[toc:ul]
- 30 năm cuối thế kỉ XIX:
+ Kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển nhanh chóng.
+ Phát minh khoa học – kĩ thuật tạo ra chuyển biến sản xuất, đời sống ở Tây Âu, Bắc Mĩ.
- Sự ra đời của chủ nghĩa tư bản độc quyền:
+ Sự cạnh tranh gay gắt dẫn tới quá trình tập trung sản xuất, tư bản.
→ Hình thành công ti độc quyền lớn, dưới các hình thức khác nhau.
+ Các công ti độc quyền lũng đoạn thị trường, kinh tế, chi phối đời sống chính trị, xã hội các nước đế quốc.
- Mở rộng thị trường, xâm chiếm thuộc địa: các nước đế quốc đều đẩy mạnh xâm lược, khai thác và bóc lột thuộc địa.
→ Chủ nghĩa đế quốc ra đời.
a. Đế quốc Anh từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Kinh tế | Đối nội | Đối ngoại |
- Phát triển chậm lại, tụt xuống vị trí thứ ba, sau Mỹ và Đức. - Là nước dẫn đầu thế giới về xuất khẩu tư bản, thương mại và thuộc địa. - Đầu thế kỉ XX, nhiều công ti độc quyền về công nghiệp và tài chính ra đời, từng bước thao túng nên kinh tế. | - Là nước quân chủ lập hiến. - Hai đảng Tự do và Bảo thủ thay nhau nắm quyền, bảo vệ quyền lợi của giai cấp tư sản. | - Tiếp tục đẩy mạnh xâm lược thuộc địa. - Có nhiều thuộc địa nhất thế giới. |
b. Đế quốc Đức từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Kinh tế | Đối nội | Đối ngoại |
- Cuối thế kỉ XIX, vươn lên đứng đầu châu Âu và thứ hai thế giới (sau Mỹ) về công nghiệp. - Quá trình tập trung sản xuất và tư bản diễn ra mạnh mẽ, dẫn đến việc hình thành các công ti độc quyền. | Là một nước liên bang theo chế độ quân chủ lập hiến, quý tộc địa chủ liên kết chặt chẽ với tư bản độc quyền để thống trị nhân dân. | Giới cầm quyền Đức chủ trương chạy đua vũ trang, dùng vũ lực để chia lại thuộc địa trên thế giới. |
c. Đế quốc Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Kinh tế | Đối nội | Đối ngoại |
- Vươn lên đứng đầu thế giới về sản xuất công nghiệp. Năm 1894, sản lượng công nghiệp đã gấp đôi Anh. - Có những công ti độc quyền khổng lồ, là những đế chế tài chính (“vua dầu mỏ” Rốc-phe-lơ, “vua thép” Moóc-gân, “vua ô tô” Pho,). - Nông nghiệp đạt được nhiều thành tựu lớn: sử dụng phương thức canh tác hiện đại, hàng nông sản cạnh tranh tốt, là nguồn cung cấp chủ yếu lương thực, thực phẩm cho châu Âu. | - Chế độ Cộng hoà đề cao vai trò của tống thống. - Hai đẳng Cộng hoà và Dân chủ thay nhau nắm quyền, đều thi hành các chính sách phục vụ quyền lợi của giai cấp tư sản. | - Tăng cường bành trướng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. - Gây chiến với Tây Ban Nha (chiếm Phi-líp-pin và Cu-ba). - Can thiệp quân sự đã biến Trung và Nam Mỹ thành khu vực độc quyền ảnh hưởng của mình. |