Giải chi tiết tin học ứng dụng 12 cánh diều bài 1: Giới thiệu nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị trong ngành Công nghệ thông tin

KHỞI ĐỘNG

Điều 52 của Luật Công nghệ thông tin số 67/2006/QH11 đề cập đến các loại hình dịch vụ công nghệ thông tin, trong đó có:

– Tích hợp hệ thống, chạy thử, dịch vụ quản lí ứng dụng, cập nhật, bảo mật.

- Thiết kế, lưu trữ, duy trì trang thông tin điện tử.

- Bảo hành, bảo trì, bảo đảm an toàn mạng và thông tin.

– Cập nhật, tìm kiếm, lưu trữ, xử lí dữ liệu và khai thác cơ sở dữ liệu.

Em hãy nêu tên một chủ đề tin học đã học và cho biết loại hình dịch vụ nào trên đây cần những kiến thức, kĩ năng trong chủ đề đó.

Bài làm chi tiết:

Một chủ đề tin học mà em đã học là "Cơ sở dữ liệu". Trong chủ đề này, một loại hình dịch vụ công nghệ thông tin cần kiến thức và kỹ năng là "Cập nhật, tìm kiếm, lưu trữ, xử lí dữ liệu và khai thác cơ sở dữ liệu". Điều này bao gồm việc thiết kế cơ sở dữ liệu, lưu trữ dữ liệu, cập nhật dữ liệu, tìm kiếm dữ liệu, xử lý dữ liệu và khai thác thông tin từ cơ sở dữ liệu để đáp ứng nhu cầu của người dùng.

1. NHÓM NGHỀ DỊCH VỤ TRONG NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

2. NHÓM NGHỀ QUẢN TRỊ TRONG NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

Hoạt động: Trong cuốn “Tài liệu những điều cần biết về nghề Công nghệ thông tin" do Bộ Thông tin và Truyền thông phát hành có hình minh hoạ những công việc của kĩ sư quản trị mạng (Hình 1). Theo em:

1) Để làm kĩ sư quản trị mạng, có bắt buộc phải giỏi lập trình hay không?

2) Trong lĩnh vực Công nghệ thông tin, có thể chọn những nghề gì nếu không giỏi lập trình?

Bài làm chi tiết:

1) Kỹ sư quản trị mạng có cần giỏi lập trình hay không?

Mức độ cần thiết của kỹ năng lập trình cho Kỹ sư quản trị mạng phụ thuộc vào vai trò cụ thể và môi trường làm việc. Tuy nhiên, kiến thức cơ bản về lập trình sẽ mang lại nhiều lợi ích:

• Tự động hóa các tác vụ: Viết script để tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại.
• Hiểu rõ cách thức hoạt động của mạng: Nắm bắt nguyên lý và giao thức mạng.
• Khắc phục sự cố hiệu quả: Phân tích và giải quyết vấn đề nhanh chóng.
• Phát triển các giải pháp mạng: Tùy chỉnh và tối ưu hóa hệ thống mạng.

Tuy nhiên, không bắt buộc phải giỏi lập trình để trở thành Kỹ sư quản trị mạng. Nhiều vị trí chỉ yêu cầu kiến thức về:

• Hệ thống mạng: Cấu trúc, giao thức, thiết bị mạng.
• Bảo mật mạng: Các mối đe dọa, giải pháp bảo mật, quản lý truy cập.
• Hệ điều hành: Windows, Linux, Cisco IOS.
• Khả năng giải quyết vấn đề: Phân tích, troubleshoot, và tìm kiếm giải pháp.

2) Các lựa chọn nghề nghiệp trong lĩnh vực Công nghệ thông tin nếu không giỏi lập trình:

• Quản trị hệ thống: Cài đặt, cấu hình, bảo trì hệ thống máy tính.
• Quản trị cơ sở dữ liệu: Thiết kế, cài đặt, quản lý, bảo trì cơ sở dữ liệu.
• Hỗ trợ kỹ thuật: Cung cấp hỗ trợ cho người dùng về phần mềm, phần cứng, mạng.
• Phân tích dữ liệu: Thu thập, phân tích dữ liệu để đưa ra.
• Kiểm thử phần mềm: Đảm bảo chất lượng phần mềm thông qua kiểm thử.
• Bảo mật mạng: Bảo vệ hệ thống mạng khỏi các mối đe dọa.
• Quản trị dự án CNTT: Lập kế hoạch, thực hiện, giám sát dự án CNTT.
• Giáo viên CNTT: Dạy học về CNTT cho các đối tượng khác nhau.

