Giải chi tiết Công dân 9 cánh diều bài 5 Bảo vệ hoà bình

MỞ ĐẦU

Em hãy nêu những việc mà nhân dân Việt Nam đã làm để bảo vệ hoà bình và cho biết ý nghĩa của những việc làm đó

Bài làm chi tiết:

• Từ thuở cha ông dựng nước và giữ nước, khát vọng hòa bình đã hun đúc ý chí, quyết tâm đánh giặc ngoại xâm, cố kết tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Chúng ta coi “binh đao” là việc bất đắc dĩ, nhưng khi đất nước bị xâm lăng, cả nước cùng đồng tâm kháng chiến bảo vệ độc lập chủ quyền, quyết không khuất phục; quyết chiến, quyết thắng.

• Xây dựng, củng cố, phát triển các mối quan hệ song phương, đa phương. Thêm bạn bớt thù; đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ đi vào chiều sâu thực chất; tạo bước chuyển biến mới về hội nhập với phương châm: “Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy với các nước”.

• Tăng cường phổ cập và giáo dục quốc phòng cho toàn dân kiến thức cơ bản về quốc phòng, an ninh. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ các cấp những quan điểm về xây dựng nền quốc phòng vững chắc, thế trận quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân.

1. Hoà bình và biểu hiện của hoà bình 

Em hãy đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:

a) Sự kiện Việt Nam và Hoa Kỳ kí kết Hiệp định Pari đã đem lại những thay đổi gì cho dân tộc Việt Nam? Theo em, những thay đổi đó có ý nghĩa như thế nào đối với công cuộc tái thiết, xây dựng đất nước sau thời kì chiến tranh chống Mỹ, cứu nước?

b) Em hãy nêu những biểu hiện của hoà bình được thể hiện qua thông tin trên. Theo em, hòa bình là gì?

Bài làm chi tiết:

a. Chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Việt Nam, Hoa Kỳ và các nước khác tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, quyền tự quyết và bảo đảm các quyền tự do dân chủ của nhân dân miền Nam Việt Nam. Những thay đổi đó đồng nghĩa với việc nước ta có thể tự quyết định tương lai chính trị của mình, thông qua tổng tuyển cử thật sự tự do và dân chủ 

b. Có quyền quyết định tương lai chính, đồng bào đoàn kết, thương yêu nhau như con một nhà, xóa bỏ thù hằn nghi kỵ, không có sự phân biệt, quyền tự do dân chủ và hoà hợp dân tộc, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân

Hoà bình là tình trạng không có chiến tranh hay xung đột vũ trang, con người được sống trong hoà bình, an toàn

2. Bảo vệ hoà bình và biện pháp bảo vệ hoà bình

Em hãy đọc các thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi: 

a) Từ thông tin 1, theo em để bảo vệ hoà bình, nhân dân Việt Nam đã thực hiện những biện pháp nào?

b) Từ thông tin 2, theo em việc Quân đội Mỹ rải chất độc hóa học xuống Việt Nam đã để lại những hậu quả nào? Từ những hậu quả đó, em hãy làm rõ sự cần thiết của việc bảo vệ hòa bình.

c) Em hãy cho biết để bảo vệ hòa bình cần phải thực hiện các biện pháp nào

Bài làm chi tiết:

a. Thà hi sinh chứ không chịu mất nước, sử dụng biện pháp vũ trang, đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu tổ quốc

b. Làm cho 4.8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm chất độc đi-ô-xin, 3 triệu người là nạn nhân chất độc màu da cam, nhiều căn bệnh hiểm nghèo

c. Giải quyết mâu thuẫn bằng biện pháp hoà bình, tránh xung đột vũ trang, đàm phán, trung gian, hoà giải

3. Xung đột sắc tộc và chiến tranh phi nghĩa 

Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi: 

a) Từ thông tin trên, em hãy nêu nhận xét của mình về cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

b) Em hãy lấy ví dụ về xung đột sắc tộc và cho biết hậu quả của xung đột sắc tộc đó.

c) Theo em, tại sao cần phản đối chiến tranh phi nghĩa và xung đột sắc tộc?

Bài làm chi tiết:

a. Cuộc chiến tranh phi nghĩa, không mang lại lợi ích cho nhân loại, gây ra hậu quả nặng nề

b. Philippines có khoảng gần 100 triệu dân, trong đó có 85% người theo Công giáo, 5% tín đồ Hồi giáo,... Cuộc xung đột giữa người Công giáo với người Hồi giáo do tổ chức Hồi giáo Abu Sayyaf gây ra ở quần đảo Mindanao (hòn đảo lớn thứ hai của Philippines), phía Nam Philippines với khoảng 20% người dân trên đảo theo đạo Hồi. Trong những thập niên qua, khoảng 120.000 người thiệt mạng vì xung đột giữa hai tổ chức này với quân Chính phủ. Tổ chức Abu Sayyaf đã gây ra nhiều vụ bắt cóc, cướp của, giết người. Năm 1986, (MILF) tách khỏi MNLF tuyển mộ 40.000 tay súng và đòi thành lập Nhà nước độc lập gồm 4 tỉnh có đa số dân Hồi giáo ở Mindanao. Từ đó đến nay, xung đột, bắt cóc, giết người thường xuyên xảy ra giữa người Công giáo và các nhóm Hồi giáo tại đây.

c. Chiến tranh phi nghĩa hiểu đơn giản là cuộc chiến do một quốc gia (phe đối lập) gây ra với mục đích xâm chiếm lãnh thổ, áp bức dân tộc yếu thế hơn, nhằm cướp đi tài nguyên, nhân lực hoặc đồng hóa, gây ra thiệt hại về người, vật chất cho người dân đất nước bị xâm chiếm. Chiến tranh phi nghĩa và xung đột sắc tộc gây ra hậu quả không chỉ với nước bị xâm lược mà cả đất nước đi xâm lược. Khi những chàng trai trẻ của nước họ phải ra chiến trường tàn khốc và hi sinh trên đất khách thì gia đình họ vẫn mong chờ tin con của mình trở về. Đây cũng là mất mát đau thương mà nước đi xâm lược phải chịu. Chiến tranh là điều mà toàn nhân loại đều không mong muốn. Bất kể ai được sinh ra đều có quyền được sống và bảo vệ mạng sống của chính mình. Do vậy, không ai có quyền cướp đi mạng sống, người thân, của cải vật chất của chúng ta.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình, không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

A. Bảo vệ hòa bình là trách nhiệm của toàn nhân loại.

B. Chỉ có những quốc gia đang chiến tranh mới mong ước hòa bình.

C. Tất cả các cuộc chiến tranh trên thế giới đều là chiến tranh phi nghĩa.

D. Các nước khi đã có hoà bình thì không cần phải bảo vệ hòa bình.

Bài làm chi tiết:

a. Đồng tình. Đây là trách nhiệm của toàn nhân loại, không phải của riêng ai hết

b. Không đồng tình. Tất cả quốc gia trên thế giới đều mong muốn có được hoà bình, đất nước phát triển, nhân dân ấm no, hạnh phúc

c. Đồng tình. Chung quy lại xem xét dựa trên nguồn gốc của chiến tranh, ta có thể nhận định được tất cả cuộc chiến tranh nổ ra đều phi nghĩa 

d. Không đồng tình. Bảo vệ hoà bình phải được diễn ra mọi lúc mọi nơi

Câu 2: Theo em, học sinh có thể tham gia tuyên truyền về hòa bình và bảo vệ hòa bình bằng những hình thức, việc làm cụ thể nào dưới đây? Em hãy cho biết ý nghĩa của những việc làm đó.

A. Tham gia các cuộc thi trong nước và quốc tế để tuyên truyền về hoà bình và khát vọng hòa bình.

B. Nghiên cứu về lịch sử các cuộc chiến tranh và hậu quả nặng nề của chúng để nỗ lực rèn luyện bản thân, sẵn sàng tham gia bảo vệ hòa bình khi đủ điều kiện.

