Giải chi tiết HĐTN 8 Chân trời bản 1 mới chủ đề 2: Thể hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người

KHÁM PHÁ - KẾT NỐI KINH NGHIỆM

Nhiệm vụ 1. Khám phá những biểu hiện của người có trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh

Câu hỏi 1. Chia sẻ những việc làm cụ thể mà em đã thực hiện để thể hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

Trách nhiệm với bản thân:

- Trách nhiệm với sức khoẻ thể chất:

• Tập thể dục mỗi sáng.
• Ăn uống lành mạnh.

- Trách nhiệm với sức khoẻ tỉnh thần:

• Luôn suy nghĩ theo hướng tích cực.
• Kiểm soát cảm xúc tiêu cực.

- Trách nhiệm với việc học tập:

• Hoàn thành các bài tập/ nhiệm vụ học tập thầy cô giao
• Chủ động đọc và nghiên cứu bài mới trước khi đến lớp

Trách nhiệm với mọi người xung quanh:

- Trách nhiệm với bố mẹ, người thân:

• Quan tâm, chăm sóc.
• Làm việc nhà, thực hành tiết kiệm trong gia đình.

- Trách nhiệm với những người trong cộng đồng:

• Giữ lời hứa.
• Hỗ trợ và giúp đỡ mọi người khi họ gặp khó khăn

Câu hỏi 2. Trao đổi về những cách thực hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

• Cần phải nỗ lực, kiên trì đến cùng để thực hiện kế hoạch đã đề ra.
• Cố gắng giữ lời hứa và cam kết đã đưa ra.
• Luôn tìm cách để trau dồi kỹ năng và kiến thức của mình, và tận dụng các cơ hội để học hỏi từ những người xung quanh.
• Sẵn sàng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và tài nguyên của mình để giúp đỡ người khác. Điều này không chỉ giúp người khác mà còn giúp bạn cảm thấy hạnh phúc và có ý nghĩa trong cuộc sống.

Câu hỏi 3. Chia sẻ về ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

Việc thực hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh là một phần quan trọng trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ tốt đẹp. Nó cũng giúp tăng cường lòng tin và sự tôn trọng từ mọi người xung quanh và giúp đạt được thành công trong cuộc sống. Ngoài ra, việc thực hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh còn khắc phục được những khuyết điểm của bản thân mình, tiến bộ từng ngày và nhận được tình yêu thương từ mọi người.

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG

Nhiệm vụ 2. Thể hiện trách nhiệm của bản thân

Câu hỏi 1. Đóng vai thể hiện trách nhiệm của bản thân qua cách xử lí các tình huống sau

• Tình huống 1: Dạo gần đây việc học tập của M bị sa sút, nhưng M không tỏ ra lo lắng.
• Tình huống 2: Trong hoạt động thảo luận của nhóm, Y ngồi nghe lơ đãng và ít tham gia. Khi các bạn để nghị Y đại diện trình bày kết quả thảo luận của nhóm thì Y từ chối và đề xuất bạn nhóm trưởng trình bày sẽ tốt hơn.
• Tình huống 3: Khi các bạn trong tổ đang quét dọn và trang trí lớp học để chuẩn bị tổ chức kỉ niệm ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10 thì N và D lại đứng nói chuyện với nhau. Các bạn nhắc nhở thì N bảo: “Các bạn cứ làm đi, chúng mình sẽ làm sau”

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh tự đóng vai theo cách xử lí tình huống thể hiện trách nhiệm của bản thân sau:

Tình huống 1: M sau khi thấy bài kiểm tra bị điểm kém thì bắt đầu lo lắng, chú tâm vào việc học hành.

Tình huống 2: Trong lúc hoạt động nhóm, Y chủ động tham gia đóng góp ý kiến với các bạn, xung phong lên trình bày kết quả thảo luận nhóm.

Tình huống 3: N và D sau khi bị các bạn nhắc nhở thì xin lỗi mọi người và bắt đầu lại giúp các bạn dọn dẹp và trang trí lớp.

Câu hỏi 2. Lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện bản thân theo mục tiêu đã đề ra

Hướng dẫn trả lời:

Mục tiêu: Nâng cao sức khỏe 

=> Kế hoạch: tập thể dục hàng ngày

Mục tiêu: nâng cao trình độ ngoại ngữ

=> Kế hoạch: chủ động bắt chuyện với người nước ngoài để luyện kĩ năng giao tiếp

Mục tiêu: Từ bỏ thói quen xấu

=> Kế hoạch: Không thức khuya chơi điện thoại, thay vào đó là đi ngủ sớm và dậy sớm.

