CHỦ ĐỀ 2 TỰ TIN VÀ THÍCH ỨNG VỚI SỰ THAY ĐỔI

Nhiệm vụ 1. Khám phá những đặc điểm tạo nên sự tự tin

Câu 1: Chỉ ra những nét riêng tạo nên sự tự tin của mỗi cá nhân

Hướng dẫn trả lời:

Những nét riêng tạo nên sự tự tin của mỗi cá nhân: khuôn mặt, giọng nói, tính cách, học vấn,…

Câu 2: Giải thích nguyên nhân của sự tự tin ở mỗi người

Hướng dẫn trả lời:

Nguyên nhân sự tự tin ở mỗi người: kỹ năng và năng lực cao, tinh thần lạc quan, những phẩm chất của cá nhân phù hợp với các chuẩn mực xã hội, được mọi người noi theo, vẻ đẹp ngoại hình,…

Câu 3: Chia sẻ những nét riêng tạo nên sự tự tin của em

Hướng dẫn trả lời:

Những nét riêng tạo nên sự tự tin của bản thân: 

• Do có năng lực hùng biện giỏi nên tớ khá tự tin với năng lực của mình.

• Được tiếp xúc với tiếng Anh từ nhỏ, tớ tự tin vào khả năng nói tiếng Anh của bản thân.

• Mang trong mình giọng hát hay, tớ tự tin khi hát trước đám đông

Nhiệm vụ 2. Thể hiện sự tự tin của bản thân

Câu 1: Thể hiện sự tự tin với những đặc điểm riêng của bản thân theo các cách khác nhau

Hướng dẫn trả lời:

Thể hiện sự tự tin với những đặc điểm riêng của bản thân theo các cách như sau: 

• Luôn giơ tay phát biểu, hăng hái trả lời

• Hay đưa ra những ý tưởng, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao

• Luôn nhìn trực diện vào mắt người đang nói chuyện với mình.

• Can đảm, sẵn sàng thử sức những điều mới mẻ, không ngừng khám phá bản thân.

Câu 2: Thảo luận về những việc làm giúp M trở nên tự tin

M thiếu tự tin vì cho rằng mình không có gì đặc biệt cả về hình thức lẫn năng lực. Sau khi được thầy cô, gia đình và bạn bè động viên, chỉ dẫn, M tích cực tham gia nhiều hoạt động khác nhau. M nhận ra mình biết cách làm cho các bạn vui vẻ và có khả năng giải quyết mâu thuẫn giữa các bạn. Thêm vào đó, M cố gắng tập trung học tập hơn và đã đạt được những tiến bộ. M thấy mình trở nên có giá trị và tự tin hơn. M bắt đầu đặt ra những mục tiêu cao hơn cho giai đoạn tiếp theo. M tin mình sẽ thực hiện được mục tiêu đó.

Hướng dẫn trả lời:

Từ câu chuyện trên, ta nhận thấy những việc làm giúp M trở nên tự tin hơn là: 

• M tích cực tham gia nhiều hoạt động khác nhau, từ đó M nhận ra mình biết cách làm cho các bạn vui vẻ và có khả năng giải quyết mâu thuẫn giữa các bạn.

• M cố gắng tập trung học tập hơn, điều này giúp M trở nên tiến bộ hơn. 

• M đặt ra những mục tiêu cao hơn cho giai đoạn tiếp theo, từ đó tạo ra những bước tiến lớn trong việc tìm kiếm giá trị bản thân và đã đạt được thành công, điều này đã giúp M trở nên tự tin hơn.

Câu 3: Trao đổi về cách em rèn luyện để trở nên tự tin

Hướng dẫn trả lời:

Những cách rèn luyện để trở nên tự tin hơn: 

• Thực hành kỹ năng giao tiếp

• Chấp nhận lỗi và học hỏi từ chúng 

• Thực hiện các hoạt động yêu thích.

• Thử sức với những điều mới mẻ, không ngừng khám phá bản thân

Câu 4: Chia sẻ cảm xúc của em khi thấy mình tự tin

Hướng dẫn trả lời:

Khi thấy mình tự tin, em sẽ cảm thấy hạnh phúc khi biết rằng mình có khả năng đối mặt và vượt qua thách thức, đồng thời em cũng có cảm giác thoải mái, dễ chịu khi giao tiếp mọi người hoặc khi thực hiện các nhiệm vụ.

Nhiệm vụ 3. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của bản thân

Câu 1: Thảo luận cách nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của bản thân

Hướng dẫn trả lời:

Cách nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của bản thân: 

• Tham gia nhiều hoạt động, giao lưu với mọi người, từ đó giúp bản thân tự nhận thức về diểm mạnh/yếu của bản thân.

