Soạn siêu ngắn kinh tế pháp luật 11 KNTT bài 12 Quyền bình đẳng giữa các tôn giáo

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ hiểu biết của bản thân về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo ở nước ta hiện nay.

Hướng dẫn trả lời:

1. Tự do tôn giáo: Hiện nay, Việt Nam coi trọng và bảo vệ quyền tự do tôn giáo của mọi người. Công dân có quyền tự do tôn giáo, bao gồm quyền thoải mái thực hành tín ngưỡng của mình, tham gia vào các hoạt động tôn giáo, và tham gia vào các nghi lễ tôn giáo.

2. Sự đa dạng tôn giáo: Việt Nam là một đất nước có sự đa dạng về tôn giáo. Các tôn giáo lớn như Phật giáo, Công giáo, Hồi giáo, và Cao Đài đều có tín đồ ở Việt Nam. Sự hiện diện của nhiều tôn giáo khác nhau đã tạo ra một môi trường tôn giáo đa dạng và phong phú.

3. Tôn trọng và hòa thuận: Chính phủ và xã hội Việt Nam thường xuyên tổ chức các hoạt động tôn trọng và hòa thuận giữa các tôn giáo. Các lễ hội tôn giáo thường diễn ra một cách bình đẳng và được tôn trọng, và chúng thường là cơ hội để tất cả mọi người có thể học hỏi và tìm hiểu về các tôn giáo khác nhau.

4. Hợp tác tôn giáo và xã hội: Các tôn giáo thường tham gia vào các hoạt động xã hội và từ thiện, như việc xây dựng các cơ sở y tế, giáo dục, và cứu trợ trong trường hợp thiên tai. Điều này thể hiện một tinh thần hợp tác và đóng góp tích cực của các tôn giáo trong việc phát triển xã hội.

5. Luật pháp bảo vệ: Việt Nam có các luật pháp bảo vệ quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng. Điều này đảm bảo rằng mọi người có quyền tôn giáo của mình được bảo vệ và không bị kỳ thị hoặc bị ảnh hưởng tiêu cực vì tôn giáo của họ.

KHÁM PHÁ 

1. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo

a. Bình đẳng về quyền

Câu hỏi: Em hãy đọc những thông tin sau để trả lời câu hỏi:

"Hiến pháp năm 2013...đời sống người dân ngày càng được nâng cao, xã H ngày càng giàu đẹp, đi lên cùng đất nước."

(1) Từ thông tin 1 và 2, theo em, quyền bình đẳng giữa các tôn giáo biểu hiện như thế nào trong thông tin 3?

(2) Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo về quyền và cho ví dụ minh hoạ.

Hướng dẫn trả lời:

(1) Ở xã H, quyền bình đẳng giữa các tôn giáo được thể hiện rõ qua việc mọi tôn giáo có quyền hoạt động và phục vụ cộng đồng theo đạo của họ. Những người dân ở địa phương này, dù theo tôn giáo nào, đều đoàn kết và không phân biệt tôn giáo, dân tộc. Họ tích cực tham gia các hoạt động do chính quyền địa phương tổ chức, đảm bảo an ninh, biên cương, và góp phần vào sự phát triển của khu vực, cùng với cả nước. 

(2) Một số quy định pháp luật: 

- Ngày 18/11/2016 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo được thông qua tại kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa XIV với 9 chương, 8 mục và 68 điều quy định rõ về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo; tổ chức tôn giáo; quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo, áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc bảo đảm và thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo

-  Các tôn giáo, tổ chức tôn giáo có quyền bình đẳng trong hoạt động tôn giáo, tổ chức sinh hoạt tôn giáo, xuất bản kinh sách và các ấn phẩm về tôn giáo, sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu văn hoá phẩm tôn giáo, đồ dùng tôn giáo, cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới cơ sở tôn giáo, nhận tài sản hợp pháp do tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tự nguyện tặng cho...

b. Bình đẳng về nghĩa vụ

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin sau để trả lời câu hỏi:

"Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016...xuyên hướng dẫn tín đồ và người dân nghiêm chỉnh chấp hành những quy định về phòng, chống dịch của Chính quyền thành phố."

