[toc:ul]
a. Phong trào Cần Vương bùng nổ
Nguyên nhân bùng nổ
- Sau Hiệp ước Pa-tơ-nốt, hực dân Pháp cơ bản hoàn thành quá trình xâm lược nước ta.
- Một bộ phận quan lại trong Triều đình Huế, đứng đầu là Tôn Thất Thuyết với sự ủng hộ của nhân dân vẫn nêu cao ý chí chống Pháp, giành lại độc lập dân tộc.
- Ngày 5/7/1885: cuộc phản công quân Pháp ở kinh thành Huế của phải chủ chiến bất thành.
→ Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi rời khỏi kinh thành ra Tân Sở (Quảng Trị).
→ Lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết ban bố Dụ Cần vương.
Ý nghĩa:
Kêu gọi các văn thân, sĩ phu và nhân dân cả nước giúp vua cứu nước.
b. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
Tên cuộc khởi nghĩa và thời gian diễn ra | Người lãnh đạo | Căn cứ/ địa bàn hoạt động chính | Kết quả |
Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 – 1892) | Nguyễn Thiện Thuật | Bãi Sậy (Hưng Yên) | - Dựa vào vùng đầm lầy với lau sậy um tùm, Nguyễn Thiện Thuật chỉ huy nghĩa quân xây dựng căn cứ, áp dụng chiến thuật du kích để đánh địch. - Lực lượng nghĩa quân suy yếu dần, bị bao vây, cô lập. - Năm 1892: khởi nghĩa thất bại. |
Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896) | Phan Đình Phùng | Hương Khê (Hà Tĩnh); miền Tây Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. | - Giai đoạn 1 (1885 – 1888): + Giai đoạn xây dựng lực lượng và căn cứ chiến đấu. + Nghĩa quân được tổ chức quy củ, chế tạo thành công súng trường theo mẫu của Pháp. - Giai đoạn 2 (1888 – 1896): + Giai đoạn chiến đấu quyết liệt với sự chỉ huy thống nhất, chặt chễ. + Đẩy lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch. - Khởi nghĩa thất bại nhưng đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương. |
Khởi nghĩa Ba Đình (1886 – 1887) | Phạm Bành, Đinh Công Tráng | Nga Sơn (Thanh Hóa) | - Tháng 1/1887, Pháp mở cuộc tấn công quy mô vào căn cứ. - Nghĩa quân mở đường rút lên Mã Cao (miền Tây Thanh Hóa), chiến đấu thêm một thời gian rồi tan rã. |