Soạn siêu ngắn lịch sử 11 KNTT bài 1 Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản

1. TIỀN ĐỀ CỦA CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN.

a) Kinh tế:

CH: Khai thác Tư liệu 1 (SGK trang 7) và thông tin trong mục, trình bày tiền đề về kinh tế của các cuộc cách mạng tư sản. 

Hướng dẫn trả lời:

- Kinh tế tư bản chủ nghĩa ra đời và phát triển nhưng gặp phải nhiều rào cản của nhà nước phong kiến hoặc chính sách cai trị hà khắc của chính quốc đối với thuộc địa. 

=> Cần xóa bỏ những rào cản đó.

b) Chính trị:

CH: Khai thác Tư liệu 2 (SGK trang 8) và thông tin trong mục, trình bày tiền đề về chính trị của các cuộc cách mạng tư sản. 

Hướng dẫn trả lời:

Chính sách cai trị của nhà nước phong kiến, thực dân gây ra sự bất mãn lớn cho giai cấp trong xã hội:

• Ở Anh, nhà vua nắm mọi quyền lực, cai trị độc đoán. 

• Tại 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ, chính sách cai trị của thực dân Anh đã tác động tiêu cực đến các tầng lớp trong xã hội. 

• Ở Pháp, vương quyền là đỉnh cao của lâu đài phong kiến và chuyên chế. 

=> Họ đấu tranh để xoá bỏ ách áp bức, bóc lột.

c) Xã hội:

CH: Trình bày tiền đề về xã hội của các cuộc cách mạng tư sản.

Hướng dẫn trả lời:

- Mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt. Giai cấp tư sản và đồng minh giàu có nhưng không có quyền lực chính trị tương xứng. 

=> Họ tập hợp quần chúng nhân dân để làm cách mạng.

d) Tư tưởng

CH 1: Trình bày tiền đề về tư tưởng của các cuộc cách mạng tư sản. 

Hướng dẫn trả lời:

- Để tập hợp quần chúng nhân dân, giai cấp tư sản cần có hệ tư tưởng mới:

- Với các cuộc cách mạng nổ ra sớm, giai cấp tư sản, quý tộc mới đã mượn “ngọn cờ” tôn giáo cải cách để tập hợp quần chúng.

=> Ở Pháp, nền tảng của hệ tư tưởng dân chủ tư sản chính là Triết học Ánh sáng. 

CH 2: Lựa chọn một cuộc cách mạng tư sản mà em đã học, nêu tiền đề của cuộc cách mạng đó. 

Hướng dẫn trả lời:

Tiền đề của cách mạng tư sản Anh:

• Tiền đề kinh tế: Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản Anh trước cách mạng biểu hiện qua:

- Sự xuất hiện kinh tế TBCN trong nông nghiệp. 

- Sự phát triển thủ công nghiệp tư bản chủ nghĩa với sự xuất hiện các công trường thủ công; khai mỏ, đóng tàu, ... => Hình thành các công ty buôn bán với nước ngoài.

• Tiền đề chính trị: Sự phân hóa giai cấp quý tộc, phong kiến đã đưa đến sự ra đời tầng lớp quý tộc mới. => Cần thủ tiêu chế độ phong kiến, mở đường cho CNTB phát triển và giải quyết vấn đề nông dân.

• Tiền đề tư tưởng: Cuộc đấu tranh giữa 2 tôn giáo gay gắt. 

2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ, GIAI CẤP LÃNH ĐẠO, ĐỘNG LỰC CỦA CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN.

a) Mục tiêu và nhiệm vụ:

CH: Phân tích mục tiêu và nhiệm vụ của các cuộc cách mạng tư sản.

Hướng dẫn trả lời:

• Các cuộc cách mạng tư sản đều nhằm mục tiêu xóa bỏ những rào cản kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế TBCN, mở đường cho CNTB phát triển.

• 2 nhiệm vụ cơ bản của cách mạng tư sản là dân tộc và dân chủ.

b) Giai cấp lãnh đạo và động lực của các cuộc cách mạng tư sản:

CH: Phân tích giai cấp lãnh đạo động lực của các cuộc cách mạng tư sản.

Hướng dẫn trả lời:

• Giai cấp lãnh đạo: Lãnh đạo cách mạng tư sản là giai cấp tư sản và đồng minh của họ. 

• Động lực cách mạng: giai cấp lãnh đạo và quần chúng nhân dân. 

3. KẾT QUẢ VÀ Ý NGHĨA CỦA CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN.

CH 1: Trình bày kết quả, ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản. 

Hướng dẫn trả lời:

Đã lật đổ nền quân chủ chuyên chế hoặc giành độc lập dân tộc, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

CH 2: Lựa chọn một cuộc cách mạng tư sản mà em đã học, nêu kết quả, ý nghĩa của cuộc cách mạng đó. 

Hướng dẫn trả lời:

Ví dụ: Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ:

• Kết quả: Hòa ước Vec-xai được kí kết, Anh công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ.

• Ý nghĩa: 

- Giải phóng Bắc Mĩ khỏi sự thống trị của thực dân Anh, thành lập quốc gia tư sản, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

- Góp phần thúc đẩy cách mạng ở nhiều nơi trên thế giới. 

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Luyện tập

CH 1: Lập bảng tóm tắt những nét chính về mục tiêu, nhiệm vụ, giai cấp lãnh đạo, động lực cách mạng, kết quả, ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản. 

Hướng dẫn trả lời:

CH 2: Vì sao trong các cuộc cách mạng tư sản, Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVII được coi là “đại cách mạng”?

Hướng dẫn trả lời:

Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII được coi là một cuộc đại cách mạng vì đây là một cuộc cách mạng tư sản triệt để.

• Cách mạng tư sản Pháp có sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân, mà trước tiên là nông dân. 

• Đã đập tan chế độ phong kiến, lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

• Cổ vũ phong trào cách mạng ở nhiều nước trên thế giới. 

Vận dụng

CH: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet về một cuộc cách mạng tư sản mà em ấn tượng nhất và việt một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) giới thiệu về cuộc cách mạng tư sản đó. 

Hướng dẫn trả lời:

Cuộc cách mạng Mỹ là cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ chống lại đế quốc Anh. Cuộc chiến diễn ra từ 1775 đến năm 1783, khởi đầu chỉ là cuộc giao tranh nhỏ giữa quân đội Anh và nhân dân thuộc địa có vũ trang ngày 19 tháng 4 năm 1775. Kết quả là thắng lợi của nghĩa quân, buộc Anh phải ký Hiệp định Paris 1783 rút quân khỏi Bắc Mỹ và 13 thuộc địa được độc lập. Cuộc chiến đấu có ý nghĩa to lớn, giúp giải phóng Bắc Mĩ khỏi chính quyền Anh, thành lập quốc gia tư sản, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. Không chỉ vậy, nó còn có ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh giành độc lập của nhiều nước cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XIX, góp phần thúc đẩy cách mạng chống phong kiến ở châu Âu, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Á – Phi- La tinh.