(1) Từ thông tin 1, em hãy cho biết các tôn giáo bình đẳng với nhau về nghĩa vụ biểu hiện như thế nào trong thông tin 2?

(2) Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về quyên bình đẳng giữa các tôn giáo về nghĩa vụ và cho ví dụ minh hoạ.

Hướng dẫn trả lời:

(1) Trong thông tin 2: Các tổ chức tôn giáo, không phân biệt, đều có nghĩa vụ tuân theo quy định của chính quyền nhà nước tại địa phương mình hoạt động. Các lãnh đạo tôn giáo, như chức sắc, chức việc, nhà tu hành và người đại diện, cũng như ban quản lí cơ sở tôn giáo, phải tự mình chấp hành và hướng dẫn tín đồ và cộng đồng tín đồ tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về phòng, chống dịch bệnh của chính quyền thành phố.

(2) Điều 9 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 quy định:

1. Tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo phải tuân thủ Hiến Pháp, pháp luật và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Chức sắc, chức việc, nhà tu hành, người đại diện, ban quản lí cơ sở tín ngưỡng có trách nhiệm hướng dẫn tín đồ, người tham gia hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo thực hiện hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo đúng quy định của pháp luật.

c. Bình đẳng về trách nhiệm pháp lí

Câu hỏi: Em hãy đọc những thông tin dưới đây để trả lời câu hỏi:

"Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016...cơ sở tôn giáo T và tôn giáo N phải tạm dừng sinh hoạt tôn giáo và xử phạt hành chính đối với cả hai cơ sở tôn giáo này."

(1) Các tôn giáo bình đẳng với nhau về trách nhiệm pháp lí biểu hiện như thế nào trong thông tin 3?

(2) Theo em người có tôn giáo và người không có tôn giáo nêu có hành vi vị phạm pháp luật giống nhau thì có bị xử lí giống nhau không? Vì sao?

(3) Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo về trách nhiệm pháp lí và cho ví dụ minh hoạ.

Hướng dẫn trả lời:

(1) Việc chính quyền thành phố đã yêu cầu cả hai cơ sở tôn giáo T và N tạm dừng sinh hoạt tôn giáo trong thời gian có dịch bệnh lây lan và xử phạt hành chính đối với cả hai cơ sở tôn giáo này thể hiện sự bình đẳng giữa các tôn giáo về trách nhiệm pháp lí. 

(2) Người có tôn giáo và người không có tôn giáo, nếu có hành vi vi phạm pháp luật giống nhau, sẽ bị xử lí giống nhau. Điều này tuân theo quy định của pháp luật Việt Nam, mà mọi công dân đều được coi là bình đẳng trước pháp luật. Trong việc phải chịu trách nhiệm pháp lí, không có sự phân biệt dựa trên giới tính, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần, hoặc địa vị xã hội. 

(3) Một số quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo về trách nhiệm pháp lí

- Điều 64 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 quy định về việc Xử lí vi phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo. Theo đó: Tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để vi phạm pháp luật thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lí vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

- Một số quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 (Sửa đổi, bổ sung năm 2017):

+ Điều 164. Tội xâm phạm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người khác (Trích)

1. Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác ngăn cản hoặc ép buộc người khác thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào, đã bị xử lí kỉ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

+ Điều 331. Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân (Trích)

1. Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

2. Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.

2. Ý nghĩa của quyền bình đẳng giữa các tôn giáo đối với đời sống con người và xã hội

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Việt Nam là đất nước có nhiều dân tộc, tôn giáo. Tính đến tháng 11 — 2021, nước ta có hơn 26,5 triệu tín đồ tôn giáo, chiếm 27% dân số cả nước, với 43 tổ chức thuộc...trang trí nhà cửa, kết đèn hoa, treo cờ tôn giáo trên các tuyến đường,...tạo nên không khí linh thiêng, hân hoan, đoàn kết trong địa phương."