Câu hỏi 3. Chia sẻ cảm xúc của em khi thực hiện trách nhiệm với bản thân

Hướng dẫn trả lời:

Nhiệm vụ 3. Thể hiện trách nhiệm với mọi người xung quanh

Câu hỏi 1. Đóng vai thể hiện trách nhiệm với mọi người xung quanh trong các trường hợp sau:

• Trường hợp 1: P thấy nhóm bạn bắt nạt một em lớp dưới
• Trường hợp 2: Trong lớp có bạn A bị ốm phải nghỉ học nhiều ngày
• Trường hợp 3: N kể với C về việc mình bị sàm sỡ và cảm thấy rất hoang mang, sợ hãi. N yêu cầu C giữ bí mật cho mình

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh tự đóng vai theo các cách xử lí tình huống sau:

Tình huống 1: P thấy vậy thì chạy vào can ngăn, khuyên các bạn đừng bắt nạt em nhỏ nữa.

Tình huống 2: Sau giờ học, các bạn trong lớp rủ nhau mua bánh kẹo hoa quả qua nhà thăm hỏi động viên A, chúc A nhanh khỏi để đi học lại.

Tình huống 3: C an ủi bạn, giữ lời hứa không kể chuyện đó cho người khác.

Câu hỏi 2. Chia sẻ cảm xúc của em và mọi người khi em thể hiện trách nhiệm với mọi người xung quanh.

Hướng dẫn trả lời:

Em cảm thấy tự hào và hạnh phúc vì đã giúp đỡ người khác, đóng góp cho xã hội, tạo ra giá trị và ảnh hưởng tích cực. Mọi người xung quanh có thể cảm thấy biết ơn và đánh giá cao sự nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm của em. Họ có thể tin tưởng em hơn và có sự tôn trọng đối với em hơn, bởi vì em đã chứng tỏ mình là một người có đạo đức và có trách nhiệm.

Nhiệm vụ 4. Thực hiện cam kết đề ra

Câu hỏi 1. Thảo luận về những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện cam kết

Hướng dẫn trả lời:

- Khả năng thực hiện của bản thân.

- Điều kiện, phương tiện thực hiện.

- Ý chí, nghị lực của bản thân.

- Các kĩ năng: quản lí thời gian, lập kế hoạch, giải quyết vấn đề,...

Câu hỏi 2. Đề xuất những việc làm để thực hiện cam kết trong các tình huống sau:

• Tình huống 1: Ba ngày nữa là nhóm phải trình bày báo cáo trước lớp. Nhóm trưởng đề nghị các thành viên đề cử một bạn làm bài trình chiếu sản phẩm và biên tập video clip đã quay để minh hoạ cho bài thuyết trình của nhóm. Em đã mạnh dạn nhận nhiệm vụ này.
• Tình huống 2: Bố mẹ rất buồn phiền vì việc chơi điện tử quá nhiều của T. T quyết tâm đặt ra kế hoạch từ bỏ thói quen này.
• Tình huống 3: Khi tham gia hoạt động Câu lạc bộ Tiếng Anh, B hứa với các bạn trong nhóm sẽ dành thời gian 1 buổi/ tuần để hỗ trợ các thành viên nâng cao kĩ năng giao tiếp và sẽ bắt đầu ngay vào tuần sau.

Hướng dẫn trả lời:

Đề xuất:

Tình huống 1: Em sẽ tập trung vào làm bài trình chiếu và biên tập video sao cho kịp tiến độ

Tình huống 2: Đề nghị bố mẹ giữ điện thoại của mình, mỗi ngày chỉ xin 30 phút - 1 tiếng để giải trí.

Tình huống 3: Chọn một buổi trong tuần các bạn cùng rảnh, sắp xếp các lịch trình cá nhân và lên kế hoạch chi tiết mình sẽ nói gì vào buổi hỗ trợ.

Câu hỏi 3. Chia sẻ cảm xúc của em khi thực hiện được những cam kết đặt ra

Hướng dẫn trả lời:

Nhiệm vụ 5. Tìm kiếm sự hỗ trọ khi gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề

Câu hỏi 1. Thảo luận về cách tìm kiếm sự hỗ trọ khi gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề

Hướng dẫn trả lời:

Cách tìm kiếm sự hỗ trọ khi gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề:

B1: Xác định khó khăn mình đang gặp phải

B2: Xác định người có thể hỗ trợ

B3: Bày tỏ khó khăn và mong muốn được hỗ trợ

B4: Cảm ơn người đã hỗ trợ

Câu hỏi 2. Đóng vai tìm kiếm sự hỗ trọ để giải quyết vấn đề trong các tình huống dưới đây:

• Tình huống 1: Em cam kết nộp sản phẩm của nhóm vào tối mai nhưng hiện giờ chưa tìm đủ tài liệu và chưa làm được bản thuyết trình.
• Tình huống 2: Kết quả học tập học kì này của em giảm sút. Em tự hứa với bản thân sẽ không chơi điện tử nữa nhưng em rất khó để vượt qua.
• Tình huống 3: Năm nay, em được bầu làm lớp trưởng. Nhưng gần hai tháng trôi qua, nền nếp của lớp chưa tốt, một số bạn vẫn đi học muộn và chưa hoàn thành bài trước khi đến lớp.

