[toc:ul]
1. Nguyên nhân bùng nổ phong trào Tây Sơn
- Tình hình chính quyền phong kiến Đàng Trong:
+ Chính quyền họ Nguyễn suy yếu dần.
+ Quan lại nhũng nhiễu dân chúng.
+ Nhiều thứ thuế mới xuất hiện.
- Đời sống nhân dân: vô cùng cực khổ.
- Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ: bất bình trước chính quyền phong kiến suy đồi, phong trào Tây Sơn bùng nổ cuối thế kỉ XVIII.
a. Lật đổ chúa Nguyễn và chính quyền Lê – Trịnh
Mốc sự kiện | Diễn biến chính |
Năm 1774 | - Nghĩa quân kiểm soát được một vùng rộng lớn từ Quảng Nam đến Bình Thuận. - Chúa Trịnh Sâm cho quân vượt ranh giới sông Gianh, tấn công Phú Xuân (Thừa Thiên Huế), chúa Nguyễn vượt biển chạy vào Gia Định. |
Năm 1776 – 1783 | Nghĩa quân Tây Sơn bốn lần đánh vào Gia Định, lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong. |
Năm 1786 | Tây Sơn thành công Phú Xuân, quân Trịnh nhanh chóng tan rã. |
Năm 1786 – 1788 | - Quân Tây Sơn 3 lần tiến ra Thăng Long, đánh tan tập đoàn phong kiến Lê – Trịnh và các thế lực cát cứ mới. - Sông Gianh và hệ thống Lũy Thầy không còn là ranh giới chia đôi đất nước. |
b. Chiến thắng quân xâm lược Xiêm (1785)
- Chính quyền chúa Nguyễn bị lật đổ, Nguyễn Phúc Ánh chạy sang nước Xiêm cầu cứu.
- Tháng 7/1784: vua Xiêm phái 5 vạn quân, chiếm đóng gần hết Tây Nam Bộ.
- Tháng 1/1785: Nguyễn Huệ đưa 2 vạn quân vào Gia Định, bố trí trận địa trên đoạn sông từ Rạch Gầm tới Xoài Mút..
- 19/1/1785:
+ Quân Tây Sơn dụ quân Xiêm vào trân địa mai phục.
+ Thủy binh, bộ binh phối hợp tấn công từ các hình vào quân Xiêm.
+ Trong vòng 1 ngày, 4 vạn quân Tiêm bị tiêu diệt.
+ Quân Tây Sơn làm chủ vùng Gia Định.
c. Quang Trung đại phá quân Thanh (năm 1789)
- Nguyên nhân thắng lợi:
+ Tinh thần yêu nước, sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân.
+ Sự lãnh đạo tài tình của Nguyễn Huệ - Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân.
- Ý nghĩa lịch sử:
+ Lật đổ các chính quyền phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lê.
+ Xóa bỏ tình trang chia cắt đất nước ròng rã hơn 250 năm.
+ Tạo điều kiện cơ bản cho sự thống nhất quốc gia, bảo vệ nền độc lập của dân tộc