Luyện tập: Học sinh được chia thành các nhóm, mỗi nhóm thực hiện Nhiệm vụ 1 hoặc Nhiệm vụ 2 sau đây theo sự phân công của giáo viên.

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu nhu cầu nhân lực trong hiện tại và tương lai gần về nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị trong ngành Công nghệ thông tin.

Yêu cầu: Nêu được một số thông tin tổng hợp về nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin nói chung ở nước ta dựa trên các nguồn đáng tin cậy.

Hướng dẫn thực hiện:

Bước 1. Dùng máy tìm kiếm để tìm kiếm cụm từ “Nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin".

Bước 2. Chọn trong kết quả trả về một vài trang từ các nguồn đáng tin cậy, ví dụ các trang web của tổ chức chuyên nghiên cứu thị trường lao động, doanh nghiệp chuyên về tuyển dụng lao động.

Gợi ý: Trang web của TopDev (https://topdev.vn/page/bao-cao-it-viet-nam) được cập nhật mỗi quý với những thông tin và số liệu mới nhất của thị trường lao động, có báo cáo chuyên đề về tình hình nhân lực công nghệ thông tin. Sự phát triển thị trường lao động trong lĩnh vực dịch vụ và quản trị có tác động trực tiếp đến nhu cầu nhân lực của nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị trong ngành Công nghệ thông tin.

Bước 3. Đọc những trang đã chọn, trích ra những thông tin cần thiết theo yêu cầu của nhiệm vụ.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu thực tế về tuyển dụng các nghề (nhóm nghề) để cập trong bài học.

Yêu cầu: Với mỗi nghề (nhóm nghề) được đề cập trong bài học, thu thập từ các thông báo tuyển dụng liên quan một số thông tin như:

a) Tổ chức, doanh nghiệp có tuyển dụng nhân lực của nghề này.

b) Tên vị trí công việc cụ thể dành cho ứng viên; cho biết mô tả công việc mà nhà tuyển dụng đưa ra.

c) Yêu cầu kiến thức, kĩ năng đối với ứng viên.

Hướng dẫn thực hiện:

Bước 1. Sử dụng máy tìm kiếm và biểu thức tìm kiếm, ví dụ: “tuyển” AND “kĩ thuật viên IT”, “tuyển” AND “quản trị mạng".... Chú ý: Có thể cần điều chỉnh phần tên gọi nghề nếu như tổng số trang trong kết quả nhận được quá thấp.

Bước 2. Chọn xem một vài trang đầu tiên trong các kết quả trả về có nội dung liên quan và từ các nguồn có độ tin cậy cao: các trang web của tổ chức, doanh nghiệp lớn; các trang web chuyên về tuyển dụng lao động.... Từ đó, thu thập thông tin để thực hiện yêu cầu a.

Bước 3. Xem chi tiết một số thông báo tuyển dụng để thực hiện yêu cầu b và c.

Bài làm chi tiết:

Nhiệm vụ 1:

Nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin nói chung:

• Hiện tại:
  • Theo báo cáo của TopDev, nhu cầu nhân lực ngành công nghệ thông tin Việt Nam dự kiến sẽ thiếu hụt khoảng 1 triệu người vào năm 2023.
  • Nhóm nghề Lập trình viên và Phát triển phần mềm là nhóm có nhu cầu nhân lực cao nhất, tiếp theo là nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị.
• Tương lai gần:
  • Nhu cầu nhân lực cho ngành công nghệ thông tin dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao trong những năm tới do sự phát triển của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, dữ liệu lớn, v.v.
  • Nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các hoạt động vận hành, bảo trì và phát triển hệ thống công nghệ thông tin.

Nhu cầu nhân lực cụ thể cho nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị:

• Hiện tại:
  • Nhu cầu cao cho các vị trí như:
    • Kỹ thuật viên quản trị mạng
    • Chuyên viên quản trị hệ thống
    • Chuyên viên tư vấn giải pháp CNTT
    • Quản lý dự án CNTT
  • Mức lương cho các vị trí trong nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị dao động từ 10 triệu đến 30 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào kinh nghiệm và năng lực của ứng viên.
• Tương lai gần:
  • Nhu cầu cao cho các vị trí chuyên sâu về:
    • Bảo mật mạng
    • Quản trị dữ liệu lớn
    • Quản trị dịch vụ đám mây
    • DevOps

Kỹ năng cần thiết cho nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị:

• Kỹ năng quản lý:
  • Kỹ năng lập kế hoạch, tổ chức, điều phối và kiểm soát công việc.
  • Kỹ năng lãnh đạo và quản lý nhân sự.
• Kỹ năng giao tiếp:
  • Kỹ năng giao tiếp hiệu quả bằng văn bản và lời nói.
  • Kỹ năng thuyết trình và đàm phán.
• Kỹ năng giải quyết vấn đề:
  • Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề logic.
  • Kỹ năng ra quyết định và xử lý tình huống khẩn cấp.
• Kiến thức về CNTT:
  • Kiến thức về các hệ thống mạng, hệ điều hành, cơ sở dữ liệu, v.v.
  • Kiến thức về các ứng dụng CNTT phổ biến.

Nhiệm vụ 2:

Tìm hiểu thực tế về tuyển dụng các nghề trong nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị

Để cập nhật bài học về nhu cầu tuyển dụng thực tế cho nhóm nghề Dịch vụ và Quản trị trong ngành Công nghệ thông tin, sau đây là thông tin thu thập từ các thông báo tuyển dụng cho một số vị trí tiêu biểu:

1. Kỹ thuật viên quản trị mạng:

a) Tổ chức, doanh nghiệp:

• FPT Telecom
• VNPT
• Viettel
• CMC Corporation
• Tập đoàn FPT

b) Tên vị trí công việc:

• Kỹ thuật viên quản trị mạng LAN/WAN
• Kỹ thuật viên hỗ trợ hệ thống mạng
• Chuyên viên vận hành mạng

c) Mô tả công việc:

• Cài đặt, cấu hình, bảo trì và quản lý hệ thống mạng LAN/WAN.
• Khắc phục sự cố mạng và hỗ trợ người dùng.
• Giám sát hiệu suất mạng và đảm bảo an ninh mạng.

d) Yêu cầu kiến thức, kỹ năng:

• Có kiến thức về hệ thống mạng, giao thức mạng và thiết bị mạng.
• Có kinh nghiệm cài đặt, cấu hình và quản trị hệ thống mạng.
• Có khả năng giải quyết vấn đề và xử lý sự cố mạng.
• Có kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm tốt.

2. Chuyên viên quản trị hệ thống:

a) Tổ chức, doanh nghiệp:

• Tập đoàn FPT
• VNG Corporation
• Tập đoàn Vingroup
• Viettel
• FPT Software

b) Tên vị trí công việc:

• Chuyên viên quản trị hệ thống Windows/Linux
• Chuyên viên quản trị cơ sở dữ liệu
• Kỹ thuật viên ảo hóa

c) Mô tả công việc:

• Cài đặt, cấu hình, bảo trì và quản trị hệ thống máy tính Windows/Linux.
• Cài đặt, cấu hình, bảo trì và quản trị cơ sở dữ liệu.
• Quản lý tài khoản người dùng và phân quyền truy cập.
• Khắc phục sự cố hệ thống và hỗ trợ người dùng.

d) Yêu cầu kiến thức, kỹ năng:

• Có kiến thức về hệ điều hành Windows/Linux, cơ sở dữ liệu và phần mềm ứng dụng.
• Có kinh nghiệm cài đặt, cấu hình và quản trị hệ thống máy tính.
• Có khả năng giải quyết vấn đề và xử lý sự cố hệ thống.
• Có kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm tốt.

