CH: Vì sao các quan lại, sĩ phu yêu nước đưa ra những đề nghị cải cách?
Hướng dẫn trả lời:
Nửa sau thế kỉ XIX, triều Nguyễn khủng hoảng nghiêm trọng, đất nước suy yếu, đối phó với cuộc xâm lược của thực dân Pháp.
Triều đình bảo thủ, "đóng cửa" với những tiến bố khoa học kĩ thuật.
=> Một số quan lại, sĩ phu thức thời nhận thấy những tiêu cực đó, mạnh dạn xây dựng các bản điều trần gửi lên triều đình Huế đề nghị cải cách.
CH: Khai thác sơ đồ 22.2, theo em, các nhà cải cách quan tâm đến những vấn đề nào nhất? Trong bối cảnh đất nước vào cuối thế kỉ XIX, em có đồng ý với những đề xuất đó không? Tại sao?
Hướng dẫn trả lời:
Vấn đề được quan tâm nhất là mở cửa, đẩy mạnh giao thương với nước ngoài, phát triển nông nghiệp trong nước, đầu tư vào quân sự và bồi dưỡng nhân tài.
Theo em, những đề xuất này là rất cần thiết trong bối cảnh đất nước bấy giờ vì:
- Góp phần đưa đất nước thoát khỏi sự trì trệ, lạc hậu trong sản xuất, phát triển kinh tế.
- Tiếp thu những tiến bộ khoa học, kĩ thuật trên thế giới,
- Củng cố sức mạnh quốc phòng trong bối cảnh các thế lực cát cứ đang lăm le xâm lược nước ta.
CH1: Hoàn thành bảng thống kê các nhà cải cách ở Việt Nam nửa sau thế kỉ XIX theo mẫu dưới đây:
Họ tên | Thành phần xã hội | Nội dung đề nghị cải cách |
? | ? | ? |
Hướng dẫn trả lời:
Họ tên | Thành phần xã hội | Nội dung đề nghị cải cách |
Nguyễn Trường Tộ | Danh sĩ, kiến trúc sư. | Đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại. phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục, … |
Trần Đình Túc – Nguyễn Huy Tế - Đinh Văn Điền | Quan lại, danh sĩ. | Đề nghị triều đình mộ dân khai khẩn đất hoang; Mở các cơ sở buôn bán ở cửa biển Trà Lí, khai mỏ, đóng tàu, chấn chỉnh quốc phòng. |
Phạm Phú Thứ | Quan triều Nguyễn, nhà thơ. | Đề nghị chấn chỉnh võ bị, hậu dưỡng quan binh, mở cửa thông thương và đặt lãnh sự tại Hương Cảng để giao thiệp với nước ngoài. |
Nguyễn Lộ Trạch | Nhà văn. | Đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước. |
CH2: Trào lưu cải cách ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX để lại những bài học gì cho chúng ta ngày nay?
Hướng dẫn trả lời:
Những bài học để lại cho chúng ta ngày nay:
Cần có những chính sách bồi dưỡng, chiêu mộ nhân tài, đầu tư cho thế hệ tương lai, đầu tư cho quân đội.