CH1: Dựa vào tư liệu 8.1 (SGK trang 40) và thông tin trong bài, em hãy cho biết tại sao phong trào Tây Sơn bùng nổ.
Hướng dẫn trả lời:
Cuối thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến Đàng Trong ngày càng suy yếu.
Chế độ tô thuế, lao dịch nặng nề.
=> Mâu thuẫn giữa nông dân với chính quyền Đàng Trong lên đến đỉnh điểm.
CH2: Theo em, tại sao phong trào Tây Sơn được nhân dân Đàng Trong ủng hộ?
Hướng dẫn trả lời:
Vì mâu thuẫn giữa nhân dân và chính quyền Đàng Trong đã lên đến đỉnh điểm, chính quyền phong kiến suy đồi, đời sống nhân dân vô cùng khổ cực
=> Người dân phải vùng lên đấu tranh.
a) Lật đổ chúa Nguyễn và chính quyền Lê - Trịnh:
CH: Nêu những nét chính về quá trình lật đổ chúa Trịnh, chúa Nguyễn và vua Lê của nghĩa quân Tây Sơn.
Hướng dẫn trả lời:
Giữa năm 1774: nghĩa quân kiểm soát được một vùng rộng lớn từ Quảng Nam đến Bình Thuận.
Từ 1776 - 1783: quân Tây Sơn bốn lần đánh vào Gia Định, lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
Tháng 6 - 1786: quân Tây Sơn tấn công thành Phú Xuân, quân Trịnh nhanh chóng tan rã.
1786 – 1788: quân Tây Sơn ba lần tiến ra Thăng Long, đánh tan tập đoàn phong kiến Lê - Trịnh và các thế lực cát cứ mới.
b) Chiến thắng quân xâm lược Xiêm (1785).
CH: Dựa vào thông tin trong bài, quan sát hình 8.2 và lược đồ 8.3 (SGK trang 41), em hãy mô tả lại chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút năm 1785.
Hướng dẫn trả lời:
Tháng 1 - 1785, Nguyễn Huệ đưa 2 vạn quân vào Gia Định, bí mật bố trí trận địa trên sông Tiền làm nơi quyết chiến với quân Xiêm.
Rạng sáng 19- 1- 1785, quân Tây Sơn dụ quân Xiêm vào trận địa mai phục, đồng loạt cho thuỷ binh, bộ binh phối hợp từ các hướng tấn công vào đội hình quân Xiêm.
=> Quân Tây Sơn làm chủ vùng Gia Định.
c) Quang Trung đại phá quân Thanh (năm 1789).
CH1: Dựa vào thông tin trong bài, quan sát lược đồ 8.4 (SGK trang 42), em hãy mô tả lại trận Ngọc Hồi - Đống Đa năm 1789.
Hướng dẫn trả lời:
Diễn biến |
|
Kết quả | Trong vòng 5 ngày đêm, quân ta quét sạch 29 vạn quân Thanh. |
CH2: Việc Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế có ý nghĩa gì đối với chiến thắng?
Hướng dẫn trả lời:
Ý nghĩa việc Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế:
Dùng danh nghĩa Hoàng đế để kêu gọi toàn dân cùng tham gia đánh giặc.
Khẳng định Đại Việt là một quốc gia đã có chủ, khẳng định quyền tự chủ, độc lập của dân tộc đối với quân xâm lược.
CH1: Em hãy nêu ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của phong trào Tây Sơn.
Hướng dẫn trả lời:
Nguyên nhân thắng lợi | - Ý chí đấu tranh chống áp bức bóc lột, tinh thần yêu nước, đoàn kết và hi sinh cao cả của nhân dân ta. - Sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của vua Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân. |
Ý nghĩa lịch sử | - Lật đổ thành công chính quyền phong kiến thối nát Nguyễn - Trịnh - Lê, xoá bỏ ranh giới chia cắt đất nước, đặt nền tảng cho việc thống nhất quốc gia. - Giữ vững nền độc lập của Tổ quốc, đập tan tham vọng xâm lược nước ta của nhà Thanh và quân Xiêm. |
CH2: Vua Quang Trung đã có những đóng góp gì cho lịch sử dân tộc ở thế kỉ XVIII?
Hướng dẫn trả lời:
Vai trò của Quang Trung - Nguyễn Huệ:
Là trụ cột của nghĩa quân Tây Sơn, giữ vai trò quan trọng trong việc đánh đổ chúa Nguyễn ở Đàng Trong và vua Lê ở Đàng Ngoài, thống nhất đất nước.
Là người chủ động mở những trận quyết chiến nhanh chóng, bất ngờ khiến cho quân địch không kịp đối phó.
Ông có công lao to lớn trong sự nghiệp thống nhất, xây dựng đất nước và kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
CH1: Trình bày khái quát tình hình xã hội Đàng Trong nửa sau thế kỉ XVIII theo mẫu dưới đây.
Triều đình: ? Quan lại:? | Nông dân: ? Các tầng lớp khác: ? |
Hướng dẫn trả lời:
Triều đình: suy yếu | Nông dân: bị địa chủ, cường hào lấn chiếm ruộng đất, phải nộp nhiều thứ thuế. |
Quan lại: nhũng nhiễu dân chúng. | Các tầng lớp khác: bất bình sâu sắc với chính quyền họ Nguyễn. Họ phải nộp lâm thổ sản như ngà voi, sừng tê, mật ong… |
CH2: Hoàn thành bảng tóm tắt về hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm do Nguyễn Huệ - Quang Trung lãnh đạo theo mẫu dưới đây:
Cuộc kháng chiến | Thời gian | Trận đánh quyết định |
Chống quân xâm lược Xiêm | ? | ? |
Chống quân xâm lược Thanh | ? | ? |
Hướng dẫn trả lời:
Cuộc kháng chiến | Thời gian | Trận đánh quyết định |
Chống quân xâm lược Xiêm | 1785 | Trận Rạch Gầm – Xoài Mút |
Chống quân xâm lược Thanh | 1789 | Trận Ngọc Hồi – Đống Đa |
CH3: Hãy mô tả ngắn gọn (khoảng 5 dòng) về một di tích lịch sử hay công trình tưởng niệm có liên quan đến phong trào Tây Sơn mà em biết.
Hướng dẫn trả lời:
Gợi ý:
Bảo tàng Quang Trung được xây dựng trên nền nhà cũ của anh em Nhà Tây Sơn, vị trí bao quanh Đền thờ Tây Sơn tam kiệt. Đây là nơi trưng bày 11.605 tư liệu, hiện vật liên quan đến phong trào Tây Sơn. Phía trước Bảo tàng có tượng đài Hoàng đế Quang Trung uy nghi bằng đồng. Đây là một địa điểm vô cùng hấp dẫn để thăm quan và tìm hiểu về cuộc khởi nghĩa Tây Sơn hào hùng cũng như để tưởng nhớ công lao của người anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ.