Giải chuyên đề học tập Âm nhạc 10 CTST bài 2: Các hợp âm ba phụ của điệu thức

MỞ ĐẦU

Em hãy quan sát và so sánh cách sử dụng hợp âm giữa lần 1 và lần 2 của trích đoạn bài Nhớ ơn thầy cô (Nhạc và lời: Nguyễn Ngọc Thiện)

Lần 1: 

Lần 2:

Hướng dẫn trả lời:

Hợp âm 2 đoạn trên giống nhau về hợp âm 

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

1. Khái niệm

Hợp âm bà phụ là hợp âm ba được xây dựng trên các bậc II, III, Vi, Vii của điệu trưởng và điệu thứ

2. Hợp âm ba phụ trong điệu trưởng

Trong điệu trưởng, các hợp âm ba bậc II, III, Vi đều là hợp âm ba thứ, có tính chất thuận, mềm mại, buồn, hơi tối

vd: Các hợp âm ba phụ trong giọng Đô trưởng

Hợp âm ba phụ thành lập trên các bậc ba giảm, tính chất nghịch, ảm đạm, u tối.

3. Hợp âm ba phụ trong điệu thứ

trong điệu thứ tự nhiên, các hợp âm ba bậc II, VI, VII đều là các hợp âm ba trưởng có tính chất thuận, vui tươi

Vd: Các hợp âm ba phụ trong giọng La thứ tự nhiên: Hợp âm ba bậc III là Đô trưởng, hợp âm ba bậc VI là Pha trưởng, hợp âm ba bậc VII là Son trưởng

Hợp âm ba phụ thành lập trên bậc II là hợp âm ba giảm tính chất nghịch ảm đạm, u tối.

Ở điệu thứ hòa thanh, có bậc Vii được nâng lên nửa cung nên hợp âm ba phụ thành lập trên bậc II là hợp âm 3 tăng và hợp âm ba phụ thành lập trên bậc VII là hợp âm ba giảm

Câu 1: Hãy kể tên các hợp âm ba phụ có trong giọng Đô trưởng và giọng La thứ

Hướng dẫn trả lời:

Hợp âm ở bậc I (Đô trưởng) có các âm : Đô, Mi, Sol.

Giọng La thứ, hợp âm ở bậc I :

Gọi theo chức năng là t.

Gọi theo bậc là I.

Gọi theo tên là La thứ (Am).

Câu 2: Hãy cho biết các hợp âm ba phụ trong giọng Son trưởng và giọng Mi thứ được thành lập trên những bậc nào.

Hướng dẫn trả lời:

Hợp âm ở bậc V (Sol trưởng) có các âm : Sol, Si, Rê.

LUYỆN TẬP

1. Thể hiện trên đàn guitar hoặc đàn phím điện tử sơ đồ hợp âm sau:

Hướng dẫn trả lời:

Hs dựa trên giọng trên và hiện trên đàn guitar hoặc đàn phím điện tử sơ đồ hợp âm trên.

2. Kể tên các hợp âm ba chính và hợp âm ba phụ của giọng La thứ trong đoạn nhạc dưới đây:

Hướng dẫn trả lời:

Am, Dm, và Em ở các bậc I, IV, V

VẬN DỤNG

1. Thành lập nhóm hợp âm ba phụ của giọng Mi thứ hòa thanh trên khuông nhạc và thể hiện các hợp âm đó trên đàn Guitar hoặc điện tử

Hướng dẫn trả lời:

HS sử dụng Guitar hoặc đàn phím điện tử để hòa thanh trên khuông nhạc bằng giọng Mi thứ.

2. Thể hiện trên đàn guitar hoặc đàn phím điện tử các hợp âm ba phụ của giọng Đô trưởng theo mẫu sau:

Hướng dẫn trả lời:

HS sử dụng đàn guitar hoặc đàn phím điện tử các hợp âm ba phụ của giọng Đô trưởng theo mẫu.