CHỦ ĐỀ 3: XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN

KHÁM PHÁ - KẾT NỐI KINH NGHIỆM

Nhiệm vụ 1: Nhận diện các dấu hiệu bắt nạt học đường

Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu bắt nạt học đường trong những bức tranh dưới đây:

Hướng dẫn trả lời:

Câu 2: Thảo luận về cách phòng, tránh bắt nạt học đường.

Hướng dẫn trả lời:

- Cách phòng tránh bắt nạt học đường:

• Hòa đồng, vui vẻ, thân ái với bạn bè

• Tự tin, mạnh mẽ hơn trong suy nghĩ và hành động

• Chia sẻ với người tin cậy, tìm kiếm sự hỗ trợ khi có nguy cơ bị bắt nạt

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu những tình huống cần từ chối và cách từ chối

Câu 1: Xác định các tình huống cần từ chối

1. Bạn muốn em thực hiện ngay việc gì đó khi em đang bận.

2. Bạn rủ em chơi điện tử khi em không muốn. 

3. Bạn giục em đưa ra quyết định khi chưa đủ thời gian suy nghĩ.

4. Bạn đề nghị em thực hiện một việc nằm ngoài khả năng của em.

5. Bạn rủ em hút thuốc lá

6. Bạn rủ em tham gia môn thể thao yêu thích

7. Bạn khuyên em làm những điều tốt đẹp cho mọi người.

Hướng dẫn trả lời:

Cần từ chối các tình huống: 1, 2, 3, 4, 5

Câu 2: Chia sẻ một số tình huống và cách em đã từ chối trong những tình huống đó

Hướng dẫn trả lời:

Tình huống: Em có bài kiểm tra một tiết rất quan trọng vào ngày mai nhưng bạn bè sang nhà rủ em đi xem phim. 

=> Em đã từ chối bạn vì cần ôn bài cho ngày mai và hẹn bạn cùng đi hôm khác.

Câu 3: Trao đổi về những cách từ chối trong các tình huống khác nhau.

Hướng dẫn trả lời:

- Bước 1. Nhận diện được các tình huống cần từ chối.

- Bước 2. Xác định cách từ chối phù hợp.

- Bước 3. Thực hiện theo cách đã xác định.

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG

Nhiệm vụ 3: Thực hành kĩ năng từ chối

Câu 1: Đóng vai thực hành kĩ năng từ chối trong tình huống dưới đây

Tình huống 1: Nhóm của T được phân công làm một dự án và T là nhóm trưởng. Khi T phân công, một bạn nói: “Cậu làm hộ tớ đi, chúng ta là bạn thân mà!”

Hướng dẫn trả lời:

- Bước 1: Từ chối đàm phán 

- Bước 2: Xác định cách từ chối phù hợp:

+ Chia sẻ khó khăn, có thể thay đổi nhiệm vụ phù hợp với khả năng của bạn. 

+ Các thành viên trong nhóm có thể hỗ trợ bạn hoàn thành nhiệm vụ khi cần thiết.

- Bước 3: Thực hiện theo cách đã xác định.

Tình huống 2: Hôm nay, B rủ H đi chơi điện tử trong khi H chưa làm xong bài tập: “H ơi, trò chơi điện tử này hay lắm đấy, đi chơi với mình đi!”

Hướng dẫn trả lời:

- Bước 1: Từ chối trực tiếp 

- Bước 2: Xác định cách từ chối phù hợp:

+ Nói rõ với B là mình không thể đi chơi điện tử.

+ Giải thích lí do vì em muốn làm bài tập và tập trung vào việc học, không muốn sa đà vào trò chơi 

+ Đề xuất ý kiến sẽ đi chơi với bạn sau khi làm bài đầy đủ.

- Bước 3: Thực hiện theo cách đã xác định.

Tình huống 3: Bạn rủ A tham gia câu lạc bộ nhưng A chưa biết thông tin về câu lạc bộ và muốn tìm hiểu thêm trước khi trả lời.

Hướng dẫn trả lời:

- Bước 1: Từ chối trì hoãn 

- Bước 2: Xác định cách từ chối phù hợp:

+ Chia sẻ với bạn rằng mình rất vui khi tham gia CLB phù hợp.

+ Nói rõ mong muốn cần thêm thời gian suy nghĩ, tìm hiểu kĩ về CLB rồi đưa ra quyết định.

- Bước 3: Thực hiện theo cách đã xác định.

Câu 2: Chia sẻ những thuận lợi và khó khăn của em khi từ chối trong các tình huống khác nhau của cuộc sống.

Hướng dẫn trả lời:

Nhiệm vụ 4. Rèn luyện kĩ năng phòng, tránh bắt nạt học đường

Câu hỏi: Xây dựng kịch bản và đóng vai từng nhân vật trong tình huống sau để rèn luyện kĩ năng phòng, tránh bắt nạt học đường.

