Soạn siêu ngắn lịch sử 8 CTST bài 19 Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX
Baivan.net sẽ đưa ra lời giải nhanh, ngắn gọn chuẩn xác môn lịch sử 8 bộ sách chân trời sáng tạo bài 19 Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX. Học sinh kéo xuống để tham khảo. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em đạt hiệu quả cao trong học tập
1. SỰ RA ĐỜI CỦA NHÀ NGUYỄN.
CH: Em hãy mô tả sự ra đời của nhà Nguyễn.
Hướng dẫn trả lời:
Sự ra đời của nhà Nguyễn:
Năm 1792, vua Quang Trung qua đời => mâu thuẫn nội bộ ngày càng sâu sắc, uy tín bị giảm sút, lực lượng suy yếu.
Năm 1802, Nguyễn Ánh đã đánh bại triều Tây Sơn, lập ra triều Nguyễn, lấy niên hiệu là Gia Long, đặt kinh đô ở Phú Xuân (Huế).
2. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ.
CH1: Dựa vào thông tin trong bài, quan sát tư liệu 19.1, 19.3, sơ đô 19.2 (SGK trang 73, 74), em hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị của Việt Nam thời nhà Nguyễn và nêu sự khác nhau về cơ cấu hành chính Việt Nam thời Gia Long và Minh Mạng.
Hướng dẫn trả lời:
1802: Nguyễn Ánh lên ngôi, lập ra triều Nguyễn, trực tiếp điều hành mọi việc hệ trọng trong nước, từ trung ương đến địa phương.
1815: Ban hành bộ luật Hoàng triều luật lệ.
Xây dựng quân đội gồm nhiều binh chủng, xây dựng thành trì vững chắc, hệ thống trạm ngựa trong cả nước.
- Sự khác nhau về cơ cấu hành chính:
Thời Gia Long | Thời Minh Mạng |
- Duy trì chế độ quân chủ chuyên chế Trung ương tập quyền. - Quan hệ với Pháp khá cởi mở | - Tổ chức bộ máy nhà nước đạt đến mức độ hoàn thiện từ trung ương đến địa phương. - Khước từ tất cả yêu cầu bang giao của các nước phương Tây |
CH2: Yếu tố quân chủ tập quyền được thể hiện như thể nào trong tư liệu 19.1 (SGK trang 73)?
Hướng dẫn trả lời:
Trong tư liệu 19.1, yếu tố quân chủ tập quyền được thể hiện ở quyền lực tập trung trong tay vua. Vua đứng đầu nhà nước, có thẩm quyền cao nhất.
3. KINH TẾ.
a) Nông nghiệp:
CH1: Trình bày những nét chính về sự phát triển nông nghiệp thời Nguyễn.
Hướng dẫn trả lời:
Những nét chính về nông nghiệp thời Nguyễn:
Đẩy mạnh khai hoang nhưng ruộng đất hoang hóa còn nhiều.
Đặt lại chính sách quân điền.
Đê điều tuy được sửa đắp nhưng vỡ đê, lụt lội thường xuyên xảy ra
=> Làng xóm tiêu điều, mùa màng bị tàn phá.
CH2: Chính sách nào của nhà Nguyễn đạt hiệu quả cao nhất trong nông nghiệp? Tại sao?
Hướng dẫn trả lời:
Chính sách đạt hiệu quả cao nhất là Chính sách khai hoang dưới hình thức doanh điền. Vì:
- Cho phép đất khai hoang thành đất tư
- Trực tiếp chiêu mộ dân nghèo không có ruộng,
- Cấp tiền, nông cụ, thóc giống cho dân khai hoang, lập nghiệp
=> Đem lại hiệu quả kích thích sản xuất nông nghiệp.
b) Thương nghiệp và thủ công nghiệp:
CH1: Sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp có điểm gì nổi bật so với thời kì của các chúa Nguyễn?
Hướng dẫn trả lời:
Thủ công nghiệp | Thương nghiệp |
- Nhà Nguyễn lập nhiều xưởng đúc tiền, đúc súng, đóng tàu, khai mỏ... - Thủ công nghiệp nhà nước phát triến mạnh và có nhiều thành tựu lớn. - Thủ công nghiệp nhân dân tiếp tục phát triến nhưng bị đánh thuế nặng. | - Đất nước thống nhất thuận lợi cho việc trao đổi buôn bán. Các đô thị, thị tứ phồn thịnh. - Thuyền buôn nước ngoài thường xuyên đến buôn bán và nhà nước cũng trao đổi hàng hóa với họ như là Xiêm, Mã Lai, Trung Quốc, ... - Đặc biệt là có cả các thuyền buôn phương Tây được đến buôn bán ở một số hải cảng nhất định theo quy định của triều Nguyễn. |
CH2: Theo em, chính sách nào của nhà Nguyễn đã hạn chế sự phát triển của giao thương? Vì sao?
