Giải SBT Ngữ văn 11 chân trời bài 7 Nói và nghe

Câu 1: Tóm tắt một số lưu ý trong khi trình bày bài nói (bước 2) hoặc trao đổi, đánh giá (bước 3) về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học hoặc tác phẩm nghệ thuật.

Trả lời:

• Khi trình bày bài nói:

Để bài nói đúng yêu cầu và thêm thuyết phục, hấp dẫn ta cần có một số lưu ý trong khi trình bày như sau:

• Lược bớt một số ý không thật cần thiết trong bài viết và xác định những chỗ cần nhấn mạnh.
• Tổ chức bài nói thành ba phần rõ ràng, phần mở đầu và kết thúc cần tạo ấn tượng đối với người nghe.
• Sử dụng kết hợp phương tiện ngôn ngữ với các phương tiện phi ngôn ngữ để tăng tính trực quan và tính hấp dẫn cho bài nói.
• Dự kiến các câu hỏi, phản hồi của người nghe và chuẩn bị câu trả lời; tóm tắt hệ thống ý dưới dạng sơ đồ.

• Khi trao đổi, đánh giá:

Khi tự kiểm tra, đánh giá kỹ năng nói, bạn sử dụng mẫu Bảng kiểm kỹ năng trình bày ý kiến đánh giá, bàn luận về một vấn đề xã hội ở Bài 2. Hành trang vào tương lai (Ngữ văn 11, tập một) sau khi điều chỉnh một số chi tiết cho phù hợp.

Câu 2: Luyện tập các bước thực hiện bài nói theo quy trình đã học đối với đề tài:

Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội được đặt ra trong tác phẩm văn học hay tác phẩm nghệ thuật (có thể trình bày vấn đề xã hội mà bạn đã chuẩn bị ở phần Viết).

Gợi ý trả lời:

Áp dụng quy tắc 5 xin:

1. Chào hỏi và tự giới thiệu:

Xin chào tất cả mọi người, mình xin tự giới thiệu, mình là … Sau đây, mình xin được thay mặt nhóm của mình để trình bày ý kiến, đưa ra quan điểm về Sự tranh đấu giữa cái thiện và cái ác trong cuộc sống qua truyện cổ tích Tấm Cám. 

Bài  của chúng mình gồm 3 phần:  Mở đầu, thân bài và kết thúc.  

2. Mở đầu:

Từ khi còn tấm bé, tôi đã nghe bà kể chuyện cổ tích Tấm Cám. Nó để lại ấn tượng sâu đậm trong tôi không chỉ bởi cốt truyện hay, nhân vật cô Tấm xinh đẹp, hiền lành mà còn bởi những giá trị đạo đức ẩn sâu trong nó. Nó mang đậm tính chất giáo dục con người, nổi bật hơn cả chính là mâu thuẫn giữa thiện và ác trong xã hội thể hiện rõ qua từng tuyến nhân vật. Và nó được thể hiện như nào, chúng mình sẽ chứng minh qua các luận điểm như sau:

3. Thân bài:

1. Thứ nhất là Sự tranh đấu giữa cái thiện và cái ác trong cuộc sống được thể hiện như nào truyện cổ tích Tấm Cám.

• Hình ảnh cô Tấm đã trở thành khuôn mẫu để đánh giá nét đẹp người phụ nữ. Tấm xinh đẹp, nhân hậu, chăm chỉ, hiếu thảo nhưng lại không được sống trong hạnh phúc xứng đáng của bản thân. -> Cái thiện.

• Dì ghẻ và Cám luôn ngược đãi Tấm và luôn tìm cách chiếm đoạt lấy hạnh phúc của Tấm. -> Cái ác.

=> Mâu thuẫn xã hội: thiện><ác; kể từ khi con người hình thành tri thức, cái thiện và ác đã song hành trong xã hội. Cái thiện và ác luôn hiện hữu trong mỗi chúng ta.

2. Thứ hai,vậy cái thiện và cái ác được thể hiện như thế nào?

• Cái thiện là tốt đẹp, hợp với đạo đức

• Cái ác là hay gây tai họa, đau khổ cho người khác.

->  Cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, giữa người tốt và kẻ xấu là cuộc đấu tranh với những điều xấu, điều ác gây tai họa cho con người để hướng tới những điều tốt đẹp, hợp đạo đức.

• Biểu hiện:

Từ truyện Tấm Cám, có thể thấy, hiện và ác là hai hiện tượng luôn song hành trong xã hội, không khó để bắt gặp các cuộc đấu tranh thiện- ác trong xã hội xưa:

•  Chu Văn An vì bất bình, luôn mong muốn đấu tranh tới cùng cho những điều chân chính, những điều “thiện” mà đang sớ mong vua chém đầu 7 tên gian thần nhưng không thành bèn từ quan về quê sống cuộc đời thanh bạch.

• Ngày nay, rất nhiều những tấm gương chiến sĩ đã hy sinh thời gian, công sức và thậm chí là tính mạng để bảo vệ điều thiện đấu tranh cho điều ác. Điển hình là hai hiệp sĩ đường phố của Sài Gòn đã hy sinh tính mạng trên con đường đấu tranh cho điều thiện, ngăn chặn điều ác.

⇒ Những con người với cuộc đấu tranh không khoan nhượng vì điều thiện ấy xứng đáng được ngợi ca và trân trọng.

• Lý giải biểu hiện: Đúng vậy, lý tưởng sống là yếu tố cần thiết và quan trọng nhất đối với thanh niên.

• Lúc nào trong xã hội cũng luôn tồn tại hai điều này song song, thiện và ác là hai đối cực của nhau, nếu như xã hội toàn điều ác ⇒ con người rơi vào bi kịch, xã hội sẽ náo loạn. Ngược lại, nếu như xã hội ngập tràn những điều thiện ⇒ con người được sống, đón nhận những điều tốt đẹp, xã hội bình yên, con người phát triển.

=> Nhìn nhận thực tế dù một xã hội phát triển tới đâu thì đâu đó vẫn sẽ luôn tồn tại những điều xấu, điều ác, bởi vậy cuộc đấu tranh thiện – ác là cuộc đấu tranh lâu dài.

• Cuối cùng, chúng mình xin khẳng định rằng:

Dù cho cái xấu có mạnh đến đâu, điều ác có khủng khiếp như thế nào thì cuối cùng điều thiện vẫn sẽ luôn giành chiến thắng

=> Bài học nhận thức và hành động:

• Chúng ta phải không ngừng phấn đấu và rèn luyện đạo đức, tri thức. không được để cái ác thao túng.

• Luôn bài trừ cái ác ra khỏi xã hội để xã hội ngày càng văn minh hơn.

4. Kết bài:

•  Khẳng định lại vấn đề cần nghị luận và quan điểm của bản thân.

Câu chuyện Tấm Cám đã để lại những bàn luận trên nhiều khía cạnh khác nhau giữa thiện và ác. Mỗi người cần nhận thức được ý nghĩa của cuộc đấu tranh thiện – ác để không ngừng vươn tới những điều thiện, như thế mới mong có thể trở thành một người tốt

5. Cảm ơn và xin lỗi:

Phần trình bày của chúng mình đến đây là kết thúc, xin cảm ơn tất cả mọi người đã lắng nghe. Bài làm của chúng mình còn rất nhiều thiếu sót nên chúng mình rất muốn lắng nghe những đóng góp, ý kiến của tất cả mọi người để bài làm của chúng tôi được hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!!!