Tình huống:

H vốn nhút nhát, không biết cách hòa mình vào tập thể nên bị bạn bè cô lập. Q chơi với H kèm điều kiện mỗi ngày H phải tặng cho Q một món đồ.

M ngồi cùng bàn với H và biết Q bắt nạt H nhưng nghĩ không liên quan đến mình nên không nói gì.

Hướng dẫn trả lời:

H vốn nhút nhát, không biết cách hòa mình vào tập thể nên bị bạn bè cô lập.

Q: H này, tớ thấy cậu cứ ngồi một mình trong giờ ra chơi suốt thôi, làm bạn với tớ nhé!

H: Tuyệt quá! Cả lớp không ai muốn chơi với tớ cả. Cảm ơn cậu nhiều lắm!

Q: Nhưng mà tớ có một điều kiện. Cậu phải đồng ý tớ mới chơi với cậu.

H: Tớ đồng ý, điều kiện gì cũng được!

Q: Mỗi ngày cậu phải tặng tớ một món đồ thì tớ mới chơi với cậu cơ. Cậu đã đồng ý rồi đấy nhé.

Mặt H tối sầm lại.

H: Tại...tại sao vậy chứ?

Q: Cứ làm thế đi. Ngày mai mang sữa chua lên lớp cho tớ nhé. Cậu không mang thì đừng có trách.

H không nói gì. Gục xuống bàn và khóc.

M ngồi bên cạnh H, thấy thế cũng không an ủi bạn. Ngày hôm sau, H mang cho Q một hộp sữa. Q thấy thế rất vui.

Q: Tuyệt, đúng là bạn tốt. Ngày mai mang bánh kem cho tớ nhé!

Nhiệm vụ 5. Thể hiện sự tự chủ trong các mối quan hệ trong đời sống.

Câu 1: Chia sẻ về các biểu hiện của sự tự chủ trong các mối quan hệ.

Hướng dẫn trả lời:

- Chủ động thiết lập và phát triển mối quan hệ bạn bè.

- Kiểm soát được cảm xúc của bản thân trong các mối quan hệ.

- Sẵn sàng chịu trách nhiệm cho mọi hành động và quyết định của mình trong các mối quan hệ.

Câu 2: Đóng vai thể hiện sự tự chủ của em trong các mối quan hệ ở mỗi tình huống sau:

Tình huống 1: H là một bạn mới chuyển đến lớp của em. H khá rụt rè vì chưa quen được với môi trường học tập mới.

Hướng dẫn trả lời:

- Chủ động hỗ trợ bạn tìm hiểu về lớp, cách tổ chức, tinh thần học tập, các hoạt động của lớp,…

- Chia sẻ với H rằng các bạn trong lớp đều rất vui vẻ, thân thiện nên H cứ chủ động làm quen, tự tin, hòa đồng với các bạn.

- Rủ các bạn trong lớp cùng làm quen, giúp đỡ bạn mới.

Tình huống 2: Em và N học khác lớp nhưng chơi rất thân với nhau. Hôm nay, N có mâu thuẫn với một bạn ở lớp của mình nên rủ em chặn đường để nói chuyện với bạn ấy khi tan học.

Hướng dẫn trả lời:

Chia sẻ với N: Trong mối quan hệ bạn bè sẽ có những lúc không cùng quan điểm, mâu thuẫn với nhau nhưng có nhiều cách để giải quyết mâu thuẫn.

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc của em khi thể hiện được sự tự chủ trong các mối quan hệ.

Hướng dẫn trả lời:

Khi thể hiện được sự tự chủ, em cảm thấy hài lòng vì đã đạt được điều mình muốn:

• Không cảm thấy bị áp đặt hay chịu sự kiểm soát của người khác. 

• Cảm thấy tự tin hơn về bản thân mình. 

• Không còn phụ thuộc vào ý kiến của người khác, tự đưa ra quyết định và hành động theo ý mình.

Nhiệm vụ 6: Thể hiện sự tự chủ trong các mối quan hệ trên mạng xã hội

Câu 1: Chỉ ra các biểu hiện của sự tự chủ trong các mối quan hệ trên mạng xã hội.

Hướng dẫn trả lời:

Câu 2: Đóng vai thể hiện sự tự chủ của em trong các mối quan hệ trên mạng xã hội khi gặp những tình huống sau:

Tình huống 1: Các bạn rủ em tham gia vào một nhóm kín trên mạng xã hội.

Hướng dẫn trả lời:

• Tìm hiểu thật kĩ về nhóm kín trước khi quyết định.

• Nếu nhóm có những trao dổi, chia sẻ tích cực => Tham gia 

• Nếu không phù hợp => Khéo léo từ chối tham gia.

• Bảo mật tài khoản MXH của mình, tránh để người khác lợi dụng.

Tình huống 2: Một người bạn rất thân trong nhóm của em đăng thông tin nói xấu kèm hình ảnh bạn A trên mạng xã hội. Các bạn trong nhóm đã chia sẻ, bình luận rất sôi nổi và rủ em tham gia cùng.

