Soạn siêu ngắn lịch sử 8 KNTT bài 9 Tình hình kinh tế, văn hóa, tôn giáo trong các thế kỉ XVI-XVIII
Baivan.net sẽ đưa ra lời giải nhanh, ngắn gọn chuẩn xác môn lịch sử 8 bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống bài 9 Tình hình kinh tế, văn hóa, tôn giáo trong các thế kỉ XVI-XVIII. Học sinh kéo xuống để tham khảo. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em đạt hiệu quả cao trong học tập
MỞ ĐẦU
Ở các thế kỉ XVI - XVIII, trong đân gian phổ biến những câu sau:
Ước gì anh lấy được nàng,
Để anh mua gạch: Bát Tràng về xây;
Thứ nhất Kinh Kì,
Thứ nhì Phố Hiến.
Những câu trên nhắc đến các địa đanh nào và phản ánh nội dung gì? Từ đó, hãy chia sẻ thêm những hiểu biết của em về tình hình kinh tế, văn hoá Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII.
Đáp án:
Những địa danh được nhắc đến: Bát Tràng, Kinh Kì, Phố Hiến.
Trong các thế kỉ XVI - XVIII, thủ công nghiệp và thương nghiệp của nước ta phát triển đa dạng.
I. TÌNH HÌNH KINH TẾ TRONG CÁC THẾ KỈ XVI-VIII
Câu hỏi: Hãy giới thiệu nét chính về tình hình nông nghiệp ở Đàng Ngoài và Đàng Trong trong các thế kỉ XVI - XVIII.
Đáp án:
Đàng Ngoài: Nông nghiệp sa sút nghiêm trọng, tình trạng biến ruộng công thành ruộng tư ngày càng phổ biến. => Đời sống nhân dân đói khổ.
Đàng Trong: Tình trạng nông dân bị bần cùng hóa chưa nghiêm trọng như Đàng Ngoài.
Câu hỏi: Nêu dẫn chứng thể hiện sự phát triển của thủ công nghiệp Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII.
Đáp án:
Các quan xưởng vẫn được duy trì hoạt động.
Các nghề thủ công trong nhân dân phát triển mạnh mẽ hơn như: dệt vải lụa, đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, dệt chiếu, làm giấy,...=> Nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng.
Câu hỏi: Khai thác tư liệu 1, 2 và thông tin trong mục, hãy nêu những nét chính về tình hình thương nghiệp của Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII.
Đáp án:
Buôn bán trong nước mở rộng qua hệ thống các chợ.
Buôn bán với nước ngoài phát triển. Các đô thị hưng thịnh, trở thành trung tâm buôn bán lớn, nơi giao thương với thương nhân nước ngoài.
Nửa sau thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến ban hành chính sách hạn chế ngoại thương => Các thành thị dần suy tàn
II. TÌNH HÌNH VĂN HÓA TRONG CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
Câu hỏi: Trình bày những nét chính về sự chuyển biến văn hóa, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII.
Đáp án:
Tư tưởng, tôn giáo: Các tôn giáo có từ trước được phục hồi, Công giáo được truyền bá vào nước ta.
Tín ngưỡng: Vẫn giữ được nét đẹp truyền thống.
Chữ viết: Chữ quốc ngữ ra đời, dần được sử dụng phổ biến.
Văn học: Văn học chữ Nôm phát triển mạnh hơn. Văn học dân gian có nhiều thể loại phong phú.
Nghệ thuật dân gian: Nghệ thuật điêu khắc với những tác phẩm chạm khắc tự nhiên, mềm mại. Nghệ thuật sân khấu với nhiều loại hình rất đa dạng.
Câu hỏi: Hãy nêu nhận xét về sự chuyển biến đó trong các thế kỉ XVI-XVIII. Em ấn tượng với thành tựu nào nhất? Vì sao?
Đáp án:
Văn hóa, tôn giáo ở giai đoạn này đã có những chuyển biến tích cực khiến đời sống tinh thần của nhân dân ngày càng phong phú. Em ấn tượng nhất với việc sáng tạo ra chữ quốc ngữ. Đây có thể coi là một bước tiến lớn trong lịch sử dân tộc, chức năng của tiếng Việt được mở rộng, thuận tiện cho các hoạt động hành chính, ngoại giao, giáo dục, giúp bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc.
