Giải chi tiết Sinh học 11 Kết nối mới bài 20: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Giải bài 20: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật sinh học 11 kết nối. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.

Mở đầu

Thực vật có tuổi không? Khi nào thực vật ngừng sinh trưởng?

Hướng dẫn trả lời:

Thực vật có tuổi và ngừng sinh trưởng khi cây chết đi.

I. ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC YẾU TỐ NGOẠI CẢNH ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

Câu hỏi 1: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật có đặc điểm gì?

Hướng dẫn trả lời:

  • Xảy ra tại một số vị trí, cơ quan trên cơ thể thực vật như ngọn thân, đỉnh cành, chóp rễ, ... nơi có các mô phân sinh.
  • Diễn ra trong suốt đời sống của thực vật (từ giai đoạn hạt cho đến khi cây già và chết) do sự phân chia liên tục của các tế bào tại các mô phân sinh.
  • Đây là hình thức sinh trưởng không giới hạn, biểu hiện bằng sự gia tăng kích thước, sự xuất hiện và thay mới của các cơ quan như càn, lá, rễ, hoa, quả, ... Sự sinh trưởng không giới hjan này có thể quan sát thấy rõ ở các cây thân gỗ lâu năm, với sự gia tăng chiều cao cây, đường kính thân, ... trong suốt chu kì sống của nó.

Câu hỏi 2: Dựa vào Hình 20.3, chỉ ra mối quan hệ giữa nhiệt độ với tỉ lệ nảy mầm và thời gian mầm của hạt.

Câu hỏi 2: Dựa vào Hình 20.3, chỉ ra mối quan hệ giữa nhiệt độ với tỉ lệ nảy mầm và thời gian mầm của hạt.

Hướng dẫn trả lời:

Nhiệt độ tối ưu của đa số các loài cây trồng nhiệt đới dao động trong khoảng 20 - 30 độ, trong khi cây ôn đới là khoảng 15 - 20 độ. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt, khả năng ra hoa, hình thái của cơ quan sinh sản, ... Trong một giới hạn nhất định, tăng nhiệt độ sẽ làm tăng tỉ lệ nảy mầm và rút ngắn thời gian nảy mầm của hạt.

II. MÔ PHÂN SINH, SINH TRƯỞNG SƠ CẤP VÀ SINH TRƯỞNG THỨ CẤP

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

Câu hỏi 1: Phân biệt các loại mô phân sinh ở thực vật về vị trí và vai trò của mỗi loại.

Hướng dẫn trả lời:

 Vị tríVai trò
 Mô phân sinh đỉnh Ngọn cây, đỉnh cành và chốp rễ của cây một lá mầm và hai lá mầm

Mô phân sinh đỉnh ở ngọn cây và đỉnh cành làm tăng chiều cao của cây, chiều dài của cành

Mô phân sinh đỉnh ở rễ làm tăng chiều dài rễ 

Mô phân sinh bênChỉ có ở phần thân cây ở cây hai lá mầm.Làm tăng đường kính của thân
Mô phân sinh lóngChỉ có ở phần lóng ở hây một lá mầmLàm tăng chiều dài của lóng

Câu hỏi 2: Trong các cơ quan: rễ, thân, lá, cơ quan nào sinh trưởng không giới hạn? Điều này có ý nghĩa như thế nào với đời sống của thực vật?

Hướng dẫn trả lời:

Trong các cơ quan: rễ, thân, lá, cơ quan thân và rễ là cơ quan sinh trưởng không giới hạn. Điều này giúp cho thực vật có thể phát triển tốt tăng sức đề kháng chống lại các bệnh tật từ môi trường, khi thân phát triển to hơn yêu cầu nhiều chất dinh dưỡng hơn nên hệ rễ cũng phát triển để giúp cây hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng.

Câu hỏi 3: Phân biệt kiểu sinh trưởng của cây một lá mầm và cây hai lá mầm.

Hướng dẫn trả lời:

Sinh trưởng cây một lá mầm

Sinh trưởng cây hai lá mầm

Có dạng thân cỏ, một số có dạng đặc biệt

Có dạng thân đa dạng (gỗ, cỏ, leo, ...)

Phôi của hạt chỉ có một lá mầm

Phôi hạt có hai lá mầm

Rễ chùm, gân lá hình cung

Rễ cọc, gân lá hình mạng

Sinh trưởng sơ cấp 

Cây hai lá mầm thân thảo: sinh trưởng sơ cấp

Cây hai lá mầm thân gỗ: chỉ sinh trưởng so cấp khi còn ở giai đoạn non

Cây trưởng thành: sinh trưởng thứ cấp

III. HORMONE THỰC VẬT

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

Câu hỏi 1: Hormone thực vật là gì? Chúng có vai trò như thế nào đối với thực vật?

Hướng dẫn trả lời:

Hormone thực vật là các chất hữu cơ có hoạt tính sinh học cao, được tổng hợp với lượng nhỏ ở các cơ quan, bộ phận nhất định trong cây, tham gia điều tiết các hoạt động sống của thực vật.

Vai trò:

  • Thúc đẩy quá trình sinh trưởng, phát triển ở thực vật như: sinh trưởng của chồi ngọn, nảy mầm của hạt, chín của quả, ... hoặc ức chế sự sinh trưởng, đẩy nhanh sự già hoá ở cây qua các phản ứng ngủ của hạt, rụng lá, rụng quả, ...
  • Hormone tham gia điều khiển các đáp ứng của thực vật với các kích thích đến từ môi trường.

Câu hỏi 2: Lập bảng chỉ ra đặc điểm của các loại hormone về vị trí tổng hợp, hướng vận chuyển và tác dụng sinh của mỗi loại.

Hướng dẫn trả lời:

 Vị trí tổng hợpHướng vận chuyểnTác dụng sinh lí 
AuxinCác cơ quan đang sinh trưởng mạnhVận chuyển hướng gốc đến rễ theo mạch râyẢnh hưởng đến hầu hết quá trình sinh lí từ cấp độ tế bào đến cơ thể
GibberellinCác cơ quan đang sinh trưởngHai chiều: hướng ngọn và hướng gốc theo mạch gỗ và mạch rây
  • Tăng chiều dài của thân và lóng
  • Kích thích nảy mầm của củ và hạt
  • Thúc đẩy hình thành và phân hoá giới tính của hoa
CytokininỞ mô phân sinh đỉnh rễVận chuyển đến các cơ quan khác theo hệ thống mạch gỗ
  • Kích thích sự phân chia tế bào
  • Tác động đến sự phân hoá cơ quan của thực vật
  • Làm chậm sự già hoá của thực vật, giảm ưu thế ngọn
EthyleneTổng hợp trong giai đoạn già hoá của cây và quá trình chín của quảVận chuyển bằng con đường khuếch tán trong phạm vi hẹp
  • Thúc đẩy sự chín quả
  • Kích thích sự rụng lá, hoa, quả
  • Kích thích hình thành lông hút, rễ phụ
  • Kích thích sự ra hoa
Abscisic acidỞ hầu hết các bộ phậm của câyHai chiều: hướng ngọn theo mạch gỗ và hướng gốc theo mạch rây
  • Ức chế sự nảy mầm của hạt
  • Thúc đẩy quá trình đóng khí khổng
  • Kích thích hoá già thân, lá, ...
  • Tăng khả năng chống chịu hạn, mầm, bệnh, ...
  • Ức chế sinh trưởng của cành, lóng, ...

Câu hỏi 3: Khi sử dụng hormone thực vật trong trồng trọt, cần tuân thủ những nguyên tắc gì?

Hướng dẫn trả lời:

Khi sử dụng hormone thực vật trong trồng trọt, cần tuân thủ các nguyên tắc: đúng liều lượng, đúng nồng độ, đảm bảo tính đối kháng và sự phối hợp giữa các loại hormone

IV. PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

Câu hỏi 1: Quá trình phát triển của thực vật có hoa gồm những giai đoạn nào? Dấu hiệu nhận biết của mỗi giai đoạn là gì?

Hướng dẫn trả lời:

  • Giai đoạn hạt: Cây đang là hạt giống.
  • Giai đoạn non trẻ: Cây con nhỏ, ít lá.
  • Giai đoạn trưởng thành: Cây phát triển to hơn, cao hơn.
  • Giai đoạn sinh sản: Cây đơm hoa, kết quả.
  • Giai đoạn già: Cây già héo và chết.

Câu hỏi 2: Kể tên các nhân tố chi phối quá trình phát triển của thực vật có hoa. Những nhân tố đó tác động như thế nào đến phát triển của thực vật?

Hướng dẫn trả lời:

Nhân tố bên trong:

  • Yếu tố bên trong: tuỳ từng loài, thực vật ra hoa khi đến độ tuổi nhất định
  • Hormone: tương quan về nồng độ giữa các hormone quyết định đến sự chuyển từ giai đoạn sinh trưởng sinh dưỡng sang giai đoạn sinh sản ở thực vật

Nhân tố bên ngoài:

  • Ánh sáng: sự ra hoa của nhiều loài thực vật phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày và đêm gọi là quang chu kì
  • Nhiệt độ: một số loài cây chỉ ra hoa khi có khoảng thời gian tiếp xúc với nhiệt độ thấp, hiện tượng này gọi là sự xuân hoá
  • Chất dinh dưỡng: ảnh hưởng đến thời gian và khả năng ra hoa của thực vật

V. ỨNG DỤNG HIỂU BIẾT VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN

DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM

Tìm hiểu ví dụ ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng, phát triển của thực vật trong thực tiễn.