Hướng dẫn trả lời:

• Tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, không được cúc phạm người khác bằng bất cứ hình thức nào 

• Không chạy theo dư luận của bạn bè khi chưa hiểu thấu về nó.

• Khuyên bạn trong nhóm không nên làm vậy.

Tình huống 3: Một người bạn thân nói không đúng về em trên mạng xã hội.

Hướng dẫn trả lời:

• Lắng nghe ý kiến của mọi người trên mạng về vấn đề bản thân.

• Lắng nghe và phản hồi các ý kiến bằng thái độ bình tĩnh.

• Không bào chữa cho mình bằng mọi giá 

• Nêu quan điểm rõ ràng và ngừng trao đổi.

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc của em khi thể hiện được sự tự chủ trong các mối quan hệ trên mạng xã hội

Hướng dẫn trả lời:

Em cảm thấy rất hài lòng và tự tin về bản thân. 

• Giúp em kiểm soát tốt hơn những thông tin và hình ảnh được chia sẻ về mình trên mạng. 

• Không bị ảnh hưởng quá mức bởi những bình luận hoặc đánh giá không tích cực từ người khác. 

• Biết cách bảo vệ thông tin cá nhân và hạn chế sự xâm phạm vào quyền riêng tư của mình trên mạng.

Nhiệm vụ 7: Thực hiện một số việc làm góp phần xây dựng truyền thống nhà trường. 

Câu 1: Trao đổi về cách xây dựng truyền thống nhà trường

Hướng dẫn trả lời:

- Tìm hiểu truyền thống nhà trường thông qua các nguồn thông tin khác nhau.

- Thể hiện sự tự hào với những truyền thống tốt đẹp

- Thực hiện những việc làm phù hợp để góp phần xây dựng và phát triển truyền thống nhà trường

- Tuyên truyền về truyền thống của nhà trường

Câu 2: Thực hiện những việc làm sau để góp phần xây dựng truyền thống nhà trường.

Hướng dẫn trả lời:

• Tích cực tham gia các hoạt động tập thể

• Đoàn kết, tương thân tương ái với bạn bè

• Xây dựng và giữ gìn tình bạn

• Đấu tranh, phòng tránh các biểu hiện không lành mạnh

• Tự tin giao tiếp, ứng xử văn minh

• Nói không với bạo lực học đường

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc của em khi thực hiện được việc làm góp phần xây dựng truyền thống nhà trường.

Hướng dẫn trả lời:

Em cảm thấy rất tự hào và vui mừng vì:

- Đóng góp vào việc xây dựng một môi trường học tập và làm việc tốt hơn cho toàn thể cộng đồng.

- Giúp em có cơ hội giao lưu, trao đổi với nhiều người 

- Rèn luyện được kỹ năng giao tiếp, tổ chức, quản lý thời gian và các kỹ năng mềm khác.

Nhiệm vụ 8. Xây dựng và giữ gìn tình bạn

Câu 1: Chia sẻ về tình bạn của em

Hướng dẫn trả lời:

Em có một người bạn thân cùng giới từ năm lớp 6. Chúng em đã nhau chia sẻ câu chuyện trong cuộc sống cũng như giúp đỡ nhau trong học tập để cùng nhau tiến bộ. 

Câu 2: Chia sẻ về cách xây dựng và giữ gìn tình bạn.

Hướng dẫn trả lời:

- Quan tâm chia sẻ niềm vui, nỗi buồn cùng nhau.

- Cùng giúp đỡ nhau trong học tập và cuộc sống.

- Thẳng thắn giải quyết khi có xung đột

Câu 3: Đóng vai thể hiện cách xây dựng và giữ gìn tình bạn trong tình huống sau: 

Tình huống: P và H là hai người bạn thân từ những năm học trước. Đầu năm học này, gia đình P gặp khó khăn nên P phải chuyển trường.

Hướng dẫn trả lời:

Câu 4: Chia sẻ về các câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn, câu chuyện về tình bạn.

Hướng dẫn trả lời:

1. Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.

2. Sông cửu long nhìn năm vẫn chảy

    Nghĩa bạn bè mãi mãi không phai.

3. Xuất đời gắn bó keo sơn

     Cùng chung chí hướng cùng nhau kết tình.

4. Bạn bè là nghĩa tương thân

    Khó khăn, thuận lợi ân cần có nhau.

    Bạn bè là nghĩa trước sau

   Tuổi thơ cho đến bạc đầu không phai.

VẬN DỤNG - MỞ RỘNG

Câu 1: Làm bộ sưu tập lan tỏa giá trị tình bạn

Hướng dẫn trả lời:

Tranh vẽ thể hiện tình bạn:

Câu 2: Giới thiệu bộ sưu tập

Hướng dẫn trả lời:

Giới thiệu bộ sưu tập.

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc về sản phẩm làm được

Hướng dẫn trả lời:

Cảm xúc: em cảm thấy rất vui và tự hào sau sản phẩm làm được.