, làm tăng năng suất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải phát triển nhanh chóng. |
Khoa học tự nhiên | Niu-tơn (Anh): Tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn (đầu thế kỉ XVIII). Lô-mô-nô-xốp (Nga): Tìm ra định luật bảo toàn vật chất và năng lượng cùng nhiều phát minh lớn về vật lí, hóa học (giữa thế kỉ XVIII). Puốc-kin-giơ (Séc): Khám phá ra thuyết tế bào (1837). Đác-uyn (Anh): Nêu lên thuyết tiến hóa và di truyền (1859). | Tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người về vạn vật biến chuyển, vận động theo quy luật, đặt cơ sở cho cuộc cách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp. |
Khoa học xã hội | Phoi-ơ-bách, Hê-ghen (Đức): Chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng. Xmít, Ri-các-nô (Anh): Chính trị kinh tế học tư sản. Xanh Xi-mông, Phu-ri-ê (Pháp), Ô-oen (Anh): Chủ nghĩa xã hội không tưởng Mác, Ăng-ghen: Thuyết Chủ nghĩa xã hội khoa học. | Lên án mặt trái của chủ nghĩa tư bản, phản ánh khát vọng xây dựng một xã hội mới không có chế độ tư hữu, không có bóc lột, từng bước hình thành cương lĩnh của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản. |
Văn học, nghệ thuật | Ban-dắc: “Tấn trò đời”, “Vỡ mộng”, “Trời không có mắt”,… Lép Tôn-xtôi: “Chiến tranh và hòa bình”, “Phục sinh”,… Mô-da (Áo): Những bản concerto dành cho piano. Trai-cốp-xki (Nga): “Hồ thiên nga”, “Người đẹp ngủ trong rừng”… Bét-tô-ven (Đức): Hàng loạt các bản giao hưởng nổi tiếng thế giới. | - Góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất công trong xã hội đương thời; - Thức tỉnh, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc. |
Câu hỏi: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet, em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 7 - 10 câu) giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu hoặc một danh nhân văn hoá có nhiều đóng góp trong các thế kỉ XVIII - XIX.
Đáp án:
Charles Robert Darwin (1809 – 1882) - một nhà nghiên cứu nổi tiếng trong lĩnh vực tự nhiên học người Anh, là “cha đẻ” của thuyết tiến hóa. Ông là người đã phát hiện và chứng minh rằng mọi loài đều tiến hóa theo thời gian từ những tổ tiên chung qua quá trình chọn lọc tự nhiên. Học thuyết tiến hóa của Đác-uyn đã phát hiện ý nghĩa cảu chọn lọc tự nhiên. Từ đó, chúng ta có thể lí giải các hiện tượng sinh vật thích nghi được với sự thay đổi của môi trường, hiện tượng hình thành loài mới và nguồn gốc của các loài sinh vật.