Giải sinh học 12 bài 43: Trao đổi vật chất trong hệ sinh thái

• Chuỗi thức ăn là một dạy các sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. 
• Trong chuỗi thức ăn, mỗi loài vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích trước, vừa là sinh vật bị mắt xích sau tiêu thụ
• Có 2 loại chuỗi thức ăn:
• Sinh vật tự dưỡng --> động vật ăn thực vật --> động vật ăn động vật

Ví dụ: Lúa --> chuột --> rắn

• Sinh vật phân giải mùn bã hữu cơ --> động vật ăn sinh vật phân giải --> động vật ăn động vật

Ví dụ: nấm --> sóc --> cáo 

• Lưới thức ăn bao gồm nhiều chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.

• Ví dụ về các bậc dinh dưỡng cùa 1 quần xã tự nhiên (quần xã suối):
• Sinh vật sản xuất: tảo lục, tảo silic, thuỷ tức
• Sinh vật tiêu thụ bậc 1: muỗi nước, tôm, cá mè
• Sinh vật tiêu thụ bậc 2: nhện nước, cá quả
• Sinh vật phân huỷ: vi khuẩn, giun
• Chất hữu cơ từ ngoài theo dòng suối: các mẩu lá cây, cành cây, rác,...
• Ví dụ về bậc dinh dưỡng của quần xã nhân tạo (quần xã đồng lúa):
• Sinh vật sản xuất: cây lúa
• Sinh vật tiêu thụ bậc 1: sâu đục thân lúa, rệp, chuột 
• Sinh vật tiêu thụ bậc 2: chim sâu, rắn
• Sinh vật tiêu thụ bậc cao nhất: diều hâu
• Sinh vật phân huỷ: vi khuẩn, nấm, giun đất

• Phân biệt 3 loại tháp sinh thái: 
• Tháp số lượng được xây dựng dựa trên số lượng cá thể sinh vật ở mỗi bậc dinh dưỡng.
• Tháp sinh khối xây dựng dựa trên khối lượng tổng số cúa tất cả các sinh vật trên một đơn vị diện tích hay thể tích ở mỗi bậc dinh dưỡng.
• Tháp năng lượng được xây dựng dựa trên số năng lượng được tích luỹ trên một đơn vị diện tích hay thể tích, trong một đơn vị thời gian ở mỗi bậc dinh dưỡng.
• Mỗi loại tháp có ưu điểm và nhược điểm:
• Tháp số lượng dễ xây dựng song ít có giá trị vì kích thước cá thể cũng như chất sống cấu tạo nên các loài của các bậc dinh dưỡng khác nhau, không đồng nhất, nên việc so sánh không chính xác.
• Tháp sinh khối có giá trị cao hơn tháp sổ lượng. Do mỗi bậc dinh dưỡng đều được biểu thị bằng số lượng chất sống, nên phần nào có thể so sánh được các bậc dinh dưỡng với nhau. Tuy nhiên, tháp sinh khối cũng có nhiều nhược điểm: Thành phần hoá học và giá trị năng lượng của chất sống trong các bậc dinh dưỡng là khác nhau. Tháp sinh khối không chú ý tới yếu tố thời gian trong việc tích luỹ sinh khối ở mỗi bậc dinh dưỡng.
• Tháp năng lượng là loại tháp hoàn thiện nhất. Tuy nhiên, xây dựng tháp năng lượng khá phức tạp. đòi hỏi nhiều công sức, thời gian.