Hướng dẫn giải nhanh sinh học 11 KNTT bài 20: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật
Baivan.net sẽ đưa ra lời giải nhanh, ngắn gọn chuẩn xác môn sinh học 11 bộ sách kết nối tri thức và cuộc sống bài 20: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật. Học sinh kéo xuống để tham khảo. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em đạt hiệu quả cao trong học tập
MỞ ĐẦU
Câu 1: Thực vật có tuổi không? Khi nào thực vật ngừng sinh trưởng?
Hướng dẫn trả lời:
Thực vật có tuổi và khi cây chết đi sẽ ngừng sinh trưởng.
I. ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC YẾU TỐ NGOẠI CẢNH ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT
Câu 1: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật có đặc điểm gì?
Hướng dẫn trả lời:
Xảy ra tại một số vị trí, cơ quan trên cơ thể thực vật, nơi có các mô phân sinh.
Diễn ra trong suốt đời sống của thực vật
Đây là hình thức sinh trưởng không giới hạn.
Câu 2: Dựa vào Hình 20.3 trang 130, chỉ ra mối quan hệ giữa nhiệt độ với tỉ lệ nảy mầm và thời gian mầm của hạt.
Hướng dẫn trả lời:
Nhiệt độ tối ưu của cây trồng nhiệt đới nằm trong khoảng 20 - 30 độ, cây ôn đới khoảng 15 - 20 độ. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây. Trong một giới hạn nhất định, tăng nhiệt độ sẽ làm tăng tỉ lệ nảy mầm và rút ngắn thời gian nảy mầm của hạt.
II. MÔ PHÂN SINH, SINH TRƯỞNG SƠ CẤP VÀ SINH TRƯỞNG THỨ CẤP
Câu 1: Phân biệt các loại mô phân sinh ở thực vật về vị trí và vai trò của mỗi loại.
Hướng dẫn trả lời:
Vị trí | Vai trò | |
Mô phân sinh đỉnh | Ngọn cây, đỉnh cành và chóp rễ | Tăng chiều cao cây, chiều dài cành, chiều dài rễ |
Mô phân sinh bên | Thân cây hai lá mầm. | Tăng đường kính thân |
Mô phân sinh lóng | Phần lóng cây một lá mầm | Tăng chiều dài lóng |
Câu 2: Trong các cơ quan: rễ, thân, lá, cơ quan nào sinh trưởng không giới hạn? Điều này có ý nghĩa như thế nào với đời sống của thực vật?
Hướng dẫn trả lời:
Rễ là cơ quan sinh trưởng không giới hạn. Điều này giúp cho thực vật có thể tồn tại phát triển tốt, cung cấp đủ chất dinh dưỡng trong giai đoạn cây lớn nhanh.
Câu 3: Phân biệt kiểu sinh trưởng của cây một lá mầm và cây hai lá mầm.
Hướng dẫn trả lời:
Sinh trưởng cây một lá mầm | Sinh trưởng cây hai lá mầm |
Thân cỏ, một số có dạng đặc biệt | Thân đa dạng |
Phôi hạt có một lá mầm | Phôi hạt có hai lá mầm |
Rễ chùm, gân lá hình cung | Rễ cọc, gân lá hình mạng |
Sinh trưởng sơ cấp | Cây hai lá mầm thân thảo: sinh trưởng sơ cấp Cây hai lá mầm thân gỗ: chỉ sinh trưởng sơ cấp khi còn ở giai đoạn non Cây trưởng thành: sinh trưởng thứ cấp |
III. HORMONE THỰC VẬT
Câu 1: Hormone thực vật là gì? Chúng có vai trò như thế nào đối với thực vật?
Hướng dẫn trả lời:
Hormone thực vật là các chất hữu cơ có hoạt tính sinh học cao, được tổng hợp với lượng nhỏ ở các cơ quan, bộ phận nhất định trong cây, tham gia điều tiết các hoạt động sống của thực vật.
Vai trò:
Thúc đẩy quá trình sinh trưởng, phát triển ở thực vật hoặc ức chế sự sinh trưởng, đẩy nhanh sự già hoá ở cây
Tham gia điều khiển các đáp ứng của thực vật.
Câu 2: Lập bảng chỉ ra đặc điểm của các loại hormone về vị trí tổng hợp, hướng vận chuyển và tác dụng sinh lí của mỗi loại.
Hướng dẫn trả lời:
Vị trí tổng hợp | Hướng vận chuyển | Tác dụng sinh lí | |
Auxin | Cơ quan đang sinh trưởng mạnh | Gốc đến rễ theo mạch rây | Ảnh hưởng đến hầu hết quá trình sinh lí |
Gibberellin | Cơ quan đang sinh trưởng | Hai chiều: hướng ngọn và hướng gốc theo mạch gỗ và mạch rây | Tăng chiều dài của thân và lóng, kích thích củ và hạt nảy mầm, thúc đẩy hình thành và phân hoá giới tính của hoa |
Cytokinin | Mô phân sinh đỉnh rễ | Theo hệ thống mạch gỗ | Kích thích tế bào phân chia, tác động đến sự phân hoá cơ quan của thực vật, làm chậm sự già hoá của thực vật, giảm ưu thế ngọn |
Ethylene | Giai đoạn già hoá của cây và quá trình chín của quả | Con đường khuếch tán trong phạm vi hẹp | Thúc đẩy sự ra hoa, chín quả, rụng lá, kích thích hình thành lông hút, rễ phụ |
Abscisic acid | Ở hầu hết các bộ phận của cây | Hai chiều: hướng ngọn theo mạch gỗ và hướng gốc theo mạch rây | Ức chế sinh trưởng, sự nảy mầm của hạt, thúc đẩy quá trình đóng khí khổng, kích thích già hóa, tăng khả năng chống chịu |
Câu 3: Khi sử dụng hormone thực vật trong trồng trọt, cần tuân thủ những nguyên tắc gì?