Hướng dẫn trả lời:

  • Hormone ngoại sinh thuộc nhóm gibberellin sử dụng để thúc đẩy một số cây trồng ra hoa như xà lách, bắp cải, lay ơn.
  • Xử lí nhiệt độ thấp cũng góp phần rút ngắn thời gian sinh trưởng sinh dưỡng, kích thích các cây như hoa loa kèn, ly, ... ra hoa
  • Xác định tuổi thọ của cây thông qua đếm vòng gỗ

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu hỏi 1: Trong sản xuất, người ta thường kéo dài giai đoạn sinh trưởng phát triển sinh dưỡng của những đối tượng cây trồng nào? Nêu một số biện pháp để thực hiện.

Hướng dẫn trả lời:

Trong sản xuất, người ta thường kéo dài giai đoạn sinh trưởng phát triển sinh dưỡng của những đối tượng cây trồng lấy ngắn ngày, những loài cây sửu dụng lá, thân, củ để làm sản phẩm nông nghiệp

Biện pháp: Bổ sung gibberellin để tăng chiều dài của thân và lóng do gibberellin kích thích sự phân chia và dãn dài của tế bào

Câu hỏi 2: Nhà Lan trồng ba loại rau gồm: mùng tơi, rau đay và rau bí. Hãy giới thiệu giúp Lan một biện pháp để tăng số lượng nhánh, từ đó tăng năng suất của các loại rau này. Giải thích cơ sở của biện pháp đó.

Hướng dẫn trả lời:

Biện pháp tăng số lượng nhánh là cung cấp dinh dưỡng hợp lí, điều chỉnh tỉ lệ các loại phân bón làm chậm sự ra hoa của thực vật. Bởi vì các cây rau này chủ yếu để sử dụng lá, nên việc làm chậm sự ra hoa sẽ giúp cho các chất dinh dưỡng được tập trung chủ yếu ở lá cây, giúp tăng năng suất cây trồng

Câu hỏi 3: Lập bảng phân biệt sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp.

Hướng dẫn trả lời:

 Sinh trưởng sơ cấp 

 Sinh trưởng thứ cấp

Là kết quả hoạt động của mô phân sinh đỉnh và mô phân sinh lóng 

Là kết quả phân chia của các tế bào mô phân sinh bên có ở thân và rễ

Có ở cây một lá mầm và cây hai lá mầm thân thảo

Đối với cây hai lá mầm thân gỗ, diễn ra ở giai đoạn cây non

Cây hai lá mầm thân gỗ

Sinh trưởng về chiều cao, hạn chế tăng trưởng về đường kính

Sinh trưởng về đường kính

Câu hỏi 4: Quan sát lát cắt ngang của thân cây gỗ ở Hình 20.7 và cho biết cách xác định tuổi của cây. Có thể sử dụng vòng gỗ để tìm hiểu về đặc điểm khí hậu (lượng mưa, nhiệt độ) ở địa phương nơi thực vật đó sinh sống được không? Giải thích.

Câu hỏi 4: Quan sát lát cắt ngang của thân cây gỗ ở Hình 20.7 và cho biết cách xác định tuổi của cây. Có thể sử dụng vòng gỗ để tìm hiểu về đặc điểm khí hậu (lượng mưa, nhiệt độ) ở địa phương nơi thực vật đó sinh sống được không? Giải thích.

Hướng dẫn trả lời:

Xác định tuổi thọ của cây thông qua đếm vòng gỗ. Mỗi năm, tầng sinh trụ sẽ sinh ra thêm 1 tầng mạch gỗ và một tầng mạch rây. Như vậy, mỗi năm cây sẽ có thêm một vòng gỗ, dựa vào số lượng vòng gỗ ta có thể đoán được số tuổi của cây.

Có thể sử dụng vòng gỗ để tìm hiểu về đặc điểm khí hậu (lượng mưa, nhiệt độ) ở địa phương nơi thực vật đó sinh sống bởi vì sinh trưởng và phát triển của thực vật chịu ảnh hưởng của cả yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài nên cây sẽ biểu hiện những đặc điểm khí hậu ở vùng đó.

Tìm kiếm google: Giải Sinh 11 Kết nối bài 20 Sinh trưởng và phát triển ở thực vật, giải Sinh 11 Kết nối, giải Sinh 11 kntt, giải sinh 11 kết nối bài 20, giải bài Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Xem thêm các môn học

Giải sinh học 11 KNTT mới

PHẦN 3. SINH HỌC CƠ THỂ

CHƯƠNG 1. TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG Ở SINH VẬT

CHƯƠNG 3. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT

CHƯƠNG 5. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC QUÁ TRÌNH SINH LÍ TRONG CƠ THỂ SINH VẬT VÀ MỘT SỐ NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN ĐẾN SINH HỌC CƠ THỂ


Đia chỉ: Tòa nhà TH Office, 90 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại hỗ trợ: Fidutech - click vào đây
Chúng tôi trên Yotube
Cùng hệ thống: baivan.net - Kenhgiaovien.com - tech12h.com