(1) Việc thực hiện quyền bình đẳng giữa các tôn giáo sẽ mang lại điều gì cho mỗi người dân, Nhà nước và xã hội? Theo em nếu các tôn giáo trong quốc gia không bình đẳng thì sẽ dẫn đến những hậu quả gì cho mỗi tôn giáo và các tín đồ của họ?

(2) Em hãy nêu ví dụ minh hoa cho việc thực hiện tốt quyền bình đẳng giữa các tôn giáo và cho biết em học tập được điều gì?

Hướng dẫn trả lời:

(1)

- Nhờ chính sách và pháp luật đúng đắn về đoàn kết dân tộc và tôn giáo, đặc biệt là quyền bình đẳng giữa các tôn giáo, đã tạo điều kiện cho các tôn giáo tại Việt Nam đoàn kết vì lợi ích cộng đồng, quốc gia, và sự ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Điều này đã đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.

- Nếu không có sự bình đẳng giữa các tôn giáo, có thể dẫn đến sự kì thị, xúc phạm tôn giáo, chia rẽ, và làm suy yếu sự đoàn kết giữa các tôn giáo trong quốc gia. 

(2) Ví dụ về việc thể hiện quyền bình đẳng giữa các tôn giáo bao gồm:

- Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng và tôn giáo của người khác, không can thiệp vào sự tôn thờ hay lễ nghi của các tôn giáo khác.

- Phê phán mọi hành vi thể hiện sự phân biệt, kì thị, hoặc chia rẽ giữa các tôn giáo và đứng lên bảo vệ sự đoàn kết và sự tôn trọng đối với tôn giáo của người khác.

- Phê phán và báo cáo kịp thời mọi hành vi lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để truyền bá mê tín dị đoan hoặc chống phá nhà nước, đảm bảo an ninh quốc gia và sự yên bình của xã hội.

Bài học ở đây là chúng ta cần nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo, bảo vệ tự do tín ngưỡng và tôn giáo của mọi người, và đồng thời đoàn kết và tôn trọng sự khác biệt về tôn giáo để xây dựng một xã hội đoàn kết và hòa bình.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Các hành vi dưới đây là thực hiện đúng hay vi phạm quyền bình đẳng giữa các tôn giáo? Vì sao?

a. Cha sứ Ð và Thượng toạ Q là những chức sắc tôn giáo có uy tín, ảnh hưởng lớn trong nhân dân tỉnh M và cả hai người rất tích cực hoạt động xã hội vì sự phát triển của địa phương nên đã được nhân dân tín nhiệm đề cử vào danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh M.

b. Tại địa phương K khi cơ sở thờ tự của tôn giáo P xuống cấp, có nguy cơ bị đổ nên các nhà chức sắc và tín đồ của tôn giáo P đã tiến hành làm các thủ tục xin phép các cơ quan có thẩm quyển để thực hiện việc tháo dỡ và xây dựng lại cho vững chắc, to đẹp hơn.

c. Là người được phân công trông coi cơ sở tôn giáo Y nhưng ông N đã ngăn cản không cho những người thuộc các tôn giáo khác đến tham dự buổi sinh hoạt của tôn 

Hướng dẫn trả lời:

a. Cha sứ Đ và Thượng tọa Q đã thực hiện các hành vi đúng đắn, tuân thủ quy định pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo. Pháp luật Việt Nam bảo đảm quyền ứng cử và bầu cử không phân biệt dựa trên tôn giáo, và không yêu cầu ứng viên hoặc bầu cử phải tuân thủ một tôn giáo cụ thể nào.

b. Các nhà chức sắc và tín đồ của tôn giáo P đã tuân thủ các quy định pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo. Pháp luật Việt Nam bảo đảm sự công nhận và bình đẳng của các tổ chức tôn giáo, cho phép họ cải tạo, nâng cấp, và xây dựng cơ sở tôn giáo mà không phân biệt tôn giáo cụ thể nào.

c. Hành vi của ông N không tuân thủ quy định pháp luật và có thể tạo ra mối quan hệ không tốt, gây mâu thuẫn, và xung đột giữa các tôn giáo khác với tôn giáo Y. Việc phân biệt, kỳ thị, hoặc làm xung đột giữa các tôn giáo không phù hợp với tinh thần của quyền bình đẳng giữa các tôn giáo và cần phải tránh.

Câu 2: Em hãy đọc các tình huống sau và trả lời câu hỏi:

a. Q là người theo tôn giáo X, sống và sinh hoạt cùng các bạn trong kí túc xá của Trường Trung học phổ thông Dân tộc nội trú của tỉnh. Đến giờ ăn cơm, Q thường làm dấu và thành tâm cầu nguyện trước khi ăn, các bạn cùng phòng theo tôn giáo khác thấy vậy tỏ vẻ khó chịu, họ yêu cầu Q lần sau khi ăn cơm cùng thì không được làm như vậy.

(1) Trong tình huống này, ai là nguời vi phạm quyền bình đẳng giữa các tôn giáo? Vì sao?

(2) Em hãy tư vấn cách thúc để giúp Q được bình đẳng trong việc thực hiện quyền bình đẳng, tự do tôn giáo của mình với các bạn theo tôn giáo khác.

b. Sau nhiều năm quen biết, chị B và anh A thưa chuyện với hai gia đình để được kết hôn với nhau, nhưng ông T là bố chị B không đồng ý và đã cản trở hai người kết hôn vì chị B theo tôn giáo S, còn anh A lại theo tôn giáo P.

(1) Trong tình huống này, ai là người vi phạm quyền bình đẳng giữa các tôn giáo? Vì sao?

(2) Em hãy tư vấn cách để giúp chị B và anh A có thể giải thích cho ông T hiểu và thực hiện quyền bình đẳng giữa các tôn giáo.

c. Bạn của M đang theo tôn giáo A, vì muốn M cũng theo tôn giáo A nên đã tìm cách nói không tốt về tôn giáo mà M dự định sẽ theo.

(1) Trong tình huống này, ai là người vi phạm quyền bình đẳng giữa các tôn giáo? Vì sao?

(2) Em hãy tư vấn cách thức để giúp M thuyết phục bạn hiểu và tôn trọng quyền bình đẳng tôn giáo của mình.

Hướng dẫn trả lời:

a.

(1) Trong tình huống này, các bạn (thuộc các tôn giáo khác) cùng ăn với Q tỏ vẻ khó chịu khi Q làm dấu và cầu nguyện trước khi ăn là không đúng. Pháp luật Việt Nam bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng và thực hành lễ nghi tín ngưỡng, tôn giáo cho mỗi người, không cấm ai thể hiện niềm tin của mình theo cách riêng.

(2) Q nên hòa đồng cùng mọi người bằng cách tế nhị làm dấu, cầu nguyện khi chỉ có một mình hoặc xung quanh là những người cùng tôn giáo với mình để tránh làm phiền hoặc gây khó chịu cho người khác.

b.

(1) Việc làm của ông T là sai, vì theo quy định pháp luật Việt Nam: "Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật" và theo điểm b khoản 1 Điều 18 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014: "Việc kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định."

(2) Anh A và chị B có thể thuyết phục ông T thực hiện đúng pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo và pháp luật hôn nhân gia đình để thực hiện được nguyện vọng của mình.

c.

(1) Việc làm của bạn của M là sai, cần lên án khi tìm cách nói xấu về tôn giáo mà M dự định sẽ theo. Bởi pháp luật Việt Nam quy định các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật. 

(2) M nên giải thích để bạn hiểu và thực hiện tốt quyền bình đẳng giữa các tôn giáo, đồng thời ủng hộ, tôn trọng quyết định của M.

Câu 3: Em hãy kể những việc làm của mình và người thân đã thực hiện đúng các quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo.

Hướng dẫn trả lời:

Một số việc làm của em và người thân đã thực hiện đúng các quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các tôn giáo:

• Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người khác.

• Phê phán những hành vi thể hiện thái độ phân biệt, kì thị, chia rẽ giữa các tôn giáo.

• Phê phán và kịp thời tố cáo những hành vi lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để truyền bá mê tín dị đoan hoặc chống phá nhà nước,…

VẬN DỤNG 

Câu hỏi: Em cùng nhóm học tập tìm hiểu về tình hình hoạt động tôn giáo ở địa phương và viết bài chia sẻ những hoạt động mà các tôn giáo đã thực hiện để xây dựng tình đoàn kết, bình đẳng giữa các tôn giáo trong xây dựng và phát triển quê hương.

Hướng dẫn trả lời:

Tình hình hoạt động tôn giáo tại Hà Nội năm 2019 được thể hiện qua số liệu thống kê về các tôn giáo và tín đồ của chúng như sau:

1. Phật giáo: Hà Nội có khoảng hơn 800.000 tín đồ Phật giáo, với 2.060 tăng, ni và hơn 1.000 chức việc. Tôn giáo Phật giáo hoạt động tại 2.059 ngôi chùa và tự viện.

2. Công giáo:Có khoảng 250.000 tín đồ Công giáo tại Hà Nội, sinh hoạt ở 400 cơ sở thờ tự, 83 giáo xứ, 306 họ giáo. Thành phố có 19 cộng đoàn tu sĩ với trên 270 tu sĩ và sinh hoạt tôn giáo tại 20 tu viện.

3. Tin lành:Có 33 hệ phái Tin lành, trong đó 7/33 hệ phái được Nhà nước công nhận tư cách pháp nhân với 167 điểm, nhóm và hơn 10.000 tín đồ. Trong số này, có tín đồ Việt Nam, Hàn Quốc, và hơn 3.000 tín đồ khác từ 40 quốc gia khác nhau đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội.

4. Cao đài: Cao đài có 3 họ đạo thuộc Cao đài Bến Tre, với 21 chức sắc, 30 chức việc và gần 400 tín đồ.

5. Hồi giáo: Hà Nội có 1 Thánh đường với 86 tín đồ người Hà Nội, khoảng 300 tín đồ là người Chăm, Tây Ninh, và hơn 500 tín đồ là nhân viên các Đại sứ quán, doanh nhân của 18 nước khối Ả Rập đang công tác tại Hà Nội.

6. Đạo Baha’i:Có 15 Hội đồng tinh thần địa phương, trong đó 3 Hội đồng đã được Ủy ban nhân dân thành phố công nhận. Có khoảng hơn 400 tín đồ và 20 chức việc.

7. Minh sư đạo: Có 1 tổ chức Minh sư với 1 chức sắc, 50 tín đồ và 3 chức việc.

8. Giáo hội Các Thánh hữu ngày sau của Chúa Giêsu Kitô: Có 1 Trưởng Ban đại diện và 5 vị trong Ban đại diện, với khoảng 200 tín đồ, hoạt động tại 3 điểm nhóm trên địa bàn TP. Hà Nội.

9. Các tín ngưỡng dân gian: Có 5.211 di tích đình, đền, nhà thờ họ, lăng, miếu…, trong đó di tích được xếp hạng cấp Quốc gia khoảng 1.200 di tích và cấp thành phố khoảng 900 di tích.

Tổng cộng, Hà Nội có nhiều tôn giáo và tín đồ đa dạng, với các tôn giáo chính được Nhà nước công nhận và nhiều hệ phái tôn giáo khác. Thành phố có nhiều di tích và cơ sở tôn giáo phục vụ cho nhu cầu tôn giáo của cộng đồng.