• Tiếp thu ý kiến nhận xét của mọi người xung quanh về mình

...

Câu 2: Phân tích tình huống

Tình huống 1: Các bạn trong lớp nói T là người mạnh mẽ, khá quyết liệt. Trong nhiều cuộc họp, T thường thẳng thắn chỉ ra những nhược điểm của một số bạn trong lớp để mong các bạn đó tiến bộ. Nếu bạn nào có ý kiến thắc mắc thì T sẵn sàng đưa ra các minh chứng rất rõ ràng làm cho các bạn không thể phản ứng lại.

Tình huống 2: Trong lớp học, X được khen là bạn nữ dịu dàng, khéo léo và không để mất lòng ai. Trong các buổi học nhóm, nếu có tranh luận xảy ra, mặc dù biết rõ ai đúng, ai sai nhưng X cũng không đưa ra ý kiến vì không muốn mất lòng các bạn.

Hướng dẫn trả lời:

Tình huống 1 và 2 mô tả hai cách tiếp cận khác nhau trong việc giao tiếp và giải quyết tranh chấp.

• Trong tình huống 1, T có vẻ như là một người mạnh mẽ và quyết liệt. T không ngần ngại chỉ ra những nhược điểm của người khác và đưa ra minh chứng để bảo vệ quan điểm của mình. Điều này có thể giúp T đạt được mục tiêu của mình, nhưng cũng có thể gây ra xung đột nếu người khác cảm thấy bị tấn công hoặc không được tôn trọng.

• Trong tình huống 2, X lại có một cách tiếp cận hoàn toàn khác. X rất dịu dàng và không muốn làm tổn thương ai. X tránh tranh luận mặc dù biết rõ ai đúng ai sai. Điều này có thể giúp X duy trì hòa hợp trong nhóm, nhưng cũng có thể khiến X không thể đạt được quyền lợi của mình hoặc giúp người khác cải thiện.

Câu 3: Chia sẻ điểm mạnh, điểm yếu và cách phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu của em

Hướng dẫn trả lời:

Điểm mạnh: em rất giỏi toán, có khả năng giải quyết các bài toán phức tạp một cách nhanh chóng và chính xác. Em cũng rất nhẫn nại và kiên trì, luôn sẵn lòng giúp đỡ bạn bè khi họ gặp khó khăn trong môn này.

Cách phát huy điểm mạnh: em có thể tham gia các câu lạc bộ toán học hoặc tham gia các cuộc thi toán để nâng cao kỹ năng của mình. Đồng thời cũng có thể dành thời gian để hướng dẫn bạn bè, giúp họ hiểu rõ hơn về môn toán.

Điểm yếu: Mặc dù giỏi toán, nhưng kỹ năng viết văn của em lại không tốt. Em thường gặp khó khăn trong việc diễn đạt ý tưởng của mình một cách rõ ràng và sáng tạo.

Cách khắc phục điểm yếu: Để cải thiện kỹ năng viết, em cần đọc thêm nhiều sách và bài viết khác nhau để học hỏi từ ngôn ngữ và phong cách của các tác giả. Em cũng có thể thực hành viết hàng ngày, bắt đầu từ những đoạn văn ngắn và dần dần tăng độ dài. Ngoài ra, em cũng cần tìm kiếm sự phản hồi từ giáo viên hoặc bạn bè để biết được những điểm cần cải thiện trong bài viết của mình.

Nhiệm vụ 4. Điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi

Câu 1: Xác định những điều có thể thay đổi ở bản thân và những thuận lợi, khó khăn khi thay đổi những điều đó

Hướng dẫn trả lời:

Những điều có thể thay đổi của bản thân:

• Thay đổi về năng lực, kĩ năng, thái độ, quan điểm,...

• Thay đổi về môi trường học tập, giao tiếp,...

• ...

Thuận lợi khi thay đổi:

• Có năng lực, kĩ năng để có thể đáp ứng những nhiệm vụ phức tạp hơn

• Có tinh thần trách nhiệm thay đổi 

• Được mọi người ủng hộ 

Khó khăn khi thay đổi: 

• Chưa biết cách thực hiện 

• Bản thân chưa đủ quyết tâm, kiên trì

Câu 2: Giải thích tại sao mỗi cá nhân cần phải thích ứng với sự thay đổi

Hướng dẫn trả lời:

Sự thay đổi là một phần không thể thiếu của cuộc sống và mỗi cá nhân cần phải thích ứng với sự thay đổi vì những lý do sau:

• Phát triển cá nhân: Sự thay đổi thách thức chúng ta, giúp chúng ta học hỏi, phát triển và trở nên mạnh mẽ hơn. Khi chúng ta đối mặt và vượt qua sự thay đổi, chúng ta phát triển kỹ năng mới và nhận ra khả năng của bản thân.

