Tải giáo án điện tử dạy thêm Ngữ văn 11 cánh diều Bài 8 Đọc 3: Tôi muốn được là tôi toàn vẹn

CHÀO MỪNG TẤT CẢ CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em đã từng xem một vở kịch được diễn trên sân khấu hay chưa? Theo em, kịch được trình diễn trên sân khấu có những gì khác với văn bản kịch?

GỢI Ý TRẢ LỜI

−      Kịch bản văn học và nghệ thuật sân khấu liên quan chặt chẽ với nhau nhưng không đồng nhất với nhau.

−      Nghệ thuật sân khấu là một nghệ thuật tổng nhưng không đồng nhất với nhau. Nghệ thuật sân khấu là một nghệ thuật tổng hợp với một tập thể sáng tạo: tác giả kịch bản, đạo diễn dàn dựng, diễn viên biểu diễn, âm nhạc, hóa trang, bài trí, âm thanh, ánh sáng...

−      Trong tổng thể đó, kịch bản cũng là một khâu dù là khâu đầu tiên và quan trọng nhất. Sự phân biệt giữa kịch bản và sân khấu là sự phân biệt giữa hai loại hình nghệ thuật. Kịch bản là tác phẩm văn học, có đầy đủ tính chất đặc điểm của nghệ thuật ngôn từ. Còn sân khấu thuộc nghệ thuật biểu diễn, …

ÔN TẬP BÀI 8: KỊCH

TIẾT: TÔI MUỐN ĐƯỢC LÀ TÔI TOÀN VẸN

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

HIỂU BIẾT CHUNG

LÀM VIỆC CÁ NHÂN

Dựa vào kiến thức đã học về văn bản, trả lời câu hỏi: Trình bày những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm Tôi muốn được là tôi toàn vẹn

a. Tác giả: Lưu Quang Vũ (1948 – 1988)

Quê gốc ở Đà Nẵng, sinh ra tại Phú Thọ trong một gia đình trí thức.

Là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, sáng tác truyện ngắn, vẽ tranh…nhưng thành công nhất là kịch.

Ông không chỉ là một hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch trường những năm 80 của thế kỉ XX mà còn được coi là một trong số những nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại.

b. Văn bản Tôi muốn là tôi toàn vẹn

“Hồn Trương Ba, da hàng thịt” viết năm 1981 nhưng đến năm 1984 mới ra mắt công chúng, là một trong số những vở kịch đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ, đã công diễn nhiều lần trên sân khấu trong và ngoài nước.

Từ một cốt truyện dân gian, Lưu Quang Vũ đã xây dựng thành một vở kịch nói hiện đại, đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ, có ý nghĩa tư tưởng, triết lí và nhân văn sâu sắc.

Văn bản Tôi muốn được là tôi toàn vẹn thuộc cảnh VII và hồi kết của vở kịch.

02

NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

Cả lớp chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm đọc lại văn bản Tôi muốn được là tôi toàn vẹn và trả lời các câu hỏi sau:

• Cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Xác Hàng Thịt cho thấy xung đột nào trong Hồn Trương Ba?
• Sự khác biệt đến mức đối lập về quan điểm giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích được thể hiện qua những lời thoại tiêu biểu nào?
• Tìm những ví dụ tiêu biểu cho thấy các chỉ dẫn sân khấu có vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ bối cảnh, hành động, tâm trạng nhân vật, sự biến đổi và vận động của xung đột kịch.
• Điều gì đã khiến Hồn Trương Ba cương quyết lựa chọn cái chết cho mình?

a. Đoạn đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng thịt

• Bi kịch bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo à linh hồn thanh cao của Trương Ba chán ghét, đau khổ bên trong thân xác phàm tục của anh hàng thịt: “Tôi đã chán cái chỗ ở không phải của tôi… ra khỏi cái xác này, dù chỉ một lát”.
• Không chỉ linh hồn mới có tiếng nói và sức mạnh, thể xác cũng có sức mạnh bản năng ghê gớm của nó: bất chấp thái độ phủ nhận yếu ớt của Trương Ba, xác hàng thịt đưa ra nhiều minh chứng cho thấy hồn Trương Ba cũng tha hóa theo nhu cầu của hắn.

b. Sự khác biệt đến mức đối lập về quan điểm giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích

Đế thích

•       Với ông, được sống là tốt rồi nên sống dù đôi khi người ta không được là chính mình vẫn không sao.

•       Do đó, ông đã nói với Trương Ba: “Ông phải sống, dù với bất cứ giá nào”.

Trương Ba

•       Với ông, được sống là chính mình mới là tuyệt vời nhất.

•       Do đó, ông đã nói với Đế Thích rằng: “tôi muốn được là tôi toàn vẹn”, “không thể sống với bất cứ giá nào được”, “sống không là mình toàn vẹn “còn khổ hơn là cái chết”.

•       Sự khác biệt này có vai trò thúc đẩy cao trào trong việc xây dựng xung đột kịch, nhấn mạnh quan niệm sống của Trương ba.