C. Vận động gia đình, người thân, bạn bè sẵn sàng tham gia bảo vệ hoà bình.

D. Lên án, phê phán các cuộc chiến tranh phi nghĩa và xung đột sắc tộc thông qua bài viết, bài thơ và tác phẩm hội hoạ,...

Bài làm chi tiết:

Có thể tham gia tất cả các hình thức trên vì quy mô lớn, đủ sức lan toả, bản thân chúng ta đều có thể thực hiện được

Câu 3: Em hãy đọc trường hợp dưới đây và nêu nhận xét của em về các ý kiến của mỗi nhân vật.

Sau khi xem bản tin về tình hình xung đột ở một số quốc gia trên thế giới trong giai đoạn hiện nay, K lên tiếng phản đối việc dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn giữa các nước. T thì cho rằng xung đột chỉ có thể chấm dứt bằng cách sử dụng sức mạnh vũ trang

Bài làm chi tiết:

Ý kiến của K là vô cùng sáng suốt. Hiện nay có rất nhiều biện pháp bảo vệ hoà bình mà không nhất thiết phải sử dụng vũ trang, có thể kể đến như: đàm phán, nhân nhượng, ngoại giao… Tư tưởng của bạn T khuynh hướng bạo lực, rất dễ dàng châm ngòi nổ cho chiến tranh 

Câu 4: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: "Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước". Em hãy trình bày hiểu biết của em về lời dạy của Bác.

Bài làm chi tiết:

Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Bác Hồ với Trung ương Đảng, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận và các đoàn thể từ “Thủ đô gió ngàn” Việt Bắc trở về tiếp quản Thủ đô Hà Nội do chính quyền Pháp bàn giao theo Hiệp định Giơ-ne-vơ (1954) về đình chiến ở Đông Dương. Bác Hồ đã gặp mặt, căn dặn và giao nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn Quân Tiên Phong về tiếp quản Thủ đô tại Đền Giếng trong khu di tích Đền Hùng. Bác giảng giải nhiều điều và căn dặn: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Câu nói nổi tiếng đó của Bác như lời hịch của non sông đã in đậm trong tâm trí của mỗi người dân, thể hiện tư tưởng lớn của bậc vỹ nhân về dựng nước và giữ nước…

Làm theo lời Bác, dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng Việt Nam đã vượt qua bao thử thách, cam go, giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác, ghi những mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Ngày nay, đất nước đang trên đà đổi mới và không ngừng phát triển; tuy nhiên, các thế lực thù địch vẫn không từ bỏ âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng nước ta. Khắc ghi lời Bác dạy năm xưa, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân quyết tâm bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam và xây dựng thành công CNXH vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

VẬN DỤNG 

Câu 1: Em hãy sưu tầm những câu chuyện về các nhân vật nồi tiếng đã có cống hiến cho hòa bình và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Bài làm chi tiết:

Ellen Johnson-Sirleaf, chủ nhân giải Nobel Hòa bình năm 2011, là phụ nữ đầu tiên lãnh đạo một quốc gia châu Phi thông qua bầu cử. Bà Ellen cùng Leymah Gbowee và Tawakkol Karman giành giải thưởng danh giá này vì cuộc đấu tranh phi bạo lực cho sự an toàn của phụ nữ và quyền tham gia công cuộc xây dựng hòa bình của phái đẹp. Người phụ nữ Liberia nổi tiếng là người cứng rắn và chuyên đấu tranh vì phụ nữ.

Năm 2009, chủ nhân giải thưởng Nobel Hòa bình chính là Tổng thống Barack Obama. Lãnh đạo da màu đầu tiên của nước Mỹ góp công lớn tăng cường việc ngoại giao quốc tế và hợp tác giữa các dân tộc trên thế giới. Ông chủ Nhà Trắng là người nỗ lực đưa Iran quay trở lại bàn đàm phán trực tiếp với Mỹ về vấn đề hạt nhân.

Câu 2: Từ những hiểu biết về hòa bình và bảo vệ hoà bình, em hãy viết một đoạn ngắn/sáng tác một bài thơ/vẽ tranh/thiết kế thông điệp bày tỏ nguyện vọng của em về một thể giới hòa bình.

Bài làm chi tiết: