Soạn mới giáo án Lịch sử 8 CTST bài 9: Các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ chuyển sang giai đoạn Chủ nghĩa Đế quốc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác Tư liệu 9.1, 9.2, mục Em có biết SGK tr.44, 45 và trả lời câu hỏi:

+ Em hãy nêu các biểu hiện của quá trình hình thành chủ nghĩa đế quốc ở châu Âu và châu Mỹ.

+ Xác định thời điểm xuất hiện chủ nghĩa đế quốc.

- GV hướng dẫn HS khai thác tư liệu mục Em có biết: Kênh đào Xuy-ê rất quan trọng đối với hàng hải thế giới. Ngày nay, nó được sử dụng nhiều như những năm 1800. HS tìm hiểu thêm thông tin về những sự kiện quan trọng xảy ra ở kênh đào từ năm 1900 và ghi lại những phát hiện vào vở.

- GV cho HS quan sát thêm hình ảnh về chủ nghĩa đế quốc:

“Thế giới đã bị phân chia” (tranh biếm họa về việc các nước đế quốc phân chia thuộc địa

 vào đầu thế kỉ XX)

Tranh biếm họa đương thời về

các tổ chức độc quyền ở Mỹ

- GV mở rộng, liên hệ thực tế, yêu cầu HS cho biết: Ngày nay, châu Phi vẫn đang vật lộn với những vấn đề do chủ nghĩa đế quốc gây ra. Đó là những vấn đề nào?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác tư liệu, hình ảnh, thông tin trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu những nét chính về quá trình hình thành chủ nghĩa đế quốc.

- GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi mở rộng:

Những vẫn đề ngày nay châu Phi vẫn đang phải vật lộn: chiến tranh, xung đột tại đây đã gây ra tình trạng an ninh bất ổn định, khủng hoảng nhân đạo, dịch bệnh, đói nghèo…

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Những nét chính về quá trình hình thành chủ nghĩa đế quốc

- Sự xuất hiện của các tổ chức độc quyền:

+ Khoảng 30 năm cuối thế kỉ XIX, xuất hiện các công ty độc quyền, kiểm soát gần như hoàn toàn ngành công nghiệp.

+ Kiểm soát toàn bộ các ngành công nghiệp là: các-ten (Đức), xanh-đi-ca (Pháp), tơ-rớt (Mỹ).

- Sự ra đời của tư bản tài chính:

+ Ngân hàng lớn hình thành, trực tiếp tham gia kinh doanh công nghiệp.

+ Sự kết hợp giữa tư bản ngân hàng và tư bản công nghiệp tạo nên tư bản tài chính.

- Hoạt động xuất khẩu tư bản và tranh giành thuộc địa: Hoạt động xuất khẩu tư bản: đầu tư, sản xuất kinh doanh ở các nước thuộc địa và phụ thuộc, cho vay lãi, giành quyền kiểm soát qua thâu tóm cổ phiếu,…

→ Tăng cường cạnh tranh xâm lược thuộc địa.

→ Đánh dấu sự ra đời của chủ nghĩa đế quốc. Như vậy, thời điểm xuất hiện chủ nghĩa đế quốc có thể được tính từ khi các công ty độc quyền xuất hiện từ các nước châu Âu và Mỹ và kết thúc khi mâu thuẫn giữa các nước đế quốc bộc phát thành Chiến tranh thế giới thứ nhất.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Những chuyển biến lớn về kinh tế

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác Tư liệu 9.3, 9.4, thông tin mục 2a SGK tr.46 và trả lời câu hỏi: Các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX có những chuyển biến lớn về kinh tế như thế nào?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác tư liệu, thông tin trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu những chuyển biến lớn về kinh tế của các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

2.  Những chuyển biến lớn về kinh tế, chính sách đối nội, đối ngoại của các đế quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

a. Những chuyển biến lớn về kinh tế

- Sau năm 1870, các công ty độc quyền kiểm soát các ngành kinh tế quan trọng: luyện kim, đóng tàu, khai thác mỏ.

- Giữa thập niên 90 của thế kỉ XIX, thay đổi tốc độ phát triển công nghiệp giữa các nước dẫn đến sự thay đổi vị trí trong 4 nền công nghiệp hàng đầu thế giới:

+ Mỹ vươn lên dẫn đầu thế giới.

+ Đức giữ vị trí thứ hai.

+ Anh và Pháp mất vị thế bá chủ về sản xuất công nghiệp nhưng là hai nước xuất khẩu tư bản nhiều nhất (hệ thống thuộc địa lớn). 

Nhiệm vụ 2: Những chuyển biến trong chính sách đối nội, đối ngoại

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, khai thác mục Em có biết SGK tr.46, 47 và hoàn thành Phiếu học tập số 1: Nêu những nét chính về chính sách đối nội, đối ngoại của các nước đế quốc vào cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

- GV trình chiếu cho HS quan sát thêm hình ảnh về kinh tế các nước đế quốc:

“Con bạch tuộc” – biểu tượng về sự mở rộng xâm lược thuộc địa của đế quốc Anh (tranh biếm họa)

Pháp xâm lược Ma-đa-gát-xca năm 1895 (tranh vẽ)

Tranh biếm họa thể hiện Mỹ đuổi

các nước châu Âu ra khỏi Đô-mi-ni-ca

- GV yêu cầu HS chỉ trên lược đồ Hình 9.5: Xác định vị trí thuộc địa của các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác hình ảnh, tư liệu SGK và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS:

+ Nêu những chuyển biến trong chính sách đối nội, đối ngoại.

+ Chỉ trên lược đồ thuộc địa của các nước đế quốc.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, kết luận.

b. Những chuyển biến trong chính sách đối nội, đối ngoại

Đính kèm kết quả Phiếu học tập số 1 phía dưới Nhiệm vụ 2.

KẾT QUẢ PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1