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh tự thực hành đóng vai theo các giải quyết vấn đề dưới đây:

Tình huống 1: Đầu tiên em phải thành thật báo với các bạn cùng nhóm rằng mình chưa thể tìm đủ tài liệu và chưa làm được bản thuyết trình, sau đó em sẽ nhờ các bạn giúp đỡ em tìm kiếm tài liệu để em làm bản thuyết trình cho kịp hạn nộp bài.

Tình huống 2: Em sẽ nhờ bố mẹ giúp đỡ, em muốn bố mẹ giữ điện thoại của mình để tập trung học hành.

Tình huống 3: Em sẽ báo cáo với giáo viên chủ nhiệm, đề nghị giáo viên đưa ra hình phạt cho những bạn thường xuyên đi học muộn và chưa hoàn thành bài trước khi đến lớp.

Câu hỏi 3. Chia sẻ cảm nhận của em khi tìm kiếm được sự hỗ trợ lúc gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề

Hướng dẫn trả lời:

Em cảm thấy rất vui sướng khi có người hỗ trợ mình lúc gặp khó khăn.

Nhiệm vụ 6. Thực hiện cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt gia đình

Câu hỏi 1. Chia sẻ cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt gia đình mà em đã thực hiện

Hướng dẫn trả lời:

• So sánh giá ở các cửa hàng khác nhau trước khi quyết định mua.
• Tự nấu ăn ở nhà, hạn chế đi ăn hàng quán
• Lên kế hoạch chi tiêu
• Tái chế giấy, chai nhựa,...
• Tắt các thiết bị điện khi ra ngoài
• Tăng cường sử dụng ánh sáng, gió tự nhiên

Câu hỏi 2. Xây dựng kịch bản và đóng vai thể hiện cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt gia đình ở tình huống sau

Tình huống: N thấy em đang rửa rau, vòi nước mở rất to và nước tràn ra ngoài

Hướng dẫn trả lời:

Hôm nay mẹ vắng nhà, hai chị em N ở nhà tự nấu ăn. N giao cho em gái nhiệm vụ rửa rau. Lúc em gái rửa rau, N thấy em mở vòi nước rất to và nước tràn ra ngoài. N thấy vậy, liền chạy lại tắt vòi nước.

N: Sao em lại mở nước to như vậy, còn tràn hết ra ngoài.

Em gái: Có sao đâu ạ, rửa như vậy mới sạch được.

N: Em chỉ nên lấy lượng nước vừa đủ trong chậu thôi, em làm như vậy rất lãng phí đó. Tiền nước cũng không phải rẻ.

Em gái: Dạ vâng em hiểu rồi ạ, em xin lỗi, lần sau em sẽ chú ý hơn.

Câu hỏi 3. Chia sẻ kết quả thực hiện cách sống tiết kiệm trong sinh hoạt của gia đình em

Hướng dẫn trả lời:

Kết quả: Tiết kiệm được một khoản chi tiêu cho gia đình

VẬN DỤNG - MỞ RỘNG

Nhiệm vụ 7. Lan tỏa giá trị của tinh thần trách nhiệm

Câu hỏi 1. Sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn về trách nhiệm

Hướng dẫn trả lời:

• Ai làm người ấy chịu
• Ăn cây nào rào cây ấy
• Bụng làm dạ chịu
• Bút sa gà chết
• Có gan ăn cướp, có gan chịu đòn

Câu hỏi 2. Xây dựng bài thuyết trình để lan tỏa tinh thần trách nhiệm trong việc hoàn thiện bản thân.

Hướng dẫn trả lời:

Lợi ích của việc thể hiện tinh thần trách nhiệm:

• Việc thực hiện tinh thần trách nhiệm giúp chúng ta đạt được sự tôn trọng và sự tin tưởng từ những người xung quanh.
• Tinh thần trách nhiệm giúp tăng tính tổ chức, năng suất và hiệu quả trong công việc, giúp chúng ta đạt được thành công trong sự nghiệp.
• Tinh thần trách nhiệm là một giá trị đáng quý, nó giúp người khác đánh giá cao bạn và tin tưởng vào khả năng của bạn trong việc giải quyết các vấn đề.
• Khi bạn thể hiện tinh thần trách nhiệm, bạn sẽ cẩn thận hơn, điều này giúp bạn tránh được những rắc rối và đảm bảo an toàn cho mình và những người xung quanh.

