Giải chuyên đề học tập Vật lí 10 Cánh diều bài 2: Chuyển động nhìn thấy của bầu trời
Dưới đây là phần hướng dẫn giải chi tiết cụ thể cho bộ chuyên đè học tập vật lí 10 cánh diều bài 2: Chuyển động nhìn thấy của bầu trời. Lời giải đưa ra ngắn gọn, cụ thể sẽ giúp ích cho em các em học tập ôn luyên kiến thức tốt, hình thành cho học sinh phương pháp tự học, tư duy năng động sáng tạo. Kéo xuống để tham khảo
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Hằng ngày, ta thấy bầu trời như là đang quay xung quanh một trục xuyên qua nơi quan sát. Các quan sát chi tiết hơn cho biết, ngoài chuyển động hàng ngày từ phía đông sang phía tây, Mặt Trời còn dịch chuyển so với các sao theo chiều từ phía tây sang phía đông, trọn một vòng hết khoảng một năm. Tại sao chúng ta nhìn thấy bầu trời cũng như Mặt Trời chuyển động như vậy?
Hướng dẫn trả lời:
Vì chuyển động có tính tương đối, chúng ta đứng quan sát ở trên Trái Đất nên được gắn với hệ quy chiếu Trái Đất, khi đó chúng ta đứng yên so với Trái Đất, còn các hành tinh, ngôi sao, Mặt Trời, Mặt Trăng chuyển động so với chúng ta.
I. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY
Câu hỏi: Mô tả chuyển động nhìn thấy của Mặt trời mà bạn biết.
- Sự chuyển động của Mặt trời hằng ngày trên bầu trời: Mặt trời mọc ở đằng đông, lặn ở đằng tây
- Trái đất tự quay quanh trục của nó theo chiều ngược chiều kim đồng hồ, từ phía tây sang phía đông. Mỗi thời điểm, ánh sáng mặt trời chiếu tới trái đất sẽ làm một nửa diện tích trái đất được chiếu sáng
Luyện tập: Lấy ví dụ về hiện tượng liên quan đến chuyển động nhìn thấy của bầu trời.
Ví dụ:
Hiện tượng Nguyệt thực một phần
Nguyệt thực toàn phần
Nhật thực một phần
Nhật thực toàn phần
II. GIẢI THÍCH MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY
1. Mô hình hệ Mặt trời
Câu hỏi: Bạn biết mô hình nào về hệ mặt trời trước mô hình Copernicus?
Trước mô hình Copernucus thì đã có mô hình địa tâm. Mô hình này lấy Trái Đất làm trung tâm, các hành tinh và Mặt Trời quay xung quay Trái Đất.
Câu hỏi: Hãy kể tên các hành tinh trong hệ mặt trời?
- Các hành tinh có thứ tự theo khoảng cách tăng dần từ Mặt Trời theo mô hình hệ Mặt Trời Copernicus là: Thủy tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh.
- Các hành tinh có thứ tự theo khoảng cách tăng dần từ Mặt Trời hiện nay là: Thủy tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh, Hải Vương tinh.
2. Giải thích một số đặc điểm chuyển động nhìn thấy
Vận dụng: Từ hình 2.4, giải thích chuyển động nhìn thấy của Kim Tinh: nhìn từ Trái đất, Kim ting ở cách mặt trời với gói không quá 48o
Vì ánh sáng Mặt Trời rất mạnh nên khi Kim tinh ở trong cung CH và DE ta sẽ không nhìn thấy Kim tinh. Ta chỉ có thể quan sát được Kim tinh khi nó ở vị trí cung CD hoặc EH với góc quan sát lớn nhất 48o (vị trí K).