• Cơ hội mới: Sự thay đổi thường mang lại cơ hội mới. Đó có thể là một công việc mới, một mối quan hệ mới, hoặc một cơ hội để học hỏi điều gì đó mới.

• Sự linh hoạt: Khi chúng ta thích ứng với sự thay đổi, chúng ta trở nên linh hoạt hơn, có khả năng đối phó với tình huống không ngờ tới một cách hiệu quả.

Câu 3: Thảo luận cách điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi

Hướng dẫn trả lời:

Điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi có thể là một quá trình đầy thách thức, nhưng cũng rất phần thưởng. Dưới đây là một số cách em có thể thử:

• Đón nhận sự thay đổi

• Tập trung vào những điều có thể kiểm soát

• Đặt mục tiêu và bước tiến nhỏ

• Chăm sóc bản thân

• Tìm kiếm sự hỗ trợ

Câu 4: Kể lại tình huống mà em đã điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi đó

Hướng dẫn trả lời:

Em là một học sinh giỏi và luôn đạt điểm cao trong các bài kiểm tra. Tuy nhiên, khi trường bắt đầu áp dụng hình thức học trực tuyến do dịch Covid-19, em đã gặp khó khăn. Em không quen với việc học qua màn hình máy tính và thường bị phân tâm bởi những thông báo từ điện thoại.

Để thích ứng với sự thay đổi này, em đã thực hiện một số biện pháp. Đầu tiên, em đã tạo ra một không gian học tập yên tĩnh, không có sự xao lãng. Em cũng đã tắt các thông báo không liên quan trên điện thoại trong thời gian học.

Thứ hai, em đã lập kế hoạch học tập cụ thể, ghi chú lại những gì cần học trong ngày và tuần. Điều này giúp em giữ được sự tập trung và không bị lạc hướng.

Cuối cùng, em đã dành thời gian sau mỗi buổi học để ôn lại và tổng kết những kiến thức đã học. Điều này giúp em nắm vững kiến thức và chuẩn bị tốt cho các bài kiểm tra.

Câu 5: Chia sẻ cảm xúc của em khi thích ứng được với sự thay đổi trong cuộc sống

Hướng dẫn trả lời:

Khi em thích ứng được với sự thay đổi trong cuộc sống, em cảm thấy rất vui và hạnh phúc khi nhận ra đã vượt qua được thách thức và đã thích nghi thành công với sự thay đổi, đồng thời em cũng cảm thấy tự tin và khả năng của mình để đối mặt với những thay đổi trong tương lai.

Nhiệm vụ 5. Thực hành điều chỉnh bản thân

Câu 1: Đóng vai các nhân vật điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi trong các tình huống

Tình huống 1: Gia đình A đang sống rất hạnh phúc, A được bố mẹ quan tâm, chiều chuộng. Hằng ngày, A thường thấy gương mặt vui về của bố sau mỗi buổi đi làm về và nghe bố kể về những thành công trong công việc ở nhà máy. Bỗng dưng tai hoạ ập đến, bố A vĩnh viễn mất đi sức lao động sau một tai nạn giao thông. Nếu là A, em sẽ làm gì?

Tình huống 2: Từ nhỏ T thường học ở trường gần nhà. Năm nay, gia đình T chuyển đến nơi ở mới và T cũng phải chuyển trường. Nếu là T, em cần làm gì để có thể thích ứng tốt với sự thay đổi?

Hướng dẫn trả lời:

Tình huống 1: Nếu là A, em sẽ cố gắng thể hiện sự mạnh mẽ và trưởng thành hơn để giúp đỡ gia đình trong thời gian khó khăn này. Em sẽ cố gắng học tập tốt hơn, giúp đỡ mẹ trong việc nhà và chăm sóc bố. Em cũng sẽ tìm cách giữ vững tinh thần lạc quan, khích lệ bố và gia đình vượt qua thử thách.

Tình huống 2: Nếu là T, em sẽ xem việc chuyển trường như một cơ hội để kết bạn mới và học hỏi thêm nhiều điều mới. Em sẽ cố gắng tham gia các hoạt động tập thể ở trường mới để làm quen với môi trường và bạn bè mới. Em cũng sẽ không ngần ngại yêu cầu sự giúp đỡ từ giáo viên và bạn bè khi cần thiết. Dù ban đầu có thể gặp khó khăn, nhưng với thái độ lạc quan và kiên nhẫn, em tin rằng mình sẽ nhanh chóng thích nghi được với môi trường mới.

