Giải SBT Cánh diều Tin học 10 Bài 10,11: Chương trình con và thư viện các chương trình con có sẵn. Thực hành lập trình với hàm và thư viện

Câu F45. Các ước thực sự

Ước thực sự của số nguyên dương n là các ước nguyên dương khác l và n. Xây dựng hàm divisors với tham số là số nguyên dương n và trả về số lượng ước thực sự của n, (0 ≤ n ≤ 1012). Viết chương trình nhập vào số nguyên dương n từ bàn phím, (0 ≤ n ≤ 1012), sử dụng hàm đã xây dựng đưa ra màn hình số ước thực sự của n.

Ví dụ:

Gợi ý:

• Điều kiện để số nguyên dương p là ước thực sự của n là: l < p < n và n % p == 0.

Nếu p là ước thực sự của n thì q = n//p cũng là ước thực sự của n. Đặc biệt, p == q khi và chỉ khi p2 = n

• Như vậy ta chỉ cần tìm các p thoả mãn điều kiện (với 0 ≤ n ≤ 1012):

1 ≤ p ≤ n ≤ [ n + 0.5]

Trả lời:

Tham khảo chương trình sau:

Câu F46. Số nguyên tố

Số nguyên tố là số nguyên lớn hơn 1, chỉ chia hết cho 1 và chính nó. Xây dựng hàm prime kiểm tra số nguyên không âm n (0 ≤ n ≤ 1012) có phải là số nguyên tố hay không, trả về True nếu n là số nguyên tố và False trong trường hợp ngược lại. Viết chương trình nhập số nguyên không âm n (0 ≤ n ≤ 1012) vào từ bàn phím, sử dụng hàm đã xây dựng đưa ra màn hình kết quả kiểm tra n có phải là số nguyên tố hay không.

Ví dụ:

Gợi ý:

• Số 2 là số nguyên tố.
• Số 0, 1 và các số chẵn lớn hơn 2 không phải là số nguyên tố.
• Các số lẻ lớn hơn 2: n là hợp số khi và chỉ khi tồn tại một ước p≤n (với 0 ≤ n ≤ 1012). Ở trường hợp này chỉ cần kiểm tra có tồn tại p hay không.

Trả lời:

Tham khảo chương trình sau:

Câu F47. Tổng chữ số

Xây dựng hàm sum_ digits tính tổng các chữ số của số nguyên dương n. Viết chương trình nhập số nguyên không âm n từ bản phím, sử dụng hàm đã xây dựng đưa ra màn hình tổng các chữ số của n.

Ví dụ:

Gợi ý:

Hàm được xây dựng dựa trên cơ sở hai phép xử lí:

• Trích chữ số hàng đơn vị của n: n % 10.
• Xoá chữ số hàng đơn vị của n: n // 10.

Việc xử lí kết thúc khi có n bằng 0

Trả lời:

Tham khảo chương trình sau:

Câu 48. Cấp số cộng

Ba số a, b, c theo trình tự tạo thành một cấp số cộng nếu tồn tại d để b = a + d và c = b + d. Hãy xây dựng hàm kiểm tra ba số a, b, c có tạo thành một cấp số cộng hay không và trả về giá trị True hoặc False tương ứng. Viết chương trình nhập từ bàn phím ba số thực trên cùng một dòng, các số cách nhau ít nhất một dấu cách. Sử dụng hàm đã tạo để kiểm tra ba số này có tạo thành cấp số cộng hay không (nếu cần thiết có thể đổi chỗ cho nhau) và đưa ra thông báo “Yes” hoặc “No” tương ứng.

Gợi ý: Nên sử dụng các hàm max, min của hệ thống.

Ví dụ:

Gợi ý:

Điều kiện để ba số a, b, c theo trình tự đã nêu tạo thành một cấp số cộng là b - a = = c - b. Với ba số x, y, z muốn kiểm tra xem có thể đổi chỗ để được ba số hạng liên tiếp của một cấp số cộng hay không, ta có thể sắp xếp chúng theo thứ tự tăng dần và sau đó kiểm tra điều kiện tạo cấp số cộng. Cách viết ngắn gọn nhất để sắp xếp ba số theo thứ tự tăng dần là:

x,y,z = min (x,y,z), x + y + z - min (z, y, z) - max (x, y,z) , max (x,y,z)

Trả lời:

Tham khảo chương trình sau:

Câu F49. Cấp số nhân

Ba số a, b, c theo trình tự tạo thành một cấp số nhân nếu tồn tại q để b = aq và c = bq. Hãy xây dựng hàm kiểm tra ba số a, b, c có tạo thành một cấp số nhân hay không và trả về giá trị True hoặc False tương ứng. Viết chương trình nhập từ bàn phím ba số thực trên cùng một dòng, các số cách nhau ít nhất một dấu cách, sử dụng hàm đã nhập để kiểm tra ba số này có tạo thành cấp số nhân hay không (nếu cần thiết có thể đổi chỗ cho nhau) và đưa ra thông báo “Yes” hoặc “No” tương ứng.

Ví dụ:

Gợi ý:

Điều kiện để ba số a, b, c theo trình tự đã nêu tạo thành một cấp số nhân là bb = = ac.

Trả lời:

Tham khảo chương trình sau:

Câu F50. Sai số

Trong các hệ thống hoạt động độc lập (máy bay không người lái, hệ thống phòng không, các trạm tự hành, ...) thời gian được tính độc lập trong sơ đồ điều khiển bằng giải thuật riêng. Giải thuật tính thời gian của một hệ thống phòng không cho kết quả trễ 10-6 giây cho mỗi giây hoạt động. Độ trễ này sẽ được tích luỹ trong quá trình hệ thống hoạt động liên tục. Như vậy nếu hệ thống hoạt động liên tục trong 8 giây thì thời gian tính được sẽ bị lệch đi 8 × 10-6 giây.

Em hãy xây dựng hàm delay với tham biến t là số giờ trả về kết quả số giây bị trễ dưới dạng số thực. Viết chương trình nhập từ bàn phím một số thực a là số giờ hoạt động liên tục của hệ thống, sử dụng hàm nói trên tính sai số khoảng cách (theo mét) khi xác định vị trí vật thể bay với tốc độ 1 700 m/s. Đưa kết quả tính được ra màn hình với độ chính xác làm tròn tới mét.

Gợi ý:

• Để làm tròn x tới k chữ số lẻ, dùng hàm round (x, k) của hệ thống.
• Để dễ đọc số nguyên lớn có thể dùng dấu gạch dưới để tách các nhóm số, ví dụ 1 000 có thê viết là 1_ 000.

Ví dụ: