Giải chuyên đề học tập Vật lí 10 Cánh diều bài 3: Nhật thực, nguyệt thực và thủy triều

• Nhật thực là hiện tượng xảy ra trong thời gian Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời. Lúc đó, người quan sát từ Trái Đất sẽ thấy Mặt Trăng che khuất hoàn toàn hay một phần Mặt Trời.

2. Nguyệt thực

Luyện tập: Vì sao nguyệt thực toàn phần lại kéo dài hơn nhật thực toàn phần?

• Vì nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng ở giữa Mặt Trời và Trái Đất mà Mặt Trăng nhỏ hơn Mặt Trời rất nhiều nên khi ta thấy Mặt Trăng đi qua Mặt Trời với thời gian rất ngắn. Còn nguyệt thực xảy khi Trái Đất ở giữa Mặt Trời và Mặt Trăng mà Trái Đất to hơn Mặt Trăng nhiều lần do đó vùng tối và vùng nửa tối rất rộng nên khi ta thấy Trái Đất đi qua Mặt Trời với thời gian dài hơn.

Vận dụng: Vì sao nguyệt thực toàn phần lại kéo dài hơn nhật thực toàn phần?

• Vì nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng ở giữa Mặt Trời và Trái Đất mà Mặt Trăng nhỏ hơn Mặt Trời rất nhiều nên khi ta thấy Mặt Trăng đi qua Mặt Trời với thời gian rất ngắn. Còn nguyệt thực xảy khi Trái Đất ở giữa Mặt Trời và Mặt Trăng mà Trái Đất to hơn Mặt Trăng nhiều lần do đó vùng tối và vùng nửa tối rất rộng nên khi ta thấy Trái Đất đi qua Mặt Trời với thời gian dài hơn.

II. THỦY TRIỀU

Vận dụng: Vào ngày Mặt Trăng có hình dạng nhìn thấy như thế nào thì thủy triều lên, xuống:

a. Mạnh nhất?

b. Yếu nhất?

a. Lúc thủy triều mạnh nhất là lúc Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm trên cùng một đường thẳng và Mặt Trăng nằm giữa Mặt Trời và Trái Đất.

Hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng khi đó là vào những ngày không trăng.

b. Lúc thủy triều yếu nhất là lúc Mặt Trăng không nằm trên cùng đường thẳng với Mặt Trời và Trái Đất và đường nối với Mặt Trăng và Trái Đất sẽ vuông góc với đường nối với Mặt Trời và Trái Đất.

Hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng khi đó là vào những ngày trăng bán nguyệt.