Câu hỏi: Vào thế kỉ XVIII, nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài đã diễn ra, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Danh Phương, Nguyễn Hữu Cầu và Hoàng Công Chất,... lãnh đạo. Theo em, các cuộc khởi nghĩa đó đã có tác động như thế nào đến tình hình Đại Việt?
Đáp án:
Thể hiện ý chí đấu tranh, chống áp bức, bất công của nhân dân.
Giáng một đòn mạnh mẽ, đẩy chính quyền Lê - Trịnh lún sâu vào cuộc khủng hoảng sâu sắc, toàn diện => Tạo động lực cho các phong trào đấu tranh chống áp bức, bóc lột.
Câu hỏi: Khai thác tư liệu 1, 2 và thông tin trong mục, hãy nêu một số nét chính về bối cảnh lịch sử dẫn đến phong trào nông dân Đàng Ngoài.
Đáp án:
Giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến Đàng Ngoài lâm vào khủng hoảng sâu sắc:
+ Vua Lê không có thực quyền.
+ Phủ Chúa giữ mọi quyền hành, quanh năm tổ chức hội hè, yến tiệc, phung phí tiền của.
+ Quan lại hoành hành, đục khoét nhân dân.
Ruộng đất bị địa chủ, quan lại lấn chiếm. Tình trạng hạn hán, lụi lột,… => mất mùa liên tiếp xảy ra.
Cuộc sống khó khăn về mọi mặt => Thúc đẩy nông dân Đàng Ngoài vùng lên khởi nghĩa.
Câu hỏi: Khai thác lược đồ hình 7.1 (SGK, tr.31) và thông tin trong mục, hãy cho biết thời gian bùng nổ, diễn biến chính của một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.
Đáp án:
- Thời gian bùng nổ một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII:
Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu | Thời gian | Diễn biến chính |
Hoàng Công Chất |
| - Nghĩa quân hoạt động chính ở vùng Điện Biên, Tây Bắc. Nhân dân hết lòng ủng hộ. - Ông có công bảo vệ vùng biên giới và giúp dân ổn định cuộc sống. - Cuộc khởi nghĩa kéo dài 30 năm |
Nguyễn Danh Phương |
| - Nghĩa quân hoạt động ở Sơn Tây, Việt Trì, Thái Nguyên, Tuyên Quang. Uy thế của nghĩa quân ngày một lên cao. - Chúa Trịnh tập trung đàn áp nghĩa quân. - Năm 1751: Nguyễn Danh Phương bị bắt => khởi nghĩa thất bại. |
Nguyễn Hữu Cầu |
| - Nghĩa quân hoạt động trên một vùng rộng lớn: từ Đồ Sơn, Kinh Bắc, Thăng Long đến Sơn Nam, Thanh Hóa, Nghệ An. - Đề cao khẩu hiệu "cướp của nhà giàu, chưa cho dân nghèo". - Năm 1751, quân Trịnh tấn công dồn dập => Khởi nghĩa thất bại. |
Câu hỏi: Hãy cho biết kết quả, ý nghĩa và tác động của phong trào nông dân Đàng Ngoài đối với xã hội Đại Việt thế kỉ XVIII.
Đáp án:
Kết quả: kéo dài hàng chục năm nhưng đều thất bại
Ý nghĩa:
- Thể hiện ý chí đấy tranh chống áp bức bất công.
- Giáng đòn đả kích mạnh mẽ, đẩy chính quyền Lê – Trịnh lún sâu vào khủng hoảng toàn diện.
Câu hỏi: Lập sơ đồ tư duy về một số cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.
Đáp án:
Gợi ý:
Câu hỏi: Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 dòng) giới thiệu về một di tích hoặc lễ hội còn tồn tại đến ngày nay gắn với tên tuổi một thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.
Đáp án:
Gợi ý:
Hội chọi trâu (Đồ Sơn)
Theo dân gian Đồ Sơn truyền miệng, hội chọi trâu có liên quan đến khởi nghĩa quận He. Tương truyền khi Nguyễn Hữu Cầu mang quân về đây, dân trong vùng mang ba con trâu ra khao quân. Hữu Cầu định làm thịt ba con trâu đó để khao quân thì bất ngờ chúng xông vào húc nhau. Từ đó hàng năm nhân dân vùng Đồ Sơn thường mở hội chọi trâu để tưởng nhớ Nguyễn Hữu Cầu.