Giải chi tiết Hóa học 12 CTST bài 1 Ester - Lipid
Hướng dẫn giải chi tiết bài 1 Ester - Lipid sách mới Hóa học 12 Chân trời sáng tạo. Lời giải chi tiết, chuẩn xác, dễ hiểu sẽ giúp các em hoàn thành tốt các bài tập trong chương trình học. Baivan.net giải chi tiết tất cả các bài tập trong sgk. Hi vọng sẽ trở thành người bạn đồng hành cùng các em trong suốt quá trình học tập.
MỞ ĐẦU
Triglyceride (chất béo) thuộc loại ester, là một loại lipid có trong cơ thể người. Nếu hàm lượng triglyceride trong máu cao hơn mức bình thường có thể dẫn đến tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, mỡ máu, gan nhiễm mỡ, đột quỵ…
Ester là gì? Lipid là gì? Chúng có những tính chất cơ bản và ứng dụng nào?
Bài làm chi tiết:
- Khi thay thế nhóm -OH ở nhóm carboxyl (-COOH) của carboxyl acid bằng nhóm -OR’ thì được ester. Trong đó R’ là gốc hydrocarbon.
- Lipid là triester của glycerol với acid béo.
Ester | Lipid | |
Tính chất cơ bản | - Hầu hết ester nhẹ hơn nước, thường ít tan trong nước. - Phản ứng đặc trưng của ester là phản ứng thủy phân. | - Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ không phân cực. - Phản ứng đặc trưng của chất béo là phản ứng thủy phân. |
Ứng dụng | - Nhiều ester được dùng làm dung môi. - Một số ester được dùng làm hương liệu trong công nghiệp thực phẩm, mĩ phẩm,.. | Trong cơ thể chất béo là nguồn cung cấp và dự trữ năng lượng. |
1. ESTER
Thảo luận 1: Em hãy xác định gốc R’ trong các ester ở ví dụ 1
Bài làm chi tiết:
Gốc R’ trong các ester là:
- Ethyl formate: C2H5.
- Methyl acetate: CH3.
Thảo luận 2: Carboxylic acid và alcohol nào đã tạo ra ester CH3COOC2H5?
Bài làm chi tiết:
Acetic acid và ethylic alcohol tạo ra ester CH3COOC2H5.
Thảo luận 3: Isopropyl formate là một ester có trong cà phê Arabica (còn gọi là cà phê chè). Viết công thức cấu tạo của isopropyl formate.
Bài làm chi tiết:
Isopropyl formate có công thức cấu tạo: HCOO-CH(CH3)-CH3.
Thảo luận 4: Viết công thức cấu tạo và gọi tên các ester có cùng công thức phân tử C4H8O2.
Bài làm chi tiết:
Công thức cấu tạo và gọi tên các ester có cùng công thức phân tử C4H8O2:
- H-COO-CH2-CH2-CH3: propyl formate.
- H-COO-CH(CH3)-CH3: isopropyl formate.
- CH3-COO-CH2-CH3: ethyl acetate.
- CH3-CH2-COO-CH3: methyl propiomate.
Thảo luận 5: Sắp xếp theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi của các chất sau: methyl formate, acetic acid và ethyl alcohol.
Bài làm chi tiết:
Chiều tăng dần nhiệt độ sôi của các chất là: ethyl formate, ethyl alcohol, acetic acid.
Thảo luận 6: Hãy nêu một số đặc điểm khác nhau của phản ứng thủy phân ester trong môi trường acid và phản ứng xà phòng hóa ester.
Bài làm chi tiết:
Đặc điểm khác nhau của phản ứng thủy phân ester trong môi trường acid và phản ứng xà phòng hóa ester:
- Thủy phân ester trong môi trường acid là phản ứng thuận nghịch còn trong môi trường base là phản ứng một chiều.
- Sản phẩm khác sinh ra khi thủy phân trong môi trường acid là carboxylic acid còn trong môi trường base là muối của carboxylic acid.
Thảo luận 7: Em hãy cho biết vai trò của dung dịch H2SO4 đặc trong phản ứng ester hóa.
Bài làm chi tiết:
Vai trò của dung dịch H2SO4 đặc trong phản ứng ester hóa là chất xúc tác, dùng để hút nước và làm tăng hiệu suất phản ứng.
2. CHẤT BÉO
Thảo luận 8: Quan sát bảng 1.2, hãy nhận xét đặc điểm cấu tạo của acid béo.
Bài làm chi tiết:
Đặc điểm cấu tạo của acid béo: là một loại carboxylic acid dài, không no hoặc no, được cấu tạo từ một chuỗi hydrocarbon và gốc carboxyl (-COOH).
Thảo luận 9: Acid béo nào trong bảng 1.2 thuộc nhóm omega-6?
Bài làm chi tiết:
Acid béo thuộc nhóm omega-6: oleic acid, linoleic acid.
Thảo luận 10: Giải thích vì sao các chất béo không tan trong nước.
Bài làm chi tiết:
Ta thường thấy các chất phân cực dễ tan trong các dung môi phân cực như nước và các chất không phân cực thì ngược lại. Ở phân tử chất béo các chuỗi hydrocarbon dài và không phân cực chiếm hầu hết thể tích phân tử. Do vậy các chất béo không tan trong nước.
Luyện tập: Chất hữu cơ G được dùng phổ biến trong mĩ phẩm và phụ gia thực phẩm. Khi thủy phân hoàn toàn bất kì chất béo nào đều thu được G. Xác định chất G.
Bài làm chi tiết:
Chất G chính là glycerol.
BÀI TẬP
Bài 1: Có bao nhiêu ester có công thức phân tử C3H6O2?
A. 2. | B. 3. | C. 4. | D. 5. |
Bài làm chi tiết:
Ester có công thức phân tử C3H6O2: HCOOC2H5, CH3COOCH3.
Đáp án A.
Bài 2: Chất X có công thức phân tử C4H8O2. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH đun nóng, thu được chất Y có công thức phân tử C3H5O2Na. X có công thức cấu tạo là:
A. HCOOCH2CH2CH3. | B. HCOOCH(CH3)2. |
C. CH3COOC2H5. | D. C2H5COOCH3. |
Bài làm chi tiết:
- Chất Y có công thức phân tử là CH3CH2COONa nên công thức hóa học của acid tạo nên ester là: CH3CH2COOH.
- Ester X có công thức phân tử là C4H8O2 nên alcohol tạo nên X là CH3OH.
Công thức của ester X là CH3CH2COOCH3 Đáp án D.
Bài 3: Hoàn thành các phương trình phản ứng theo sơ đồ (X, Y, Z, T, W là các hợp chất hữu cơ khác nhau; T chỉ chứa một loại nhóm chức):
Bài làm chi tiết:
- Vì Y được tạo thành từ Z thông qua men giấm nên Z là C2H5OH và Y là CH3COOH.
PTHH: C2H5OH + O2 men giấm→ CH3COOH + H2O.
- X thủy phân trong môi trường acid tạo ra Y và Z nên X là CH3COOC2H5.
PTHH: CH3COOC2H5 + H2O ⇌ CH3COOH + C2H5OH (H+, to).
- PTHH: C2H5OH + HCOOH ⇌ HCOOC2H5 + H2O (H2SO4 đặc, to).
Vậy W là HCOOC2H5.
3CH3COOH + C3H5(OH)3 ⇌ (CH3COO)3C3H5 + 3H2O (H2SO4 đặc, to).
Vậy T là (CH3COO)3C3H5.
Giải Hóa học 12 chân trời, giải bài 1 Ester - Lipid Hóa học 12 chân trời sáng tạo, giải hóa học 12 CTST bài 1 Ester - Lipid