LUYỆN TẬP
Câu hỏi: Hãy lập bảng tóm tắt nét chính về tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII theo các tiêu chí sau: lĩnh vực, sự chuyển biến.
Đáp án:
Lĩnh vực | Những chuyển biến | |
Kinh tế | Nông nghiệp | - Đàng Ngoài: Nông nghiệp sa sút nghiêm trọng, tình trạng biến ruộng công thành ruộng tư ngày càng phổ biến. => Đời sống nhân dân đói khổ. - Đàng Trong: Tình trạng nông dân bị bần cùng hóa chưa nghiêm trọng như Đàng Ngoài. |
Thủ công nghiệp | - Các quan xưởng vẫn được duy trì hoạt động. - Các nghề thủ công trong nhân dân phát triển mạnh mẽ hơn như: dệt vải lụa, đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, dệt chiếu, làm giấy,...=> Nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng. | |
Thương nghiệp | - Buôn bán trong nước mở rộng qua hệ thống các chợ. - Buôn bán với nước ngoài phát triển. Các đô thị hưng thịnh, trở thành trung tâm buôn bán lớn, nơi giao thương với thương nhân nước ngoài. - Nửa sau thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến ban hành chính sách hạn chế ngoại thương => Các thành thị dần suy tàn | |
Văn hóa | Tư tưởng, tín ngưỡng, tôn giáo | - Các tôn giáo có từ trước được phục hồi, Công giáo được truyền bá vào nước ta. - Tín ngưỡng vẫn giữ được nét đẹp truyền thống. |
Chữ viết | Chữ quốc ngữ ra đời, dần được sử dụng phổ biến. | |
Văn học | Văn học chữ Nôm phát triển mạnh hơn. Văn học dân gian có nhiều thể loại phong phú. | |
Về khoa học - kỹ thuật | - Sử học: Ô châu cận lục, Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục, Đại Việt sử ký tiền biên, Thiên Nam ngữ lục. - Địa lý: Thiên nam tứ chi lộ đồ thư. - Quân sự: Khổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ. - Triết học có Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn. - Y học có Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác . - Kỹ thuật: đúc súng đại bác theo kiểu phương Tây, đóng thuyền chiến, xây thành luỹ. | |
Về nghệ thuật | - Nghệ thuật điêu khắc với những tác phẩm chạm khắc tự nhiên, mềm mại. - Nghệ thuật sân khấu với nhiều loại hình rất đa dạng. | |
VẬN DỤNG
Câu hỏi: Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, em hãy cho biết: Làng thủ công nào ở Việt Nam được hình thành từ các thế kỉ XVI - XVIII và vẫn tồn tại, phát triển đến ngày nay? Hãy đề xuất ít nhất một giải pháp để bảo tồn các làng nghề đó.
Đáp án:
Một số làng nghề thủ công được hình thành từ các thế kỉ XVI-XVIII và vẫn tồn tại, phát triển đến ngày nay: Làng gốm Bát Tràng (Hà Nội); Làng gốm Thanh Hà (Hội An); Làng dệt La Khê (Hà Nội); Làng nghề rèn sắt ở Nho Lâm (Nghệ An), Hiền Lương, Phú Bài (Thừa Thiên Huế),...
Một số giải pháp bảo tồn các làng nghề:
- Duy trì và phát triển đội ngũ nghệ nhân, thợ giỏi; thúc đẩy công tác đào tạo, truyền nghề.
- Phát triển làng nghề gắn với du lịch, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo các giái trị văn hóa truyền thống, thân thiện với môi trường.
- Tăng cường tuyên truyền cho thế hệ trẻ giá trị của các làng nghề và tầm quan trọng của việc bảo tồn, phát triển làng nghề.
Câu hỏi: Em biết những con đường, ngôi trường,... nào mang tên những danh nhân tiêu biểu của Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII?
Đáp án:
Những danh nhân tiêu biểu của Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII được vinh danh ở những con đường con đường, ngôi trường,...mang tên:
- Đường Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Hữu Trác,...
- Trường THPT Chuyên Nguyễn Huệ (Hà Nội), Trường THPT Đào Duy, Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi (Hải Dương),...