Soạn siêu ngắn lịch sử 8 KNTT bài 18 Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 - 1896
Baivan.net sẽ đưa ra lời giải nhanh, ngắn gọn chuẩn xác môn lịch sử 8 bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống bài 18 Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 - 1896. Học sinh kéo xuống để tham khảo. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em đạt hiệu quả cao trong học tập
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Hiện nay có nhiều con đường, trường học, di tích lịch sử gắn liền với tên tuổi các nhân vật như: Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám,... Hãy chia sẻ những điều em biết về các nhân vật lịch sử này, cũng như các sự kiện liên quan.
Đáp án:
Phan Đình Phùng - một nhà cách mạng Việt Nam, lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa Hương Khê chống lại thực dân Pháp trong phong trào Cần Vương.
Hoàng Hoa Thám còn gọi là Đề Dương, Đề Thám hay Hùm thiêng Yên Thế, là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
I. MỘT SỐ CUỘC KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
Câu hỏi: Hãy cho biết nguyên nhân bùng nổ của phong trào Cần Vương cuối thế kỉ XIX.
Đáp án:
Ngày 13/7/1885, Tôn Thất Thuyết lấy tên vua Hàm Nghi là chiếu Cần Vương. Chiếu Cần Vương, kêu gọi văn thân, sĩ phu, nhân dân cả nước.
Cuộc phản công Pháo đài Huế không thành, Tôn Thất Thuyết lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi trải thảm Cần Vương => bùng nổ phong trào Cần Vương.
Câu hỏi: Quan sát lược đồ hình 18.4, nêu nhận xét của em về phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
Đáp án:
Về thời gian: từ 1885 - 1896
Về địa bàn: địa bàn rộng lớn khắp Bắc Kì và Trung Kì.
Về lực lượng:
+Lãnh đạo: các văn thân, sĩ phu yêu nước.
+ Đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia
Về tính chất: phong trào yêu nước chống Pháp bị chi phối
Về phương pháp đấu tranh: chủ yếu nặng về khởi nghĩa vũ trang.
Kết quả: cuối cùng phong trào Cần vương bị thất bại
Ý nghĩa:
+ Thể tinh thần yêu nước, kiên quyết đấu tranh chống ngoại xâm của nhân dân ta.
+ Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho sự nghiệp đấu tranh giành và bảo vệ độc lập dân tộc...
Câu hỏi: Hãy giới thiệu về một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương.
Đáp án:
Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 - 1892)
Khởi nghĩa Hương Khê (1885 - 1896)
Khởi nghĩa Ba Đình (1886 - 1887)
II. KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN YÊN THẾ (1884 - 1913)
Câu hỏi: Hãy thể hiện những diễn biến chính của khởi nghĩa nông dân Yên Thế trên trục thời gian và trình bày trước lớp.
Đáp án:
LUYỆN TẬP
Câu hỏi: Lập bảng và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
Tên cuộc khởi nghĩa, thời gian | Người lãnh đạo | Căn cứ/ địa bàn | Kết quả | Ý nghĩa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Đáp án:
Tên cuộc khởi nghĩa, thời gian | Người lãnh đạo | Căn cứ, địa bàn | Kết quả | Ý nghĩa |
Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 – 1892) | Nguyễn Thiện Thuật | Vùng Bãi Sậy | thất bại | - Khởi nghĩa tiêu biểu nhất của nhân dân đồng bằng Bắc Kì - Để lại nhiều kinh nghiệm tác chiến ở đồng bằng đất hẹp, người đông |
Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896) | Phan Đình Phùng cùng các tướng lĩnh | Căn cứ chính: Hương Khê (Hà Tĩnh) Địa bàn hoạt động: các huyện miền Tây Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. | thất bại | Khởi nghĩa tiêu biểu nhất phong trào Cần vương. |
Khởi nghĩa Ba Đình (1886 – 1887) | Phạm Bành và Đinh Công Tráng | Căn cứ chính: Nga Sơn (Thanh Hóa) | thất bại | - Thể hiện tinh thần yêu nước, kiên cường, bất khuất của dân tộc. - Làm chậm lại quá trình bình định của thực dân Pháp. - Để lại bài học về xây dựng căn cứ, tổ chức kháng chiến trong giai đoạn sau. |
Câu hỏi: Theo em, cuộc khởi nghĩa nào là tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương? Vì sao?
Đáp án:
Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương, vì:
Quy mô, địa bàn hoạt động rộng lớn, trình độ tổ chức quy củ.
Thời gian tồn tại dài nhất: 11 năm.
Khởi nghĩa thất bại => đánh dấu mốc kết thúc của phong trào đấu tranh chống Pháp dưới ngọn cờ Cần Vương.
Câu hỏi: Cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế có điểm gì giống và khác so với các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần vương?
Đáp án:
Giống nhau:
- Đều là phong trào yêu nước
- Có sự tham gia của các tầng lớp nhân dân tham gia.
- Đều thất bại.
Khác nhau:
| Phong trào Cần Vương | Khởi nghĩa nông dân Yên Thế |
Người lãnh đạo | Các Văn thân sĩ phu yêu nước dưới ngọn cờ Cần Vương. | Đề Thám (Hoàng Hoa Thám) |
Mục tiêu | Chống Pháp dành lại độc lập dân tộc | Mong muốn xây dựng cuộc sống bình đẳng và sơ khai về kinh tế xã hội. |
Địa bàn hoạt động | Hoạt động rộng khắp Bắc Kỳ và Trung Kỳ | Hoạt động ở vùng núi Yên Thế của tỉnh Bắc Giang |
Tính chất | là phong trào đấu tranh yêu nước chống Pháp theo khuynh hướng phong kiến | là phong trào nông dân mang tính tự phát |
Thời gian hoạt động | Qua 2 giai đoạn, kết thúc sớm hơn phong trào nông dân Yên Thế. | Qua 3 giai đoạn, kết thúc trước khi chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra. |
VẬN DỤNG
Câu hỏi: Từ sự thất bại của phong trào Cần vương và khởi nghĩa Yên Thế, có thể rút ra bài học gì cho công cuộc đấu tranh giành độc lập sau đó, cũng như công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay?
Đáp án:
- Phương hướng hoạt động cũng như đường lối chiến lược rõ ràng, phù hợp.
Lấy được sự tin tưởng từ nhân dân, lấy dân làm gốc.
Tạo dựng được sự đoàn kết, chung sức của nhân dân, không phân biệt vùng miền, tôn giáo.
Khơi dậy trong quần chúng ý chí quyết tâm chống giặc ngoại xâm.