Hướng dẫn trả lời:
Chính sách thuế khóa nặng nề đã làm hạn chế nhiều hoạt động buôn bán, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của giao thương.
4. TÌNH HÌNH VĂN HÓA.
CH: Văn hóa thời Nguyễn trong nửa đầu thế kỉ XIX có những thay đổi nào?
Hướng dẫn trả lời:
Những thay đổi | |
Văn học |
|
Nghệ thuật |
|
Tôn giáo | Phật giáo phát triển, Công giáo được truyền bá tích cực => nhà thờ mọc lên ở khắp nơi. |
Khoa học |
|
5. TÌNH HÌNH XÃ HỘI.
CH: Trình bày những nét chính về tình hình xã hội thời Nguyễn.
Hướng dẫn trả lời:
Trong xã hội sự phân chia giai cấp ngày càng cách biệt.
Tệ tham quan ô lại thời Nguyễn rất phổ biến.
Địa chủ cường hào ức hiếp nhân dân.
=> Đời sống nhân dân phải chịu nhiều gánh nặng.
Mâu thuẫn xã hội lên cao bùng nổ thành các cuộc đấu tranh.
6. QUÁ TRÌNH THỰC THI CHỦ QUYỀN ĐỐI VỚI QUẦN ĐẢO HOÀNG SA, TRƯỜNG SA.
CH: Em hãy nêu những bằng chứng lịch sử chứng minh việc nhà Nguyễn thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Hướng dẫn trả lời:
Năm 1816, Gia Long treo cờ của xứ Đàng Trong tại quần đảo Hoàng Sa.
Thời Gia Long: Triều đình lập 2 đội Hoàng Sa và Bắc Hải.
Thời Minh Mạng: Việc đo đạc kết hợp với vẽ bản đồ được quan tâm thực hiện, nhà vua cho dựng miếu thờ và trồng cây xanh ở quần đảo Hoàng Sa,...
LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG
CH1: Lập bảng tóm tắt tình hình chính trị thời Nguyễn theo các mục sau: hành chính, luật pháp, quân đội, ngoại giao.
Hướng dẫn trả lời:
Hành chính | Cả nước được chia thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên. |
Luật pháp | Ban hành Hoàng Việt luật lệ. |
Quân đội | Chia thành 3 bộ phận: Thân binh, Cấm binh và Tinh binh. |
Ngoại giao | Thực thi “bang giao triểu cống” với nhà Thanh, đối đầu với Xiêm, buộc Lào, Chân Lạp thần phục; thiết lập ngoại giao, buôn bán với Ấn Độ và các nước Đông Nam Á. |
CH2: Tìm hiểu thêm thông tin và cho biết những thành tựu văn hoá nào vào thời kì nhà Nguyễn được UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá thế giới.
Hướng dẫn trả lời:
Kinh thành Huế - quần thể kiến trúc đặc sắc được xây dựng dưới thời nhà Nguyễn. Kinh thành được xây dựng theo kiến trúc của phương Tây kết hợp với kiến trúc thành quách phương Đông. Các vua triều Nguyễn đã cho xây dựng khá nhiều thành quách, cung điện và các công trình của hoàng gia. Trải qua gần 200 năm khu kinh thành hiện nay còn hầu như nguyên vẹn với gần 140 công trình xây dựng lớn nhỏ. Hiện nay Kinh thành Huế là một trong số các di tích thuộc cụm Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản Văn hoá Thế giới.
CH3: Quá trình thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của các vua nhà Nguyễn ngày xưa có giá trị như thế nào đối với công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo của quốc gia Việt Nam ngày nay?
Hướng dẫn trả lời:
Quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cho thấy:
- Sự quan tâm của các triều đại phong kiến Việt Nam đối với an ninh biển đảo,
- Thể hiện chủ quyền của Việt Nam tại Hoàng Sa và Trường Sa đã sớm được ghi nhận.
=> Thôi thúc thế hệ trẻ ngày nay biết trân trọng, giữ vững an ninh, bảo vệ chủ quyền tại hai quần đảo của tổ quốc.