Hướng dẫn trả lời:
Cần tuân thủ các nguyên tắc: đúng nồng độ, đúng liều lượng, đảm bảo tính đối kháng và sự phối hợp giữa các loại hormone.
IV. PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA
Câu 1: Quá trình phát triển của thực vật có hoa gồm những giai đoạn nào? Dấu hiệu nhận biết của mỗi giai đoạn là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Giai đoạn hạt: Cây còn là hạt giống.
Giai đoạn cây non: Cây nhỏ, ít lá.
Giai đoạn trưởng thành: Cây phát triển nhanh.
Giai đoạn sinh sản: Cây ra hoa, kết trái.
Giai đoạn già: Cây già héo và chết.
Câu 2: Kể tên các nhân tố chi phối quá trình phát triển của thực vật có hoa. Những nhân tố đó tác động như thế nào đến phát triển của thực vật?
Hướng dẫn trả lời:
Nhân tố bên trong: Hormone: tương quan về nồng độ giữa các hormone quyết định thực vật chuyển từ giai đoạn sinh trưởng sinh dưỡng sang giai đoạn sinh sản
Nhân tố bên ngoài:
Ánh sáng: quang chu kì ảnh hưởng sự ra hoa của nhiều loài thực vật
Nhiệt độ: sự xuân hoá là hiện tượng một số loài cây chỉ ra hoa khi có khoảng thời gian tiếp xúc với nhiệt độ thấp
Chất dinh dưỡng: ảnh hưởng đến thời gian và khả năng ra hoa của thực vật
V. ỨNG DỤNG HIỂU BIẾT VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
Câu 1: Tìm hiểu ví dụ ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng, phát triển của thực vật trong thực tiễn.
Hướng dẫn trả lời:
Sử dụng hormone ngoại sinh thuộc nhóm gibberellin để kích thích một số cây trồng ra hoa.
Xác định tuổi thọ của cây thông qua đếm vòng gỗ.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu 1: Trong sản xuất, người ta thường kéo dài giai đoạn sinh trưởng phát triển sinh dưỡng của những đối tượng cây trồng nào? Nêu một số biện pháp để thực hiện.
Hướng dẫn trả lời:
Người ta thường kéo dài giai đoạn sinh trưởng phát triển sinh dưỡng của những đối tượng cây trồng lấy ngắn ngày, những cây trồng lấy lá, thân, củ
Biện pháp: Bổ sung gibberellin để tăng chiều dài của thân và lóng
Câu 2: Nhà Lan trồng ba loại rau gồm: mùng tơi, rau đay và rau bí. Hãy giới thiệu giúp Lan một biện pháp để tăng số lượng nhánh, từ đó tăng năng suất của các loại rau này. Giải thích cơ sở của biện pháp đó.
Hướng dẫn trả lời:
Biện pháp: cung cấp dinh dưỡng hợp lí, làm chậm sự ra hoa của thực vật bằng cách điều chỉnh tỉ lệ các loại phân bón. Bởi vì đây là cây trồng lấy lá, nên việc làm chậm sự ra hoa sẽ tập trung các chất dinh dưỡng ở lá cây, giúp tăng năng suất cây trồng.
Câu 3: Lập bảng phân biệt sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp.
Hướng dẫn trả lời:
Sinh trưởng sơ cấp | Sinh trưởng thứ cấp |
Là kết quả hoạt động của mô phân sinh đỉnh và mô phân sinh lóng | Là kết quả phân chia của các tế bào mô phân sinh bên có ở thân và rễ |
Cây một lá mầm và cây hai lá mầm thân thảo Cây hai lá mầm thân gỗ: giai đoạn cây non | Cây hai lá mầm thân gỗ |
Phát triển chiều cao, hạn chế tăng trưởng về đường kính | Phát triển đường kính |
Câu 4: Quan sát lát cắt ngang của thân cây gỗ ở Hình 20.7 trang 132 và cho biết cách xác định tuổi của cây. Có thể sử dụng vòng gỗ để tìm hiểu về đặc điểm khí hậu (lượng mưa, nhiệt độ) ở địa phương nơi thực vật đó sinh sống được không? Giải thích.
Hướng dẫn trả lời:
Xác định tuổi thọ của cây thông qua đếm vòng gỗ.
Có thể sử dụng vòng gỗ để tìm hiểu về đặc điểm khí hậu ở địa phương nơi thực vật đó sinh sống bởi vì yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của thực vật nên cây sẽ biểu hiện những đặc điểm khí hậu ở vùng đó.