3. Chuyên viên tư vấn giải pháp CNTT:

a) Tổ chức, doanh nghiệp:

• Tập đoàn FPT
• CMC Corporation
• IBM Việt Nam
• Tập đoàn Vingroup
• FPT Software

b) Tên vị trí công việc:

• Chuyên viên tư vấn giải pháp CNTT
• Chuyên viên bán hàng giải pháp CNTT
• Kỹ sư tư vấn trước bán hàng

c) Mô tả công việc:

• Phân tích nhu cầu CNTT của khách hàng và đề xuất giải pháp phù hợp.
• Giới thiệu và thuyết trình giải pháp cho khách hàng.
• Tham gia triển khai và hỗ trợ khách hàng sử dụng giải pháp.

d) Yêu cầu kiến thức, kỹ năng:

• Có kiến thức về các giải pháp CNTT như hệ thống mạng, hệ thống quản trị, phần mềm ứng dụng, v.v.
• Có khả năng phân tích nhu cầu khách hàng và đề xuất giải pháp phù hợp.
• Có kỹ năng giao tiếp, thuyết trình và đàm phán tốt.
• Có khả năng làm việc độc lập và làm việc nhóm tốt.

4. Quản lý dự án CNTT:

a) Tổ chức, doanh nghiệp:

• FPT Software
• Tập đoàn FPT
• VNG Corporation
• Viettel
• CMC Corporation

b) Tên vị trí công việc:

• Quản lý dự án CNTT
• Trưởng nhóm dự án
• Quản lý dự án phần mềm

c) Mô tả công việc:

• Lập kế hoạch, tổ chức, điều phối và kiểm soát thực hiện dự án CNTT.
• Quản lý tài nguyên dự án và đảm bảo tiến độ dự án.
• Giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện dự án.

d) Yêu cầu kiến thức, kỹ năng:

• Có kiến thức về quản lý dự án CNTT.
• Có kinh nghiệm quản lý dự án CNTT.
• Có kỹ năng

Vận dụng: Nếu chọn nhóm nghề quản trị, em sẽ chọn Quản trị mạng hay Quản trị và bảo trì hệ thống? Vì sao?

Bài làm chi tiết:

Ví dụ với Quản trị mạng:

Vì em thích làm việc với các thiết bị mạng, cài đặt, cấu hình và bảo trì hệ thống mạng. Em có thể tận dụng kỹ năng kỹ thuật của mình để quản lý và duy trì cơ sở hạ tầng mạng của một tổ chức.

TỰ KIỂM TRA

Câu 1: Kĩ thuật viên công nghệ thông tin làm những việc gì?

Bài làm chi tiết:

Công việc:

- Cài đặt và cấu hình hệ thống.

- Quản trị hệ thống.

- Hỗ trợ kỹ thuật.

- Phát triển phần mềm.

- Lắp đặt và bảo trì mạng.

- Nghiên cứu và phát triển công nghệ mới.

- Tư vấn giải pháp công nghệ thông tin cho doanh nghiệp.

- Giảng dạy về công nghệ thông tin.

Câu 2: Kĩ sư quản trị mạng làm những việc gì?

Bài làm chi tiết:

Công việc:

- Thiết kế, xây dựng và triển khai hệ thống mạng máy tính.

- Cấu hình và quản trị các thiết bị mạng như router, switch, firewall.

- Giám sát và bảo trì hệ thống mạng.

- Khắc phục sự cố mạng và bảo mật hệ thống.

- Hỗ trợ người dùng sử dụng hệ thống mạng.

Câu 3: Kĩ sư an toàn thông tin làm những việc gì?

Bài làm chi tiết:

Công việc:

- Đánh giá và phân tích rủi ro an ninh mạng.

- Thiết kế và triển khai các giải pháp bảo mật mạng.

- Giám sát và bảo trì hệ thống an ninh mạng.

- Phản ứng và xử lý các sự cố an ninh mạng.

- Nâng cao nhận thức về an ninh mạng cho nhân viên.

Câu 4: Công việc quản trị mạng khác với quản trị và bảo trì hệ thống ở những điểm nào?

Bài làm chi tiết:

Quản trị mạng và quản trị và bảo trì hệ thống là hai vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động hiệu quả và an toàn của hệ thống thông tin. Mỗi vị trí có mục tiêu, phạm vi công việc, kỹ năng cần thiết và mức lương khác nhau.