Câu 2: Nhận xét các phương án điều chỉnh bản thân của các bạn và rút ra bài học cho bản thân

Hướng dẫn trả lời:

Từ các phương án điều chỉnh bản thân của các bạn, em có thể rút ra bài học như sau: cần phải quyết tâm thay đổi, mạnh mẽ và kiên trì, tự tin vào năng lực của bản thân.

Nhiệm vụ 6. Thực hiện một số biện pháp quản lí cảm xúc và ứng xử hợp lí trong các tình huống giao tiếp khác nhau

Câu 1: Thực hiện một số biện pháp để quản lí cảm xúc

Hướng dẫn trả lời:

Một số biện pháp quản lí cảm xúc: 

• Vận dụng sức mạnh của trí tuệ, ngôn từ để quản lý cảm xúc

• Sử dụng ngôn từ khéo léo

• Giải tỏa cảm xúc bằng những hoạt động lành mạnh

• Nâng cao nhận thức về bản thân 

• …. 

Câu 2: Thực hành ứng xử của em trong các tình huống dưới đây

Tình huống 1: Trong lớp có ba bạn chơi thân với nhau, bạn nữ tên H và hai bạn nam tên M và Q. Gần đây, H thể hiện thân thiện với M hơn. Q cảm thấy chạnh lòng và không biết nên phải làm gì và thể hiện thế nào cho phù hợp. Nếu là Q em nên làm gì?

Tình huống 2: Đi học về muộn, bố hỏi K: Hôm nay con lại đi chơi đâu mà về muộn thế? Nghe thấy vậy, K bức xúc nói: Tại sao bố mẹ lúc nào cũng nghĩ con đi chơi là sao, con còn bao nhiêu việc khác chứ K vùng vàng bỏ vào phòng, đóng sập cửa lại. Nếu là K, em nên làm gì?

Tình huống 3: T nhận được tin đạt giải cao trong kì thi học sinh giỏi của trường. Vừa về đến nhà, T gọi to: Bố mẹ ơi, con đạt được ước mơ rồi. Đúng lúc đó, bố mẹ đang mắng em trai về việc chính mảng trong học tập. Bố mẹ chúc mừng T và nêu gương luôn cho em trai. Cảm xúc của T trùng xuống. T nên ứng xử thế nào trong trường hợp này? T nên trao đổi với bố mẹ về cách ứng xử như thế nào với em trai để em không bị khó xử.

Hướng dẫn trả lời:

Tình huống 1: Nếu là Q, em có thể thử trò chuyện với H và M về cảm xúc của mình một cách thân thiện và trung thực. Em có thể nói rằng em cảm thấy bị bỏ rơi và muốn hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa H và M. Đồng thời, em cũng nên tìm cách tạo ra những hoạt động chung để tăng cường mối quan hệ giữa ba người.

Tình huống 2: Nếu là K, em nên thử bình tĩnh lại và trò chuyện với bố mẹ một cách tôn trọng. Em có thể giải thích rằng em đã phải làm nhiều việc khác ngoài việc đi chơi và mong muốn được hiểu và hỗ trợ hơn từ phía bố mẹ.

Tình huống 3: Nếu là T, em có thể chia sẻ với bố mẹ về cảm xúc của mình khi bị so sánh với em trai. Em có thể đề nghị bố mẹ khen ngợi T mà không cần phải so sánh với em trai. Đồng thời, em cũng có thể khuyến khích em trai của mình và giúp em ấy cải thiện trong học tập.

Câu 3: Chia sẻ những tình huống giao tiếp mà em đã kiểm soát cảm xúc để ứng xử phù hợp

Hướng dẫn trả lời:

Ví dụ: các bạn phản đối ý kiến của em khiến em rất tức giận, tuy nhiên em đã bình tĩnh lại và lắng nghe ý kiến của các bạn, từ đó đưa ra những ý kiến hoàn thiện nhất.

Nhiệm vụ 7. Rèn luyện để tự tin thích ứng với sự thay đổi trong cuộc sống

Câu 1: Thực hiện rèn luyện những cách đã đưa ra để tự tin thích ứng với sự thay đổi

Hướng dẫn trả lời:

Từ những cách đưa ra, em có thể rèn luyện bản thân một cách tốt nhất.

Câu 2: Chia sẻ kết quả rèn luyện

Hướng dẫn trả lời:

Em đã thành công trong việc thay đổi bản thân, em cảm thấy rất vui và hạnh phúc.