Sự cần thiết của tinh thần trách nhiệm trong việc hoàn thiện bản thân:

• Tăng khả năng tự chủ: Khi có tinh thần trách nhiệm, bạn sẽ tự động đảm nhận trách nhiệm của mình. Bạn sẽ không trông chờ vào người khác hoặc xin lỗi vì những việc không hoàn thành đúng hạn. Điều này sẽ giúp bạn trở nên độc lập hơn và có khả năng tự chủ cao hơn.
• Xây dựng niềm tin và tôn trọng bản thân: Tinh thần trách nhiệm giúp bạn có một ý thức tốt về việc hoàn thành nhiệm vụ. Khi bạn hoàn thành nhiệm vụ một cách đúng đắn, bạn sẽ cảm thấy hài lòng và tin tưởng bản thân hơn. Điều này sẽ giúp bạn xây dựng niềm tin và tôn trọng bản thân.
• Phát triển kỹ năng quản lý thời gian: Tinh thần trách nhiệm giúp bạn tổ chức và quản lý thời gian tốt hơn. Khi bạn có trách nhiệm với một nhiệm vụ, bạn sẽ cần phải lên kế hoạch và tổ chức thời gian để hoàn thành nó đúng hạn. Điều này giúp bạn phát triển kỹ năng quản lý thời gian tốt hơn, giúp bạn hoàn thiện bản thân và tăng hiệu quả công việc.
• Tăng khả năng giải quyết vấn đề: Tinh thần trách nhiệm giúp bạn có khả năng tìm kiếm các giải pháp và lựa chọn phù hợp nhất để hoàn thành nhiệm vụ. Khi bạn trở nên trách nhiệm, bạn sẽ cố gắng giải quyết mọi vấn đề trước mắt một cách tốt nhất có thể. Điều này giúp bạn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và trở nên chuyên nghiệp hơn.
• Tăng cơ hội thành công: Tinh thần trách nhiệm giúp bạn trở nên nghiêm túc và chuyên nghiệp trong công việc. Điều này sẽ giúp bạn có cơ hội thành công hơn, vì những người chuyên nghiệp và nghiêm túc thường

Tấm gương thành công nhờ tinh thần trách nhiệm:

• Elon Musk - nhà sáng lập và CEO của Tesla, SpaceX và The Boring Company: Elon Musk được biết đến là một trong những nhà lãnh đạo nổi tiếng với tinh thần trách nhiệm cao. Ông luôn đặt mục tiêu rõ ràng và phấn đấu làm việc hết sức mình để đạt được những mục tiêu đó. Một trong những ví dụ về tinh thần trách nhiệm của Elon Musk là việc xây dựng các trạm sạc điện cho xe điện Tesla trên khắp thế giới.
• Bill Gates - Nhà sáng lập Microsoft: Bill Gates là một trong những người giàu nhất thế giới nhờ tinh thần trách nhiệm của mình. Ông đã đóng góp rất nhiều vào các hoạt động từ thiện và hỗ trợ những vấn đề về sức khỏe, giáo dục, và phát triển kinh tế ở các nước đang phát triển.
• Satya Nadella - CEO của Microsoft: Satya Nadella, CEO của Microsoft, được biết đến với tinh thần trách nhiệm cao và sự cống hiến cho các vấn đề liên quan đến giáo dục và phát triển kinh tế. Ông cũng đã đưa ra những quyết định đúng đắn để đưa Microsoft trở lại đường đua với các công ty công nghệ hàng đầu thế giới.

Ca dao, tục ngữ, danh ngôn về trách nhiệm:

• Ai làm người ấy chịu
• Ăn cây nào rào cây ấy
• Bụng làm dạ chịu
• Bút sa gà chết
• Có gan ăn cướp, có gan chịu đòn

Câu hỏi 3. Thuyết trình để lan tỏa giá trị của tinh thần trách nhiệm

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh thuyết trình theo mẫu đã xây dựng ở câu trên

TỰ ĐÁNH GIÁ

Nhiệm vụ 8. Tự đánh giá

Câu hỏi 1. Chia sẻ những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện các hoạt động trong chủ đề này.

Hướng dẫn trả lời:

Thuận lợi:

• Em biết được những việc làm thể hiện trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh
• Em đã tích góp được một khoản tiết kiệ nhờ kế hoạch đề ra
• Em thể hiện được trách nhiệm của mình trong gia đình.....

Khó khăn:

• Em còn khó khăn với một số khoản chi tiêu
• Em chưa biết cách thể hiện trách nhiệm của bản thân với bạn bè
• ....

Câu hỏi 2. Với mỗi nội dung đánh giá sau đây, hãy xác định mức độ phù hợp nhất với em

• A. Tốt
• B. Đạt                     
• C. Chưa đạt

Hướng dẫn trả lời: